Hình chiếu trong bản vẽ kỹ thuật | Kiến Thức Xây Dựng 2022 | Mytranshop.com

1/ Hình chiếu của những khối hình học

1.1/ Khối đa diện

– Đa diện là mặt tạo bởi những đa giác phẳng ghép kín với nhau. Những cạnh và những đỉnh của đa giác cũng là những cạnh và những đỉnh của đa diện. Để trình diễn khối đa diện người ta thường trình diễn những đỉnh, những cạnh và những mặt của nó và vẽ những đường thấy, khuất. ví dụ những khối đa diện sau:

a. Khối hình hộp chữ nhật

b. Khối năng trụ đáy tam giác

c. Khối hình chóp đáy lục giác đều

d. Khối hình chóp cụt đáy tứ giác đều

1.2/ Khối tròn

a. Mặt trụ

Mặt trụ là mặt được hình thành bởi một đường thẳng gọi là đường sinh đi lại trên một đường cong và luôn cách một đường thẳng khác một đoạn ko đổi và music music với đường thẳng đó.

Vậy trình diễn mặt trụ trên những mặt phẳng hình chiếu chính là trình diễn tập hợp những đường thẳng music music với một đường thẳng và cách đường thẳng đó một khoảng ko đổi ví dụ hình 3.5

b. Mặt nón

Mặt nón được hình thành trên bởi một đường thẳng được gọi là đường sinh đi lại luôn đi qua một điểm nhất định gọi là đỉnh nón và luôn tựa trên một đường cong gọi là đường chuẩn hoặc đáy. Ta ví dụ trình diễn mặt nón như hình 3.6

c. Mặt cầu

Mặt cầu là mặt được hình thành bằng cách quay một đường tròn quanh một đường kính của nó.

Mặt cầu mang những đường bao của hình chiếu đứng và hình chiếu bằng đều là những đường tròn bằng nhau. Hình 3.7

2/ Khái niệm về hình chiếu

Khái niệm: Hình chiếu là hình trình diễn những phần thấy của vật thể đối với người quan sát . Phần khuất của vật thể được trình diễn bằng nét đứt để giảm số lượng hình trình diễn.

Hình chiếu của vật thể bao gồm: hình chiếu cơ bản, hình chiếu phụ và hình chiếu riêng phần

2.1/ Hình chiếu cơ bản

TCVN 5- 78 quy định sáu mặt của một hình hộp được tiêu dùng làm sáu hình chiếu cơ bản. Vật thể được đặt giữa người quan sát và mặt phẳng hình chiếu tương ứng.

Trong đó:

• P1: Hình chiếu từ trước( hình chiếu chính, hình chiếu đứng)
• P2: Hình chiếu từ trên( Hình chiếu bằng)
• P3: Hình chiếu từ trái ( Hình chiếu cạnh)
• P4: hình chiếu từ phải
• P5: Hình chiếu từ dưới
• P6: Hình chiếu từ sau.

Những quy ước vẽ hình chiếu:

• Tìm vị trí vật thể để vẽ hình chiếu từ trước ( Hình chiếu chính) sao cho thể hiện nhiều nhất và tương đối rõ ràng nhất những phần tử quan yếu của khối vật thể.
• Căn cứ vào mức độ phức tạp của khối vật thể mà sắm loại hình chiếu và số lượng hình chiếu cho đủ (ko thừa, ko thiếu)
• Nếu những vị trí những hình chiếu thay đổi vị trí thì phải ký hiệu bằng chữ.

3/ Những loại hình chiếu cơ bản

Là hình trình diễn những phần thấy của vật thể đối với người quan sát. Cho phép trình diễn những phần khuất bằng nét đứt để giảm số lượng hình chiếu.

Hình chiếu của vật thể bao gồm hình chiếu cơ bản, hình chiếu phụ, và hình chiếu riêng phần.

