Nhịp sinh học là gì và nó có quan trọng đến việc sinh hoạt hằng ngày của chúng ta hay không? Việc bị lệch cân bằng sinh học trong giấc ngủ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chức năng sống và tình trạng sức khỏe của chúng ta. Chính vì thế việc khôi phục nó là điều rất cần thiết.
Nhịp sinh học của chúng ta ảnh hưởng đến các phản ứng sinh lý, sinh hóa và việc trao đổi chất trong cơ thể diễn ra trong chu kỳ 24h. Mọi người có thể nhận biết điều này thông qua rõ nhất trong chu kỳ ngủ và thời gian ăn uống hằng ngày. Theo các chuyên gia, nhịp sinh học có thể tự duy trì nhưng cũng có thể ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường bên ngoài, ví dụ như nhiệt độ, thói quen sinh hoạt hằng ngày,… Vậy thì nhịp sinh học là gì và làm sao để lấy lại cân bằng giấc ngủ hãy cùng Elipsport.vn tham khảo thông tin bên dưới bài viết này nhé!
Nhịp sinh học là gì?
1. Nhịp sinh học là gì?
Nói một cách đơn giản, nhịp sinh học là một “đồng hồ” chịu trách nhiệm để điều chỉnh tất cả các quá trình liên quan đến sản xuất hormone. Ví dụ, trong chu kỳ ngủ – thức, nếu đồng hồ sinh học hoạt động ở mức tối ưu, bạn sẽ cảm thấy tỉnh táo và tràn đầy năng lượng vào buổi sáng nhờ quá trình:
- Sản xuất cortisol: sử dụng glucose (đường) và chất béo để tạo năng lượng
- Ngừng giải phóng melatonin, hormone giúp bạn ngủ ngon
Ngoài ra, nhịp sinh học cũng có mối liên hệ chặt chẽ với thời gian ăn uống và hoạt động thể chất. Thói quen ăn uống đúng bữa hàng ngày tạo điều kiện cho cơ chế sản sinh men tiêu hóa tốt hơn, từ đó nâng cao hiệu quả chuyển hóa cũng như hấp thụ dinh dưỡng.
Ngoài ra, khi bạn tập thể dục liên tục vào cùng một thời điểm trong ngày, cơ thể sẽ hình thành thói quen điều hòa hormone giao cảm để nghỉ ngơi, phục hồi hoặc tập thể dục.
Mặt khác, nhịp sinh học có thể thay đổi tùy thuộc vào loại thời gian của cá nhân cũng như thói quen ngủ trong ngày. Chronotype (thời điểm cơ thể đạt tốt nhất về thể chất và tinh thần) liên quan đến nhiều yếu tố như:
- Tuổi tác
- Gene
- Lịch trình trong ngày
Hiểu được chronotype ( của bản thân có thể giúp cho điều chỉnh việc sản xuất hormone cân bằng, từ đó kiểm soát tốt căng thẳng.
2. Làm sao để có thể khôi phục nhịp sinh học?
Làm sao để khôi phục nhịp sinh học?
Để có thể bắt đầu với việc khôi phục nhịp sinh học như cũ, đầu tiên bạn phải điều chỉnh từ việc xây dựng chu kỳ ngủ – thức một cách khoa học và hợp lý cũng như năng cao chất lượng giấc ngủ bằng một thói quen như sau:
2.1. Tập thói quen không sử dụng các thiết bị điện tử trước khi ngủ
Việc bạn tiếp xúc với ánh sáng, đặc biệt là ánh sáng xanh từ màn hình thiết bị điện tử, có ảnh hưởng tiêu cực đáng kể đến việc sản xuất melatonin, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Vì vậy các chuyên gia luôn khuyến khích mọi người tránh sử dụng máy tính hoặc điện thoại thông minh ít nhất 1 giờ trước khi đi ngủ.
2.2. Tạo không gian thoải mái trong phòng ngủ của bạn
Môi trường phòng ngủ (bao gồm nhiệt độ, độ ẩm…) cũng có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Vì vậy, quá trình phục hồi nhịp sinh học cho chu kỳ ngủ sẽ không thể thiếu như sau:
- Cân bằng nhiệt độ và độ ẩm trong ở phòng ngủ.
- Nên sử dụng đèn ngủ với cường độ ánh sáng yếu.
- Đừng đặt công việc của bạn trong phòng ngủ. Nếu bạn có thói quen làm việc ở nhà, hãy làm việc ở phòng khác.
2.3. Chế độ dinh dưỡng hợp lý
Chế độ dinh dưỡng hợp lý là một trong những điều quan trọng để khôi phục nhịp sinh học
Nhịp sinh học của chúng ta về đêm cũng có nguy cơ rối loạn khi dùng các loại thức uống có chứa các chất kích thích như đồ uống có cồn và caffeine. Trà và cà phê là hai loại đồ uống lý tưởng giúp bạn tăng mức độ tập trung và tỉnh táo vào ban ngày. Tuy nhiên nếu bạn dùng chúng vào sau 3h chiều thì bạn có nguy cơ cao bị khó ngủ vì thời gian để caffeine phân giải ít nhất là 6h.
Mặt khác, chất lượng khẩu phần ăn và thời gian ăn bao lâu cũng ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn. Vì vậy, bạn nên cố gắng bổ sung đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Ngoài ra, hãy tạo thói quen không ăn quá no vào bữa tối, đặc biệt là trước khi đi ngủ.
Nếu các vấn đề về giấc ngủ kéo dài thường xuyên, hãy thử ăn nhẹ với nhóm thực phẩm giàu carbohydrate trước khi đi ngủ. Carbs có khả năng tăng lượng tryptophan được tạo ra. Đây là một loại hormone góp phần sản xuất serotonin, tiền chất của melatonin.
