Melanin là gì? Từng tế bào trong cơ thể con người đều mang một vai trò quan trọng khác nhau, trong đó có melanin. Tuy rằng nghe cái tên “melanin” khá quen thuộc nhưng nhiều người có lẽ vẫn chưa thực sự biết về nó. Cùng xem qua bà viết sau để hiểu rõ nhé.
Melanin là một tế bào thuộc biểu bì, có vai trò quan trọng trong việc hình thành sắc tố da của con người. Hãy cùng tìm hiểu cụ thể hơn về vấn đề melanin là gì này, đặc biệt là các bạn đang quan tâm đến làn da của mình nhé.
1. Melanin là gì?
Trả lời cho câu hỏi “melanin là gì”, các bác sĩ cho hay: melanin là sắc tố tạo ra màu da, màu tóc và màu mắt cho con người. Nó được sản sinh bởi các tế bào có tên melanocytes được tìm thấy ở lớp biểu bì ngoài cùng của da. Hầu hết con người đều có lượng tế bào melanocytes như nhau. Thế nhưng, cơ chế sản sinh của tế bào này có thể nhiều hơn hoặc ít hơn tùy thuộc vào từng cơ địa, cụ thể ở đây chính là lưu lượng máu.
Các sắc tố đi chung “hàng ngũ” với melanin là gì? Nếu chúng ta có melanin đại diện cho màu đen thì ta còn có carotene (vàng), oxyhemoglobin (đỏ) và hemoglobin khử (xanh), cùng nhau hòa trộn và tạo nên. Trong đó, hắc sắc tố melanin là những hạt không đồng đều được sinh ra ở các tế bào đáy của lớp thượng bì trong cấu trúc da.
2. Vai trò chính của melanin là gì?
Mỗi tế bào đều có một chức năng quan trọng khác nhau và melanin có chức năng:
- Melanin giúp chống lại tác động nhiệt từ môi trường bên ngoài, bao gồm nắng và lửa.
- Giúp cân bằng nhiệt độ cho cơ thể.
- Khả năng hỗ trợ kháng khuẩn tuyệt vời.
- Melanin giúp cơ thể chống lại bức xạ tia cực tím và từ đó chống oxy hóa hữu hiệu cho làn da.
3. Sự ảnh hưởng đến làn da của melanin là gì?
Có một sự thật rằng, khi hàm lượng melanin sản sinh quá nhiều, nám trên da có thể xuất hiện. Có lẽ bởi vì vậy mà không ngoa khi nói rằng melanin chính là một con dao hai lưỡi: vừa hỗ trợ bảo vệ làn da nhưng cũng vừa có thể làm da xấu đi.
Con người chúng ta không thể quyết định đến hàm lượng sản sinh melanin và dĩ nhiên, không thể can thiệp gì vào trong quá trình ấy. Tuy nhiên chúng ta hãy nhớ đến các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến hàm lượng melanin bao gồm: di truyền, vitamin D và cường độ tiếp xúc với tia cực tím như thế nào. Khoa học đã công bố rằng, nếu cơ thể con người bị thiếu melanin suốt một thời gian dài có thể gây ra biến chứng tử vong bởi nguyên nhân thiếu hụt vitamin D.
4. Cách cải thiện sản sinh melanin là gì?
Rất nhiều người đang gặp vấn đề về da dẻ như sạm nám, hắc sắc tố xuất hiện không đồng đều. Câu hỏi “cách cải thiện sản sinh melanin là gì?” gây rất nhiều bức bối và khó khăn trong quá trình đạt được làn da trắng mơ ước. Bạn hoàn toàn có thể giảm hàm lượng melanin trong da bằng những cách sau đây.
4.1. Phương pháp dùng laser
Liệu pháp sử dụng tia laser chính là khi người ta dùng một xung ánh sáng để loại bỏ các lớp da trên cùng bề mặt. Cách này giúp làm giảm được melanin trong các khu vực được điều trị (cụ thể ở đây là điều trị nám). Một số phương pháp phổ biến về việc dùng laser “xử đẹp” hắc sắc tố melanin như thế nào?
- Laser ablative: đây là phương pháp giúp loại bỏ ngay các lớp ngoài trên da và dần dần sạm nám phai màu trông thấy.
- Laser non-ablative: đây là phương pháp “nhẹ đô” hơn cách kể trên – laser ablative. Thay vì hủy đi mổ vài cấu trúc da, cách này lại đi thúc đẩy tăng cường collgen, hỗ trợ da được làm mới bằng các tế bào non trẻ căng mượt.
- Dùng sáng ánh xung mạnh (IPL): đây là một trong những phương pháp càng ngày càng trở nên phổ biến hơn. Cách này sử dụng các xung năng lượng ánh sáng để nhắm vào các vết đen và đốt nóng, từ đó phá hủy melanin, loại bỏ triệt để đốm nám tối màu.
- Q-switched ruby laser (QSRL): đây là cách sử dụng xung ánh sáng để làm nóng và hòa tan da.
Không khác gì với bất kỳ can thiệp y tế nào, các liệu pháp này cũng chưa hẳn là phương pháp có thể sử dụng cho tất cả mọi người. Bên cạnh đó, nếu thực hiện sai phương pháp, nó có thể gây ra tác dụng phụ như đổi màu da, bị sẹo và thậm chí nhiễm trùng. Chính vì thế mà trước khi muốn sử dụng cách thức này, bạn cần phải hỏi ý kiến bác sĩ và khám da trước để xác định xem đây có phải phương pháp tốt nhất để cải thiện sắc tố da hay chưa. Không những vậy, qua lần tư vấn ấy, bác sĩ sẽ cung cấp thông tin cho bạn biết cách cải thiện phù hợp nhất hàm lượng melanin.