3.1/ Sáu hình chiếu cơ bản

Theo TCVN 5-78 qui định sáu mặt của một hình hộp được tiêu dùng làm sáu mặt phẳng hình chiếu cơ bản. Vật thể được đặt giữa người quan sát và mặt phẳng chiếu tương ứng. Sau lúc chiếu vật thể lên những mặt của hình hộp, những mặt đó sẽ được trải ra trùng với mặt phẳng bản vẽ. Mặt 06 mang thể được đặt cạnh mặt 04. Như vậy hình chiếu trên mặt phẳng hình chiếu cơ bản được gọi là hình chiếu cơ bản. Sáu hình chiếu cơ bản mang tên gọi và xếp đặt như sau:

1. Hình chiếu từ trước ( hình chiếu đứng, hình chiếu chính)

2. Hình chiếu từ trên ( hình chiếu bằng)

3. Hình chiếu từ trái

4. Hình chiếu từ phải

5. Hình chiếu từ dưới

6. Hình chiếu từ sau

Nếu hình chiếu từ trên, từ trái, từ dưới, từ phải và từ sau thay đổi vị trí đối với hình chiếu chính như đã qui định ở hình trên thì chúng phải ký hiệu bằng chữ để chỉ tên gọi, và trên hình chiếu liên quan phải vẽ mũi tên chỉ hướng nhìn và tất nhiên chữ ký hiệu.

Nếu những hình chiếu cơ bản đặt phân cách với hình trình diễn chính bởi những hình trình diễn khác, hoặc ko cùng trên một bản vẽ với hình chiếu chính thì những hình chiếu này cũng phải mang ký hiệu như trên.

Những phương pháp chiếu và cách xếp đặt những hình chiếu như hình trên gọi là phương pháp góc phần tư thứ nhất. Đây là phương pháp được sử dụng theo tiêu chuẩn của những nước châu âu và thế giới.

3/ Những quy ước vẽ hình chiếu

3.1/ Tìm vị trí vật thể để vẽ hình chiếu từ trước

– Lúc muốn trình diễn vật thể trên bản vẽ kỹ thuật ta phải thực hiện việc đặt vật thể hoặc là tưởng tượng đặt vật thể theo nguyên tắc sau:

– Đặt vật thể sau cho lúc trình diễn lên hình chiếu đứng thì nó phải thể hiện được cơ bản về kết cấu và hình dạng của vật thể.

– Trên hình chiếu cạnh và chiếu bằng phải bổ xung được toàn bộ những kết cấu và hình dạng chưa thể hiện rõ ở hình chiếu đứng.

– Những kích thước được thể hiện trên những hình chiếu phải là kích thước thật.

– Hình dạng vật thể trên những hình chiếu ko bị biến dạng sau phép chiếu.

3.2/ Tìm số hình chiếu và loại hình chiếu thích hợp

Thông thường lúc trình diễn vật thể trên bản vẽ kỹ thuật ta chỉ cần thể hiện trên ba hình chiếu:

• Hình chiếu chính ( hình chiếu đứng)
• Hình chiếu cạnh
• Hình chiếu bằng

Trong trường hợp ba hình chiếu trên ko thể hiện được hết về kết cấu và hình dạng của vât thể ta mang thể sử dụng thêm một số mặt cắt, một số hình cắt riêng phần, hình trích hoặc phóng to hay thu nhỏ để trình diễn thêm cho hoàn thiện.

3.3/ Cách ký hiệu hình chiếu cơ bản lúc đặt sai vị trí quy định

Theo TCVN 5-78 quy định vị trí những hình chiếu thể hiện trên bản vẽ, nhưng lúc xếp đặt những hình chiếu trên bản vẽ thỉnh thoảng ta ko để theo quy định mà ta xếp đặt sao cho bản vẽ thông minh. Trong trường hợp này ta phải ghi rõ trong bản vẽ hoặc trong khung tên bản vẽ. Ví dụ hình 5.3

3.4/ Cách ghi kích thước hình chiếu vật thể

a/ Phân tích kích thước

Việc ghi kích thước trên bản vẽ thể hiện xác thực độ to của vật thể, do đó kích thước này phải được xác thực, hầu hết và rõ ràng nhất. Gồm những loại kích thước sau:

• Kích thước định hình: là kích thước xác định độ to của từng khối hình học cơ bản tạo thành vật thể.
• Kích thước định vị: là kích thước xác định vị trí tương đối giữa những khối hình học cơ bản. Chúng được xác định theo ko gian ba chiều, mỗi chiều thông thường mang một mặt hoặc một đường để làm chuẩn.
• Kích thước định khối: ( kích thước bao hay kích thước choán chỗ) là kích thước xác định ba chiều chung cho vật thể.

