Chuột rút là gì? Có không ít người còn thắc mắc không biết tại sao bản thân lại bị chuột rút cũng như cách để giải quyết. Vậy hãy cùng xem bài viết sau đây để cùng tìm hiểu chii tiết về tình trạng này. Và tìm ra cách ngăn ngừa nó nhé.
Chuột rút là tình trạng thường gặp đối với người chơi thể thao. Người chạy bộ cũng thường xuyên gặp phải tình trạng này. Có những người lại bị vào ban đêm khi ngủ nhưng có những người lại gặp trong tình huống khác. Bạn hãy cùng tìm hiểu chuột rút là gì và cách xử lý nó như thế nào để thoát khỏi tình trạng này một cách nhanh chóng.
1. Chuột rút là gì?
Chuột rút là một cơn co thắt cơ bắp đột ngột do hoạt động quá sức. Chuột rút nhìn chung là một tình trạng mang tính tạm thời và không gây hại. Nó có thể gây đau đáng kể và tê liệt cơ bị ảnh hưởng. Cơn chuột rút thường khởi phát đột ngột và tự khỏi sau một vài giây, vài phút hoặc vài giờ. Đó chính là câu trả lời cho câu hỏi chuột rút là gì?
Hiện tượng chuột rút có thể xảy ra với một cơ xương hoặc cơ trơn. Chuột rút cơ xương có thể là do mỏi cơ hoặc thiếu chất điện giải như Natri (một tình trạng gọi là hạ Natri máu), Kali (hạ Kali máu) hoặc Magiê (thiếu Magiê). Chuột rút cơ trơn có thể là do kinh nguyệt hoặc viêm dạ dày ruột.
Chuột rút là một cơn co thắt cơ bắp đột ngột do hoạt động quá sức
2. Nguyên nhân bị chuột rút là gì?
Hầu hết các trường hợp bị chuột rút bắp chân là vô hại. Mặc dù vậy một số có thể liên quan đến các tình trạng y tế tiềm ẩn, chẳng hạn như:
2.1. Cung cấp máu không đầy đủ
Tình trạng các động mạch cung cấp máu cho chân của bạn bị thu hẹp là một trong những nguyên nhân gây ra chuột rút. Nó còn được gọi là tình trạng xơ cứng động mạch chi. Tình trạng này tạo ra cơn đau giống như chuột rút ở chân và bàn chân trong khi bạn đang tập thể dục. Những cơn chuột rút này thường biến mất ngay sau khi bạn ngừng tập luyện.
2.2. Tình trạng chèn ép dây thần kinh
Chèn ép dây thần kinh ở cột sống cũng có thể tạo ra cơn đau chuột rút ở chân. Cơn đau thường trở nên tồi tệ hơn khi bạn đi bộ lâu hơn. Đi bộ trong tư thế cơ thể uốn cong (chẳng hạn như khi bạn đang đẩy giỏ hàng) có thể khiến cơn đau chuột rút bị trì hoãn lâu hơn.
2.3. Thiếu chất khoáng
Một chế độ ăn uống thiếu các khoáng chất như Kali, Canxi hoặc Magiê có thể góp phần gây ra chuột rút ở chân. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp, nguyên nhân của chuột rút là không được biết đến.
2.4. Chuột rút khi mang thai
Tình trạng này có thể xảy ra do giảm lượng khoáng chất (Canxi và Magiê). Đặc biệt là trong những tháng cuối của thai kỳ.
2.5. Kích thích lạnh
Tiếp xúc với nhiệt độ lạnh, đặc biệt là nước lạnh. Ví dụ như nhiệt độ phòng vào ban đêm xuống thấp, chăn bông đắp khi ngủ quá mỏng hoặc chân tay tiếp xúc với bên ngoài.
Các nguyên nhân bị chuột rút
2.6. Tư thế ngủ kém
Ví dụ, nằm ngửa trong thời gian dài, đè chăn bông lên mu bàn chân. Hoặc nằm sấp trong thời gian dài, khiến mu bàn chân chống xuống giường, buộc một số cơ bắp của bắp chân phải ở trạng thái thư giãn tuyệt đối lâu ngày. Gây ra hiện tượng “co cứng thụ động” các cơ.
2.7. Mệt mỏi, ngủ không đủ giấc hoặc nghỉ ngơi quá nhiều
Sự tích tụ của các chất chuyển hóa có tính axit cục bộ có thể gây ra chuột rút cơ. Ví dụ, đi bộ hoặc tập thể dục quá lâu, gây mỏi chi dưới hoặc ngủ không đủ giấc có thể tích tụ axit lactic. Ngủ và nghỉ quá nhiều sẽ làm chậm lưu thông máu và tích tụ carbon dioxide.