2.4. Hoạt động thể chất điều độ
Tập thể dục vừa phải sẽ giúp bạn dễ đi vào giấc ngủ hơn. Tuy nhiên, việc lạm dụng các hoạt động thể chất có nguy cơ gây tác dụng ngược.
Ngoài ra, việc rèn luyện thể lực để nâng cao sức khỏe không giống như tập luyện để thi đấu – thường phải vận động nhiều với cường độ cao, thời gian luyện tập dài.
Do đó, nếu mục tiêu tập luyện của bạn là khôi phục nhịp sinh học đồng thời nâng cao sức khỏe và kéo dài tuổi thọ, hãy cân nhắc cường độ và thời gian tập luyện phù hợp. Bạn có thể tìm đến chuyên gia thể hình để được tư vấn chi tiết hơn.
3. Để khôi phục nhịp sinh học bạn không thể nào bỏ thói quen ăn sáng nhé!
Ngày nay, nhiều người trẻ tuổi có xu hướng bỏ bữa sáng vì nhiều lý do. Điều này không chỉ gây bất lợi cho sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến việc phục hồi nhịp sinh học.
Các nhà nghiên cứu đã đưa ra lời giải thích sau đây cho vấn đề này, việc cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể vào buổi sáng sẽ phản ứng với việc sản sinh ra hormone đói ghrelin. Ngoài ra, nó tạo điều kiện cho dopamine và một số hormone năng lượng và nồng độ khác được tiết ra. Duy trì thói quen này sẽ giúp khôi phục nhịp sinh học của bạn theo thời gian.
Đối với một số người, khôi phục lại nhịp sinh học có thể là một nhiệm vụ bất khả thi. Tuy nhiên, nếu bạn thành công thì sức khỏe của bạn sẽ được cải thiện đáng kể đấy. Bạn có thể bắt đầu bằng những thay đổi nhỏ như ngủ sớm, hạn chế uống rượu, cắt giảm calo cho khẩu phần ăn tối,…
Trên đây là một số thông tin về nhịp sinh học là gì và làm như thế nào để khôi phục nhịp sinh học của bạn. Việc đảm bảo nhịp sinh học điều độ sẽ giúp cơ thể bạn tràn đầy sức sống và có nhiều năng lượng hoạt động hằng ngày hơn. Hy vọng với những thông tin trên bạn có thể hiểu thêm về nhịp sinh học cũng như các vấn đề sức khỏe của mình nhé!
Ngoài việc bổ sung các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe, bạn cũng cần phải thường xuyên tập luyện thể dục thể thao giúp bảo vệ sức khỏe toàn diện từ ngoài vào trong cơ thể. Tuy nhiên trong cuộc sống bận rộn như hiện nay, việc dành ra 2-3 tiếng mỗi ngày để đến phòng tập gym là điều xa xỉ. Hiểu được điều đó, Elipsport mang đến các sản phẩm chăm sóc sức khỏe tại nhà như máy đi bộ Elipsport, xe đạp thể dục, ghế massage,.. giúp bạn có thể tập luyện, thư giãn mọi lúc rảnh rỗi. Hãy luyện tập để nâng cao sức khỏe của bạn từ hôm nay nhé!
Elipsport – Thương hiệu thể thao tại nhà với các dòng sản phẩm như: Máy chạy bộ, xe đạp tập, ghế massage… được khách hàng tin dùng hàng đầu hiện nay. Hệ thống cửa hàng tại 63 tỉnh trên toàn quốc. CEO Elipsport với phương châm: “Sức khoẻ cho người Việt là mục tiêu của cuộc đời tôi.”
Câu hỏi thường gặp
Nhịp sinh học sức khỏe: Physical.
Nhịp sinh học tình cảm: Emotional.
Nhịp sinh học trí tuệ: Intellectual.
3 loại nhịp sinh học này luôn tồn tại ở mỗi con người. Nó đều có tầm quan trọng đặc biệt cũng như ảnh hưởng tương tác, qua lại với nhau.
Nhịp sinh học rất ảnh hưởng đến cuộc sóng của chúng ta đặc biệt là ảnh hưởng đến giấc ngủ của chúng ta nhiều nhất, nếu như bạn không có một giấc ngủ tốt thì sẽ dẫn đến cơ thể bạn suy nhược và không có sức sống. Chính vì thế nhịp sinh rất quan trọng đối với đời sống của chúng ta.
Nhiều năm qua, việc nghiên cứu về nhịp sinh học trong cơ thể người đã được chú trọng. Nó đặc biệt được chú ý trong những lĩnh vực như sử dụng con người, kỹ sư, phi công trong ngành hàng không vũ trũ.
Việc này sẽ giúp họ tìm ra thời gian nghỉ ngơi hoàn hảo nhất cho người lao động. Đồng thời, tìm được mối liên hệ giữa nhịp sinh học với các hiện tượng, tai nạn lao động có thể xảy ra trong đời sống con người.
Dưới đây là những ảnh hưởng nghiêm trọng của việc rối loạn nhịp cảm xúc lên cơ thể. Chúng ta hãy cùng xem nhé!
Suy giảm sức khỏe.
Thức ngủ thất thường, không theo sát được công việc cũng như cuộc sống xung quanh.
Thường xuyên ngủ dục trong giờ làm.
Tâm lý bị ảnh hưởng, không thể kiềm chế được cảm xúc.
Suy nghĩ bị trì trệ, gián đoạn do ảnh hưởng tiêu cực của sức khỏe.
Tốt nhất là bạn nếu gặp các triệu chứng về rối loạn giấc ngủ, ngủ sớm, ngủ ít,.. thì bạn hãy nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn một cách cụ thể và có những giải pháp dành cho bạn nhé!