b/ Phân bố kích thước

Để kích thước ghi trên bản vẽ được rõ ràng và hầu hết ta phải xếp đặt kích thước thông minh và theo nguyên tắc sau đây:

• Mỗi kích thước trên bản vẽ chỉ ghi một lần, ko được ghi thừa.
• Những kích thước được ghi cho phòng ban nào thì nên ghi ở hình chiếu thể hiện phòng ban đó rõ nhất và ko bị biến dạng về mặt hình học và đặc trưng cho phòng ban đó.
• Những kích thước ghi cho một phòng ban và co liên quan thì nên ghi sắp nhau.
• Mỗi kích thước được ghio rõ ràng trên bản vẽ và lên ghi ở ngoài hình trình diễn.

4/ Hình chiếu phụ

4.1/ Khái niệm

Hình chiếu phụ là hình chiếu trên mặt phẳng ko music music với mặt phẳng hình chiếu cơ bản.

a/ Hình chiếu phụ

Hình chiếu phụ là hình chiếu mà trên mặt phẳng hình chiếu ko music music với mặt phẳng hình chiếu cơ bản (B )

Hình chiếu phụ được tiêu dùng trong trường hợp vật thể mang phòng ban nào đó nếu trình diễn trên mặt phẳng hình chiếu cơ bản thì sẽ bị biến dạng về hình dạng và kích thước

b/ Quy ước

+ Trên hình chiếu phụ mang ghi tên hình chiếu bằng chữ B + Hình chiếu phụ phải đặt đúng vị trí liên hệ chiếu và đúng hướng nhìn

c/ Công dụng

– Hình chiếu phụ được tiêu dùng trong trường hợp vật thể mang phòng ban, yếu tố nào đó nếu trình diễn trên mặt phẳng hình chiếu cơ bản thì sẽ bị biến dạng về hình dạng và kích thước .

d/ Những quy ước vẽ

Trên hình chiếu phụ phải ghi ký hiệu tên hình chiếu bằng chữ. Nếu hình chiếu phụ được đặt ở vị trí liên hệ trực tiếp ( Đặt cạnh hình chiếu cơ bản mang liên quan) thì ko cần ký hiệu.

Hình chiếu phụ phải đặt đúng vị trí liên hệ chiếu và đúng hướng nhìn

Để thuận tiện cho phép xoay hình chiếu phụ về vị trí ưa thích với đường bằng của bản vẽ. Trong trường hợp này trên ký hiệu bản vẽ mang mũi tên cong để biểu thị hình chiếu đã được xoay.

4.2/ Hình chiếu riêng phần

a. Khái niệm

– Hình chiếu riêng phần là hình chiếu một phần nhỏ của vật thể trên mặt phẳng music music với mặt phẳng hình chiếu cơ bản.

b. Công dụng

– Hình chiếu riêng phần được tiêu dùng để phóng to hoặc thu nhỏ hoặc là để trình diễn yếu tố phần hoặc phòng ban của vật thể.

c. Những quy ước vẽ

Hình chiếu riêng phần được giới hạn bởi những nét lượn sóng, hoặc ko cần vẽ nét lượn sóng nếu mang ranh giới rõ rệt.

Hình chiếu riêng phần được ghi chú giống hình chiếu phụ.

4.3/ Hình trích

a/ Khái niệm

Hình trích là hình trình diễn ( Thường là hình phóng to) trích ra từ một hình trình diễn đã mang trên bản vẽ.

b/ Công dụng

– Để thể hiện một cách rõ ràng và tỷ mỉ về đường nét, hình dạng, kích thước .. của một yếu tố hay phòng ban nào đó của vật thể mà trên hình trình diễn chính chưa thể hiện rõ.

c/ Những quy ước vẽ

Trên hình trích cũng mang thể vẽ những yếu tố mà trên hình trình diễn tương ứng chưa thể hiện.

Hình trích cũng mang thể là một loại hình trình diễn khác với hình trình diễn tương ứng. ( ví dụ hình trích mang thể là hình cắt, nhưng hình trình diễn tương ứng lại là hình chiếu)

Trên hình trích mang ghi ký hiệu là chữ số La mã và tỷ lệ phóng to, còn trên hình trình diễn mang thể khoanh tròn hoặc ô val với ký hiệu tương ứng. Nên đặt những hình trích tương ứng sắp vị trí đã khoanh ở trên hình trình diễn của nó.