2.8. Các điều kiện y tế khác
- Chẳng hạn như các vấn đề về lưu lượng máu (bệnh động mạch ngoại biên), bệnh thận, bệnh tuyến giáp và bệnh đa xơ cứng.
- Đứng trên một bề mặt cứng trong một thời gian dài, ngồi trong một thời gian dài hoặc đặt chân của bạn ở những vị trí bất tiện trong khi ngủ.
- Mất nước, có nghĩa là cơ thể bạn đã mất quá nhiều chất lỏng.
- Dùng một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc chống loạn thần, thuốc tránh thai, thuốc lợi tiểu và steroid.
- Sốt cao, động kinh, uốn ván, dại, thiếu canxi,… đều có thể gây chuột rút.
- Chuột rút Gastrocnemius (thường được gọi là bắp chân) thường do tập thể dục đột ngột hoặc làm việc mệt mỏi hoặc xoắn nặng của xương chày, thường xảy ra khi nằm hoặc ngủ.
3. Cách chấm dứt cơn đau chuột rút là gì?
Bạn đang tự hiểu liệu cách chấm dứt những cơn đau chuột rút là gì. Và dưới đây là một số gợi ý:
3.1. Căng cơ và xoa bóp
Đầu tiên bạn hãy kéo căng cơ chuột rút chân và chà nhẹ để thư giãn. Đối với chuột rút bắp chân, hãy dồn trọng lượng của bạn lên chân bị chuột rút và uốn cong đầu gối một chút. Nếu bạn không thể đứng, hãy ngồi trên sàn hoặc trên ghế và thực hiện biện pháp trên.
Hãy thử kéo phần trên của bàn chân của bạn ở phía bị chuột rút về phía đầu trong khi chân bạn vẫn ở tư thế thẳng. Điều này cũng sẽ giúp giảm bớt chuột rút đùi (gân kheo). Đối với chuột rút đùi trước (cơ tứ đầu), hãy sử dụng ghế để ổn định bản thân. Sau đó thử kéo chân ở phía bị chuột rút về phía mông của bạn.
Căng cơ và xoa bóp sẽ giúp nhanh chóng tan nhanh cơn đau chuột rút
3.2. Sử dụng nước ấm hoặc nước đá để giảm tác động của chuột rút
Sử dụng khăn ấm hoặc đệm sưởi đối với phần cơ bị chuột rút có thể giúp giảm tình trạng này. Ngoài ra bạn cũng có thể tắm nước ấm hoặc hướng dòng nước nóng vào cơ bắp bị chuột rút để giãn nó ra. Hoặc mát xa cơ bắp bằng nước đá sẽ có tác dụng giảm đau khi bị chuột rút. Bạn cũng có thể ngâm chân vào nước ấm cũng có tác dụng làm giảm những cơn đau do chuột rút chân gây ra.
3.3. Đi bằng gót chân
Đi bằng gót chân là một cách rất hữu ích để giúp bạn làm giảm bớt cơn đau chuột rút. Nó có thể kích hoạt các cơ ở phía sau của bắp chân và làm nó thư giãn. Khi bạn bị chuột rút bắp chân hoặc lòng bàn chân, hãy chỉ cách này nhé.
3.4. Bấm huyệt
Huyệt ở giữa bắp chân và chỗ lõm nhọn khi bắp chân co duỗi mạnh hoặc khi nhấc gót chân lên gọi là “huyệt Trường Sơn”. Khi bị chuột rút giữa đêm, ấn huyệt này có tác dụng sơ cứu rất hiệu quả. Tuy nhiên, lưu y xác định đúng huyệt nhé. Ấn sai huyệt sẽ gây ra nhiều tác hại đấy.
4. Cách phòng tránh chuột rút là gì?
Bên cạnh cách điều trị tức thời cơn đau chuột rút, bạn cũng nên chú ý đến những cách phòng tranh chúng. Chỉ khi có sự chuẩn bị phòng tránh tốt, bạn mới có thể giảm được nguy cơ bbij chuột rút cũng như tránh được những tình huống nguy hiểm. Thử nghĩ nếu bạn bị chuột rút trong khi đang lái xe hay khi tắm biển thì sẽ nguy hiểm ra sao. Thế nên, hãy tham khảo 1 số biện pháp phòng tránh chuột rút sau:
4.1. Đừng chạy khi đầy bụng
Bạn không nên uống nhiều nước hoặc ăn no 2 – 4 giờ trước khi tập thể dục. Trước và trong khi chạy bộ bạn chỉ nên nuốt 1 – 2 ngụm nước nhỏ và chỉ uống nhiều sau khi kết thúc luyện tập. Tuy nhiên bạn cũng không nên để mất nước. Tốt nhất là bạn nên nhấm nháp một vài ngụm trong khoảng thời gian đều đặn nếu chạy trong hơn 30 phút và ở nhiệt độ cao.
