Lực ma sát là gì?
Khái niệm lực ma sát
Ma sát là gì? – Trong vật lý, ma sát là một loại lực cản xuất hiện giữa những bề mặt vật chất chống lại xu thế thay đổi vị trí tương đối giữa 2 bề mặt. Hay nói đơn thuần là những lực cản trở di chuyển của 1 vật tạo ra bởi những vật xúc tiếp với nó và được gọi là lực ma sát.
Động năng giữa những bề mặt của vật trong quá trình di chuyển tương đối đã được lực ma sát chuyển hóa thành 1 dạng năng lượng khác. Và quá trình thay đổi này được tạo ra nhờ sự va chạm giữa những phân tử của những bề mặt xúc tiếp.
Nó tạo ra sự di chuyển nhiệt hoặc thế năng dự trữ trong biến dạng của bề mặt hoặc di chuyển của những electron, chúng được tích lũy một phần thành điện năng hoặc quang đãng năng.
Vậy lực ma sát là gì? – Lực ma sát còn được gọi là lực cản trở di chuyển của 1 vật này so với vật khác. Và nó cũng ko phải là một lực cơ bản, chẳng hạn như lực điện từ hay lực quyến rũ. Vì thế, những nhà khoa học đã tin rằng lực ma sát là kết quả của lực hút điện từ giữa những hạt tích điện sở hữu trong 2 bề mặt xúc tiếp.
Công thức tính lực ma sát
Fms = µ.N
Trong đó:
- Fms: độ to của lực ma sát (N)
- µ: là hệ số ma sát
- N: sức ép (N)
Phân loại lực ma sát
Theo lý thuyết, sở hữu 3 lực ma sát chủ yếu là ma sát trượt, ma sát nghỉ và ma sát lăn.
Lực ma sát trượt là gì?
Lực ma sát trượt xuất hiện lúc nào? – Lực ma sát trượt chỉ xuất hiện lúc 2 vật thể trượt lên nhau. Và lực ma sát trượt sở hữu tác dụng cản trở di chuyển của vật đó lên bề mặt cho tới lúc vật đó giới hạn hẳn.
Đặc điểm của lực ma sát trượt:
- Điểm đặt lên vật sát với bề mặt xúc tiếp
- Phương track track với bề mặt xúc tiếp
- Chiều ngược với chiều di chuyển tương đối so với bề mặt xúc tiếp
Công thức tính lực ma sát trượt:
Fmst = µt.N
Ma sát lăn là gì?
Sắp giống với ma sát trượt, lực ma sát lăn là loại lực sở hữu tác dụng ngăn cản sự lăn của những vật sở hữu hình tròn. Hay khách hàng sở hữu thể hiểu đơn thuần nó là loại lực sở hữu tác dụng cản trở di chuyển động lăn.
Độ to của lực ma sát lăn sẽ nhỏ hơn tất cả những lực ma sát động khác. Và ma sát lăn thường xuất hiện trong quá trình 1 vật lăn trên 1 vật khác tại thời khắc xúc tiếp và cản trở di chuyển lăn. Lực ma sát lăn sở hữu đặc điểm giống như với lực ma sát trượt.
Ma sát nghỉ là gì?
Ma sát nghỉ hay còn được gọi là loại ma sát tĩnh, và là lực xuất hiện giữa 2 vật xúc tiếp mà vật này sẽ sở hữu xu thế di chuyển so với vật còn lại. Tuy nhiên, vị trí tương đối của chúng sẽ ko bị thay đổi.
Chẳng hạn như lực ma sát nghỉ ngăn cản 1 vật định trượt trên bề mặt nghiêng. Và hệ số ma sát nghỉ thường được ký hiệu là μt và thường to hơn so với hệ số của ma sát động. Lực ban sơ làm cho những vật di chuyển sẽ bị cản trở bởi chính lực ma sát nghỉ.
Lực ma sát nghỉ làm cho cho bánh xe lúc mới phát động ko lăn nhanh được như lúc nó đang chạy. Dù vậy, lúc bánh xe di chuyển thì bánh xe vẫn phải chịu tác dụng của lực ma sát động. Vì thế, lực ma sát nghỉ sẽ to hơn lực ma sát động.
