Anđehit, trắc nghiệm hóa học lớp 11 2022 | Mytranshop.com

by

A. Lý thuyết:

 

I. Định nghĩa, phân loại, danh pháp:

1. Định nghĩa:

– Anđehit: Là hợp chất hữu cơ mà phân tử chứa nhóm –CH=O liên kết trực tiếp với gốc hidrocacbon hay nguyên tử H   

-Nhóm -CHO là nhóm chức của anđehit.

Ví dụ: HCH=O, CH3CH=O, C6H5–CHO, O=CH–CH=O, CH2=CH–CH=O…

– Công thức tổng quát của andehit no đơn chức mạch hở là CnH2n+1CH=O (n ≥ 0) hay CnH2nO (n ≥ 1).

2. Phân loại:

Dựa theo đặc điểm gốc hiđrocacbon và số lượng nhóm -CHO.

3. Danh pháp:

a. Tên thông thường:

Tên = anđehit + tên axit tương ứng

b. Tên thay thế:

– Chọn mạch C dài nhất chứa nhóm -CHO làm mạch chính.

– Đánh số từ nhóm -CHO 

Tên = Hiđrocacbon tương ứng + al

 

Andehit

Tên thông thường

Tên thay thế

HCH=O

Fomandehit

Andehit fomic

Metanal

CH3-CH=O

Axetandehit

Andehit axetic

Etanal

C2H5-CH=O

Propionandehit

Andehit propionic

Propanal

(CH3)2CHCH2-CH=O

Isovalerandehit

Andehit isovaleric

3-metylbutanal

CH3-CH=CH-CH=O

Crotonandehit

Andehit crotonic

But-2-en-1-al

C6H5-CH=O

Benzandehit

Andehit benzoic

 

 

II. Đặc điểm cấu tạo – Tính chất vật lý:

1. Đặc điểm cấu tạo:

– Trong anđehit có chứa nhóm chức

– Liên kết C=O gồm 1 liên kết σ  bền và 1 liên kết π kém  bền. Vậy anđehit có tính chất giống anken. Các anđehit có tính oxi hoá và tính khử.

2. Tính chất vật lí:

– Do đặc điểm cấu tạo nhóm -CH=O (không có nhóm –OH), vì vậy không tạo liên kết hiđro.

Mytranshop.com khuyên bạn nên xem:  Keo Dán Mặt Vợt Bóng Bàn Loại Nào Tốt Nhất? 2022 | Mytranshop.com

– Nhiệt độ sôi: Anđehit < Ancol

– HCHO, CH3CHO là chất khí, tan tốt trong nước. Còn lại là chất lỏng hoặc rắn. Khi M càng lớn thì độ tan giảm.

– Dung dịch HCHO trong nước gọi là fomon, dung dịch bào hoà 37-40% gọi là fomalin.

III. Ứng dụng:

– Formandehit được dùng trong ngành sản xuất nhựa, chất tẩy uế, bảo quản mẫu động vật.

– Andehit axetic dùng để sản xuất axit axetic. Các andehit có mùi hương được sử dụng để sản xuất hương liệu.

IV.  Điều chế:

1. Từ ancol bậc I:

– Tổng quát:

R-CH2OH + CuO xrightarrow{t^o} R-CHO + Cu + H2O

– Với HCHO:

2CH3-OH + O2 → 2HCHO + 2H2O

Điều kiện: Ag, 600oC

2. Từ hiđrocacbon:

– Điều chế anđehitfomic từ metan:

CH4 + O2  → HCHO + H2O

Điều kiện: xt, to

–  Từ etilen (phương pháp hiện đại):

2CH2 = CH2 + O2 xrightarrow{xt,,t^o} 2CH3CHO

Điều kiện: PdCl2, CuCl2

– Từ axetilen:

CH≡CH + HOH xrightarrow{xt,,t^o} CH3CHO

IV. Tính chất hóa học:

1. Phản ứng cộng hiđro:

– Cộng vào liên kết đôi C = O:

      H-CH=O + H2  xrightarrow{Ni,,t^o}  CH3OH

      Metanal                     Metanol

    CH3-CH=O + H2  xrightarrow{Ni,,t^o} CH3-CH2OH

      Etanal                            Etanol

– Tổng quát:

      R-CH=O + H2  →  R-CH2-OH

      Anđehit              ancol (bậc 1)

Phản ứng trên thể hiện tính oxi hóa của anđehit

2. Phản ứng oxi hoá không hoàn toàn:

Mytranshop.com khuyên bạn nên xem:  30+ Bản vẽ thiết kế nhà cấp 4 có phòng thờ riêng đẹp và hợp phong thủy 2022 | Mytranshop.com

– Tác dụng với nước brom

R-CHO + Br2 + H2O = R-COOH + 2HBr

* Lưu ý:

+ Andehit làm mất màu nước brom

+ Tỉ lệ 1CHO : 1Br2

+ Với HCHO:

HCHO + 2Br2 + H2O = CO2 + 4HBr

– Phản ứng tráng bạc:

3RCHO + 4AgNO3 + 5NH3 = 4Ag + 3NH4NO3 + 3RCOONH4

* Lưu ý:

+ Andehit có khả năng tráng bạc (tráng gương).