Những chú thích bằng chữ, bằng số tiêu dùng cho những hình chiếu, hình cắt, mặt cắt, hình trích.. cần ghi music music với khung tên chính của bản vẽ và thường ghi ở phía trên bên phải của hình trình diễn đó.

Những chữ hoa tiêu dùng để ký hiệu cho những hình trình diễn, những mặt và những kích thước của vật thể thường ghi theo trật tự a, b, c .. và ko ghi trùng lặp. Khổ của những chữ này phải to hơn khổ của chữ số kích thước. Ví dụ xem những hình 5.6 và 5.7 sau:

5/ Cách đọc bản vẽ hình chiếu vật thể

Một vật thể dù phức tạp hay đơn thuần đều được tạo lên từ những khối hình học cơ bản. Hình chiếu của vật thể là tổng hợp hình chiếu của khối hình học cơ bản tạo thành vật thể đó.

Những khối hình học tạo thành vật thể mang những vị trí tương đối khác nhau. Tuỳ theo vị trí tương đối của khối hình học mà bề mặt của chúng sẽ tạo thành những giao tuyến khác nhau.

Lúc đọc, vẽ hình chiếu của vật thể, ta phải biết phân tích vật thể thành những phần mang hình dạng của khối hình học cơ bản và xác định rõ vị trí tương đối giữa chúng, rồi vẽ hình chiếu của từng phần đó và vẽ giao tuyến giữa những mặt của chúng, chúng ta sẽ được hình chiếu của vật thể đó.

Trong lúc vẽ cần biết vận dụng những tri thức cơ bản về trình diễn điểm, đường, mặt, giao tuyến giữa những mặt để vẽ cho đúng. Cách phân tích từng phần như trên gọi là cách phân tích hình dạng vật thể. Đố là những phương pháp cơ bản để vẽ hình chiếu, để ghi kích thước của vật thể và đọc bản vẽ kỹ thuật.

Ví dụ: lúc vẽ ổ đỡ hình sau, ta mang thể phân tích ổ đỡ ra làm ba phần: Phần đế mang dạng lăng trụ, đáy là hình thang cân, trên đế mang hai lỗ hình trụ; phần thân đỡ cũng mang dạng năng trụ, một mặt xúc tiếp với mặt trên của đế, mặt cong xúc tiếp với phần ổ; phần ổ là ống hình trụ.

5.1/ Phân tích hình

5.2/ Vẽ hình chiếu

Trong bản vẽ kỹ thuật quy định ko vẽ trục hình chiếu, vì vậy lúc vẽ hình chiếu thứ ba ta nên sắm một đường làm chuẩn để từ đó xác định những đường nét khác.

Nếu hình chiếu thứ ba là một hình đối xứng ta sắm trục đối xứng làm chuẩn, nếu ko đối xứng thì ta sắm đường bao ở biên làm chuẩn. Như hình 5.9

6/ Cách vẽ hình chiếu

6.1/ Cách vẽ hình chiếu thứ 3

– Đọc bản vẽ hình chiếu là một quá trình tư duy ko gian từ những hình phẳng hai chiều chuyển hoá thành ko gian ba chiều.

– Tuỳ theo năng lực phân tích, khả năng của từng người, mà quá trình đọc bản vẽ của từng người mang khác nhau. Music kết quả cuối cùng là phải giống nhau. Cách đọc bản vẽ nói chung mang những đặc điểm sau:

6.2/ Tưởng tượng vật thể từ hai hình chiếu cho trước

Chi đọc ngươi đọc phải xác nhận đúng hướng nhìn cho từng hình hình trình diễn. Theo những hướng nhìn từ trước, từ trên, từ trái để tưởng tượng hình dạng: mặt trước, mặt trên, mặt phải của vật thể.

Phải nắm chắc đặc điểm hình chiếu của những khối hình học cơ bản, rồi căn cứ theo những hình chiếu mà chia vật thể ra thành một số phòng ban. Phân tích hình dạng của từng phòng ban đi tới tưởng tượng toàn bộ vật thể.

Phải phân tích được từng đường nét thể hiện trên những hình chiếu. Những nét này thể hiện đường nét nào của vật thể.