Đặc điểm của lực ma sát nghỉ:
- Giúp cho vật ko bị tác dụng bởi lực khác
- Giá trị to nhất của lực ma sát nghỉ lúc vật di chuyển hoặc ma sát nghỉ cực đại phải tính bằng công thức sau:
F = F0kt
Trong đó: F0 là lực mà vật tác dụng lên mặt phẳng
kt: là hệ số ma sát tĩnh
Vai trò và ứng dụng của lực ma sát trong thực tiễn
Nhờ vào đặc điểm và tính chất của mình mà lực ma sát sở hữu tác dụng giữ một mực những vật thể trong ko gian. Chẳng hạn như giữ đinh trên tường, giúp con người cầm nắm chắc vật thể,…
Trong di chuyển thì lực ma sát giúp vào cua mà ko bị trượt ngã
Trong thực tiễn, lực ma sát được sử dụng trong một số lĩnh vực kỹ thuật như sơn mài, đánh bóng,…
Tuy nhiên, lực ma sát cũng sẽ làm ra sự hao tổn nhiên liệu máy móc và gây ra nhiều điều bất lợi trong thực tiễn của chúng ta. Do đó, những nhà nghiên cứu thường phải tìm ra cách để giảm lực ma sát.
Làm thế nào để giảm lực ma sát?
Lực ma sát tuy được ứng dụng trong cuộc sống rất nhiều, nhưng sở hữu rất nhiều điểm bất lợi và con người muốn giảm lực ma sát để tránh những tác hại do nó đem lại. Vậy làm thế nào để giảm lực ma sát, khách hàng hãy thực hiện theo những cách sau:
- Chuyển ma sát trượt thành ma sát lăn: Ví dụ như trong vòng bi đó là cách chuyển ma sát trượt thành ma sát lăn, giảm ma sát đáng kể và giảm khả năng bị bào mòn sản phẩm.
- Giảm ma sát tĩnh: Lúc đoàn tàu mới khởi đầu phát động thì đầu tàu sẽ bị thụt lùi và điều này giúp đầu tàu sẽ kéo từng toa và chỉ chống lực ma sát tĩnh của từng toa chứ ko phải là ma sát tĩnh của cả đoàn tàu.
- Thay đổi chất liệu/ vật liệu bề mặt: Việc thay đổi chất liệu bề mặt cũng sở hữu tác dụng giảm ma sát khá hiệu quả. Chẳng hạn sử dụng những chất bôi trơn như dầu mỡ đối với cá bề mặt rắn. Điều này sẽ giúp giảm hệ số ma sát, từ đó giảm khả năng hao mòn.
Một số dạng bài tập về lực ma sát
Dạng 1: Tính lực ma sát và hệ số ma sát
VD: Một ô tô sở hữu khối lượng 2 tấn di chuyển thẳng đều trên đường. Hệ số ma sát giữa mặt đường với bánh xe là 0.08. Hãy tính lực phát động đặt vào xe.
Lời giải:
Lúc xe ô tô di chuyển thẳng đều, tức là:
Fpđ = Fmst = m.N
Fpđ = m.P = m.mg = 0,08.2000.9,8 = 1568 (N)
Dạng 2: Tính quãng đường và thời kì đi được lúc sở hữu lực ma sát
VD: Một chiếc xe điện đang chạy với véc tơ vận tốc tức thời 36km/h thì bị hãm lại đột ngột. Lúc này, bánh xe ko lăn nữa mà chỉ trượt lên đường ray. Vậy xe điện còn đi được bao xa thì giới hạn lại kể từ thời khắc hãm lại. Biết hệ số ma sát trượt giữa đường ray và bánh xe là 0.2 (lấy g=9.8m/s2).
Lời giải:
Hy vọng với những thông tin san sớt trên mà copphaviet.com san sớt với khách hàng đã cung cấp cho độc giả những tri thức hữu ích trong quá trình nghiên cứu và học tập. Và cũng đừng quên ghé thăm web site của chúng tôi thường xuyên để cập nhật những tri thức hữu dụng khác nữa nhé!
Xem thêm:
- Nguồn xung là gì? sơ đồ nguyên lý mạch nguồn xung
- Điện từ trường là gì? Những điều cần biết về điện từ trường
- Điện trở suất là gì? Khái niệm điện trở suất
- Ứng suất là gì? Nguyên nhân tạo ra ứng suất
- Công suất tiêu thụ – công suất hao tổn là gì?