Đừng chạy khi đầy bụng
4.2. Giảm nhịp độ và hơi thở sâu
Nếu thấy mệt khi chạy, bạn hãy giảm tốc độ nhanh trong vài phút và thực hiện thở sâu khi chạy. Quy trình phổ biến là hít vào trong 3 bước và thở ra trong 2 bước chạy. Chạy chậm cho phép bạn thực hiện được quy đó. Khi tăng đến tốc độ gần tối đa, hơi thở của bạn sẽ trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, bạn có thể vượt qua cơn đau và giữ nhịp độ nếu bạn tập trung vào việc hít thở sâu, bằng cách đẩy bụng ra khi bạn hít vào và thư giãn khi bạn thở ra.
4.3. Khởi động kỹ trước khi tập luyện, đi bơi
Khởi động là một bước rất quan trọng để ngăn ngừa chuột rút khi chạy bộ, bơi lọi,… Những bước khởi động cơ bản bao gồm xoay hông, nâng hai cánh tay của bạn qua đầu và nghiêng sang trái và phải ở thắt lưng. Thực hiện nhiều bài tập lưng và bụng dưới cũng giúp bạn tránh khỏi các cơn đau, sự nguy hiểm do chuột rút gây ra.
4.4. Duy trì lượng nước đầy đủ
Uống nhiều nước, vì nước có thể giúp cơ bắp căng ra. Bổ sung đủ nước thì cơ bắp sẽ ổn định. Dù trong hay sau khi tập luyện thì việc bổ sung nước đúng lúc là điều cần thiết. Ngoài ra, lượng nước mỗi người cần sẽ khác nhau tùy theo chế độ ăn uống, giới tính, cường độ tập luyện, thể trạng, độ tuổi hoặc các loại thuốc uống.
4.5. Tập thể dục thường xuyên nhưng đừng quá sức
Cơ bắp không đủ hoặc lười vận động thường là một trong những nguyên nhân gây ra chuột rút. Mặc dù tập thể dục thường xuyên có thể đảm bảo rằng mọi người có đủ khối lượng cơ bắp. Nhưng họ không nên lạm dụng nó trong quá trình tập luyện. Nếu không, ngay cả những vận động viên mạnh mẽ cũng sẽ bị chuột rút.
4.6. Căng cơ đúng lúc, mát xa kịp thời
Khởi động và kéo căng cơ trước và sau khi tập, nếu bạn dễ bị chuột rút vào ban đêm thì việc kéo căng cơ trước khi đi ngủ cũng rất cần thiết. Tập thể dục nhẹ trong thời gian ngắn, chẳng hạn như bước trên bánh đà, cũng có thể ngăn ngừa chuột rút vào ban đêm.
Bên cạnh đó, cơ bắp của bạn cũng cần được nghỉ ngơi nên bạn hãy xoa bóp, mát xa cho chúng. Nếu không được nghỉ ngơi tốt, cớ bắp bạn có thể chuột rút ngay cả lúc đang ngủ đấy. Bạn có thể thử dùng máy mát xa chân hoặc ghế massage toàn thân để xoa bớp cho cơ thể trước khi đi ngủ.
4.7. Bổ sung khoáng chất
Các loại rau có màu xanh đậm thường giàu magie. Trong khi chuối và đậu đen có chứa kali, có thể tránh chuột rút do thiếu khoáng chất.
4.8. Mang tất, vớ khi ngủ
Một số cơn chuột rút ban đêm là do chân trần tiếp xúc với chăn bông. Cộng với tình trạng mạch máu kém dẫn đến lưu lượng máu thấp. Do đó, chỉ cần bạn mang tất khi ngủ, bạn có thể ngăn ngừa chuột rút.
4.9. Thay giày có hỗ trợ tốt
Những người có xu hướng bị chuột rút có thể thấy rằng nếu họ đi giày có hỗ trợ tốt, chuột rút sẽ ít hơn. Vì điều này có thể tránh lực không đều lên chân khi đứng.
Thay giày có độ hỗ trợ tốt khi chạy bộ để tránh chuột rút
4.10. Khám bác sĩ
Nếu bạn nhận thấy những cơn chuột rút của mình trở nên quá thường xuyên và kèm theo những biểu hiện lạ của cơ thể, hãy đi khám bác sĩ. Có thể bạn không phải bị chuột rút thông thường mà đó có thể là biểu hiện của bệnh lý nguy hiểm nào đó.
5. Ăn gì để trị chuột rút?