+Tỉ lệ 1CHO sinh ra 2Ag

+ Với HCHO:

HCHO + 4AgNO3 + 2H2O + 6NH3 → (NH4)2CO3 + 4NH4NO3 + 4Ag↓

– Tác dụng với Cu(OH)2 trong NaOH dư đun nóng:

RCHO + 2Cu(OH)2 + NaOH → RCOONa + Cu2O↓ + 2H2O

Hiện tượng: xuất hiện kết tủa đỏ gạch.

– Tác dụng với dung dịch thuốc tím

2KMnO4 + 3H2SO4 + 5CH3CHO → K2SO4 + 2MnSO4 + 5CH3COOH + 3H2O

Hiện tượng: dung dịch thuốc tím mất màu.

⇒ Các phản ứng trên được sử dụng để nhận biết anđehit.

B. Bài tập:

1. Dạng 1: Phản ứng hidro hóa

R{{(CHO)}_{x}}+x{{H}_{2}}xrightarrow{Ni,{{t}^{o}}}R{{(C{{H}_{2}}OH)}_{x}} 

Nhận xét: Thể tích (số mol) hỗn hợp giảm đi chính là số mol H2 phản ứng.

2. Dạng 2: Phản ứng oxi hóa

a. Oxi hóa không hoàn toàn:

– Oxi hóa bằng nước brom hoặc KMnO4 làm nhạt màu dung dịch:

RCHO+B{{r}_{2}}+{{H}_{2}}Oto RCOOH+2HBr

Lưu ý: Andehit làm mất màu nước brom, không làm mất màu Br2/CCl4.

-Oxi hóa bằng AgNO3/NH3 hoặc Cu(OH)2/OH-,to tạo kết tủa:

Lưu ý: tỉ lệ 1 -CHO tạo thành 2 Ag hoặc 1 Cu2O.

Đặc biệt với 1 HCHO tạo thành 4 Ag hoặc 2 Cu2O.

b. Oxi hóa hoàn toàn:

{{C}_{n}}{{H}_{2n}}{{O}_{2}}+frac{3n-2}{2}{{O}_{2}}xrightarrow{{{t}^{o}}}nC{{O}_{2}}+n{{H}_{2}}O

Nhận xét: Đốt cháy andehit X thu được {{n}_{C{{O}_{2}}}}={{n}_{{{H}_{2}}O}} thì X là andehit no đơn chức mạch hở.

3. Vận dụng:

VD1: Cho hỗn hợp khí X gồm HCHO và H2 đi qua ống sứ đựng bột Ni nung nóng. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được hỗn hợp khí Y gồm hai chất hữu cơ. Đốt cháy hết Y thì thu được 11,7 gam H2O và 7,84 lít khí CO2 (ở đktc). Phần trăm theo thể tích của H2 trong X là 

Mytranshop.com khuyên bạn nên xem:  Cách Đánh Cầu Lông Thi Đấu Giúp Bạn Hạ Gục Đối Thủ 2022 | Mytranshop.com

A. 46,15%.                 B. 35,00%.                 C. 53,85%.                  D. 65,00%.

Lời giải

Đốt cháy Y tương tự như đốt cháy X.

{{n}_{{{H}_{2}}O}}=0,65mol; {{n}_{C{{O}_{2}}}}=0,35mol

Rightarrow {{n}_{HCHO}}={{n}_{C{{O}_{2}}}}=0,35mol.

Đốt cháy HCHO thu được {{n}_{C{{O}_{2}}}}={{n}_{{{H}_{2}}O}}

Rightarrow {{n}_{{{H}_{2}}}}= 0,65-0,35 = 0,3 mol. Vậy %H = 46,15%. Đáp án A.

VD2: Cho 0,94 gam hỗn hợp 2 andehit no, đơn chức kế tiếp trong cùng một dãy đồng đẳng (không chứa andehit fomic) tác dụng với dung dịch với dung dịch AgNO3 trong NH3 dư thu được 3,24 gam Ag. Công thức phân tử 2 andehit là

A. HCHO và CH3CHO                                        B. CH3CHO và C2H5CHO

C. C2H5CHO và C3H7CHO                                 D. C3H7CHO và C4H9CHO

Lời giải

nAg = 0,03 mol. Andehit no đơn chức mạch hở và không chứa HCHO nên 

{{n}_{andehit}}=frac{{{n}_{Ag}}}{2}=0,015mol.

Rightarrow {{M}_{andehit}}=frac{0,94}{0,015}=62,67gam. 

Vậy 2 andehit là C2H5CHO và C3H7CHO. Đáp án C.

VD3: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol andehit đơn chức X mạch không nhánh cần dùng vừa đủ 12,32 lít khí O2 (đktc), thu được 17,6 gam CO2. Công thức cấu tạo của X là

A. CH≡C-CH2-CHO                                              B. CH3-CH2-CH2-CHO

C. CH2=CH-CH2-CHO                                          D. CH2=C=CH-CHO

Lời giải

Bảo toàn nguyên tố O: {{n}_{andehti}}+2.{{n}_{{{O}_{2}}}}={{n}_{{{H}_{2}}O}}+2{{n}_{C{{O}_{2}}}}

Rightarrow {{n}_{{{H}_{2}}O}}=0,1+2.0,55-2.0,4=0,4mol={{n}_{C{{O}_{2}}}}

Vậy X là andehit no đơn chức mạch hở. Đáp án B.

Leave a Comment