1. Những thành tựu về khoa học – kĩ thuật cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX
* Trong lĩnh vực vật lí
+ Phát minh về điện của các nhà bác học G.Ôm người Đức, G.Jun người Anh, E. Len-xơ người Nga mở ra khả năng ứng dụng nguồn năng lượng mới.
+ Phát hiện về phóng xạ của Hăng-ri Béc-cơ-ren (Pháp), Ma-ri Quy-ri đã đặt nền tảng cho việc tìm kiếm nguồn năng lượng hạt nhân.
+ Rơ-dơ-pho (Anh) có bước tiến vĩ đại trong việc tìm hiểu cấu trúc vật chất.
+ Phát minh của Rơn-ghen (Đức) về tia X vào năm 1895 có ứng dụng quan trọng trong y học.
*Trong lĩnh vực sinh học
+ Học thuyết Đác–uyn (Anh) đề cập đến sự tiến hóa và di truyền…
+ Phát minh của nhà bác học Li-i Pa-xtơ (Pháp) giúp phát hiện vi trùng và chế tạo thành công vắc xin chống bệnh chó dại.
+ Páp-lốp (Nga) nghiên cứu hoạt động của hệ thần kinh cao cấp của động vật và người.
*Những phát minh khoa học được áp dụng vào sản xuất:
+ Kĩ thuật luyện kim được cải tiến, với việc sử dụng lò Bét-xme và lò Mác–tanh, tuốc bin phát điện được sử dụng để cung cấp điện năng…
+ Dầu hỏa được khai thác để thắp sáng và cung cấp nguồn nhiên liệu mới cho giao thông vận tải. Công nghiệp hóa học ra đời.
+ Việc phát minh ra điện tín. Cuối thế kỉ XIX, ô tô được đưa vào sử dụng nhờ phát minh về động cơ đốt trong. Tháng 12-1903 anh em người Mĩ đã chế tạo máy bay đầu tiên.
*Đã làm thay đổi cơ bản nền sản xuất và cơ cấu kinh tế tư bản chủ nghĩa, đánh dấu bước tiến mới của chủ nghĩa tư bản ở giai đoạn này.
2. Sự hình thành các tổ chức độc quyền (giảm tải)
– Nguyên nhân:
+ Do tiến bộ của khoa học – kĩ thuật sản xuất công nghiệp các nước Âu – Mĩ tăng nhanh dẫn đến tích trữ tư bản.
+ Các ngành kinh tế chuyển từ tự do canh tranh sang tổ chức độc quyền dưới nhiều hình thức: các ten, xanhđica, tờrơt.
– Đặc điểm của của chủ nghĩa của nghĩa đế quốc:
+ Trong công nghiệp: Diễn ra quá trình tập trung vốn lớn thành lập những công ti độc quyền như ở Pháp, Đức, Mĩ…lũng loạn đời sống kinh tế các nước tư bản
+Trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng: Một vài ngân hàng lớn khống chế mọi hoạt động kinh doanh của cả nước hình thành tư bản tài chính.
+Tư bản tài chính còn đầu tư vốn ra nước ngoài đem lợi nhuận cao: năm 1900, nước Anh đầu tư ra vốn ra bên ngoài 2 tỉ li-vrơ xtéc-ling, đến 1913 lên gần 4 tỉ.
– Mỗi đế quốc còn có đặc điểm riêng:
+ Mĩ là sự hình thành các tờ rớt khổng lồ với những tập đoàn tài chính giàu sụ.
+ Anh là đế quốc thực dân với hệ thống thuộc địa rộng lớn và đông dân.
+ Pháp là đế quốc cho vay nặng lãi.
– Xuất hiện nhiều mâu thuẫn:
+ Mâu thuẫn giữa các nước đế quốc.
+ Mâu thuẫn giữa nhân dân thuộc địa với đế quốc.
+ Mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản với nhân dân lao động các nước tư bản.