Để ngăn ngừa chuột rút, cơ bắp cần có đủ natri, kali, canxi, magie và các nguyên tố khác. Những nguyên tố này thường có thể được bổ sung bằng chế độ ăn uống. Đa phần hiện tượng chuột rút ở chân là do không đủ khoáng chất. Chuột rút sinh ra trong quá trình tập luyện phần lớn là do không cung cấp đủ máu cho các cơ. Thông thường khi bạn ngừng vận động, hiện tượng chuột rút sẽ từ từ thuyên giảm.
Tuy nhiên, nếu chuột rút là do thiếu một số khoáng chất, bạn phải bổ sung đủ chất dinh dưỡng để giảm chuột rút. Đặc biệt khi tập luyện đòi hỏi sức bền lâu dài thì nên thực hiện chế độ ăn kiêng hàng ngày. Hoặc uống đồ uống có chứa chất điện giải để bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ bắp.
Ăn thực phẩm giàu kali có thể chống chuột rút hiệu quả. Kali có thể phân hủy carbohydrate trong cơ thể, bảo vệ hệ thần kinh của con người và giúp xây dựng cơ bắp. Một nắm trái cây sấy khô, một ly nước ép cà chua, nước cam quýt hoặc sữa, một lát dưa hấu, cam hoặc chuối,… đều có thể ngăn ngừa chuột rút và tránh tái phát.
Ngoài ra, theo thống kê, một củ khoai lang cỡ vừa có thể cung cấp lượng dinh dưỡng khuyến nghị hàng ngày 15% khoai lang chứa carbohydrate phức hợp (Complex Carbohydrate) cũng có thể giúp bạn kéo dài cảm giác no. Giống như một pin năng lượng để duy trì sức sống cho bạn,…
Hy vọng những thông tin trong bài viết đã giúp bạn hiểu chuột rút là gì. Elipsport sẽ luôn cung cấp các thông tin hữu ích về vấn đề sức khoẻ đến các bạn. Nếu các bạn có muốn tìm hiểu hay mua các sản phẩm của chúng tôi như máy chạy bộ, xe đạp tập, ghế massage hãy truy cập website của Tập đoàn thể thao Elipsport. Bảo vệ đôi chân, cánh tay của bạn một cách chu toàn, cho chúng được massage, thư giãn trên ghế massage Elip cũng là cách hỗ trợ bảo vệ chúng. Bên cạnh đó bạn hãy vận rèn luyện thể dục đôi chân cánh tay của mình với may chạy bo dien, xe đạp tập,… của Tập đoàn thể thao Elipsport để có được đôi chân mạnh khỏe trong việc đi lại dễ dàng, cánh tay khoẻ mạnh có thể cầm và giữ đồ vật thoải mái.
Bảo vệ đôi chân, cánh tay của bạn một cách chu toàn, cho chúng được massage, thư giãn trên ghế massage Elip cũng là cách hỗ trợ bảo vệ chúng. Bên cạnh đó bạn hãy vận rèn luyện thể dục đôi chân cánh tay của mình với may chạy bo dien, xe đạp tập,… của Tập đoàn thể thao Elipsport để có được đôi chân mạnh khỏe trong việc đi lại dễ dàng, cánh tay khoẻ mạnh có thể cầm và giữ đồ vật thoải mái.
Elipsport – Thương hiệu thể thao tại nhà với các dòng sản phẩm như: Máy chạy bộ, xe đạp tập, ghế massage… được khách hàng tin dùng hàng đầu hiện nay. Hệ thống cửa hàng tại 63 tỉnh trên toàn quốc. CEO Elipsport với phương châm: “Sức khoẻ cho người Việt là mục tiêu của cuộc đời tôi.”
Câu hỏi thường gặp
Chuột rút là một cơn co thắt cơ bắp đột ngột do hoạt động quá sức. Chuột rút nhìn chung là một tình trạng mang tính tạm thời và không gây hại. Nó có thể gây đau đáng kể và tê liệt cơ bị ảnh hưởng. Cơn chuột rút thường khởi phát đột ngột và tự khỏi sau một vài giây, vài phút hoặc vài giờ.
Có thể là do bạn cung cấp máu không đầy đủ, tình trạng chèn ép dây thần kinh, thiếu chất khoáng, chuột rút do lạnh,…
Bạn co thể căng cơ và xoa bóp, sử dụng nước ấm hoặc nước đá để giảm tác động của chuột rút, đi bằng gót chân, bấm huyệt sẽ giúp giảm chuột rút.
Bạn có thể phòng tránh chuột rút bằng cách: Đừng chạy khi đầy bụng, giảm nhịp độ và hơi thở sâu, khởi động kỹ trước khi tập luyện, đi bơi, duy trì lượng nước đầy đủ, tập thể dục thường xuyên nhưng đừng quá sức,…
Để ngăn ngừa chuột rút, cơ bắp cần có đủ natri, kali, canxi, magie và các nguyên tố khác. Những nguyên tố này thường có thể được bổ sung bằng chế độ ăn uống.