Các cách nêu trên có làm giảm sản xuất melanin vĩnh viễn không? Câu trả lời là không thể và không có cách nào vĩnh viễn ức chế được melanin. Hàm lượng melanin được sản sinh ít hay nhiều đều do di truyền. Bạn có thể cải thiện, làm sáng, loại bỏ sự tăng sắc tố hiện có nhưng nó hoàn toàn có khả năng quay lại bất cứ lúc nào. Nên hết sức cẩn thận khi sử dụng các phương thức tẩy nám, ức chế melanin,… bởi vì bất kì phương pháp nào cũng có thể gây ra tác dụng ngược hoặc phản ứng kích thích cho da.
Nếu can thiệp làm giảm sản sinh melanin, bạn cũng có thể có nguy cơ đối mặt với các vấn đề khác cho da, cụ thể như sau:
- Nguy cơ da bị phá hủy bởi ánh nắng mặt trời do ít melanin. Melanin có vai trò bảo vệ cho da, khi giảm đi tế bào này cũng đồng nghĩa với việc khả năng được bao bọc của da kém đi rất nhiều. Điều này khiến da dễ xảy ra nếp nhăn, kết cấu da không đồng đều,…
- Tăng nguy cơ ung thư da và nguy cơ tổn thương da do ánh nắng mặt trời.
- Khiến da dễ kích thích và nhạy cảm hơn. Không những thế, các phương pháp điều trị có thể gây ra những tác dụng phụ như đỏ, ngứa, viêm da,..
4.2. Sử dụng kem bôi hoặc dùng thuốc mỡ
Một cách khác để giảm hàm lượng melanin gây đen da, sạm da chính là dùng kem bôi hoặc thuốc mỡ. Những sản phẩm này được bán sẵn trên thị trường với công dụng làm giảm melanin, giúp sáng da.
Chúng thường bao gồm các thành phần như: hydroquinone, axit kojic, vitamin C, axit glycolic, acid azelaic, retinoid. Các thành phần này có tác dụng ức chế tyrosinase – một trong những enzyme chính cần thiết cho quá trình tổng hợp melanin. Do đó mà nó sẽ có tác dụng làm chậm sản xuất melanin và giúp da sáng màu hơn.
Tuy nghe dễ dàng là vậy, các sản phẩm này cũng đi kèm các tác dụng phụ như gây khô da, có thể kích ứng, đỏ, ngứa,… Vì thế mà trước khi quyết định dùng biện pháp này, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ da liễu kỹ lưỡng.
4.3. Sử dụng kem chống nắng
Đây làm một cách giúp kiểm soát hàm lượng melanin mà không can thiệp điều trị y tế. Phần lớn, cách này phụ thuộc vào thói quen chăm sóc da của bạn. Bởi lẽ vai trò của melanin là gì chắc bạn đã rõ – bảo vệ làn da khỏi tác hại của bức xạ ánh nắng mặt trời. Do đó, nếu bạn tiếp xúc với ánh nắng càng nhiều thì da sẽ càng sản sinh ra melanin. Dùng kem chống nắng sẽ hạn chế được quá trình ấy.
Bên cạnh đó, kem chống nắng còn có chức năng bảo vệ da khỏi tia cực tím UV có hại và làm chậm lại quá trình melanin được tái tạo. Tuy vậy, nếu muốn bảo vệ làn da một cách tối ưu, tốt nhất bạn nên hạn chế phơi nắng, nên ở trong nhà từ 10h sáng đến 2h chiều – khoảng thời gian tia nắng mặt trời có cường độ mạnh nhất, mặc áo quần bảo bộ chống nắng như nón rộng vành, áo dài tay, kính râm,….
4.4. Áp dụng một số biện pháp tự nhiên khác
Dưới đây là một số biện áp tự nhiên có thể giúp làm sáng da mà không quá lo lắng đến việc hắc sắc tố melanin gây sạm, đen da nữa. Tuy mang lại tính an toàn, dịu nhẹ cho da nhưng các cách này đòi hỏi sự kiên trì của người áp dụng cho đến khi thấy được hiệu quả.
- Nghệ: Một nghiên cứu vào năm 2012 cho thấy những hợp chất hoạt động trong củ nghệ có thể làm giảm giá trình tổng hợp, sản sinh melanin. Hợp chất ấy có tên curcumin, hoạt động theo dạng ức chế tyrosinase. Vì vậy điều này sẽ ngăn chặn khả năng của melanocytes cho ra nhiều melanin.
- Gel lô hội: Nha đam là loại nguyên liệu có thể làm giảm sản sinh melanin sau khi phơi nắng. Thành phần của nó có chứa aloesin – một hợp chất được tìm thấy và minh chứng là có thể ức chế tyrosinase trong nghiên cứu đã được tiến hành vào những năm 2002.
- Nước chanh: Đây cũng là một cách để giảm sắc tố da. Do hàm lượng vitamin C trong nước chanh cao, có thể làm giảm hoạt động của tyrosinase, ngăn chặn sự hình thành melanin. Mặc dù nước chanh cũng có tác dụng chống nám rất tốt nhưng do mang tính acid cao nên có thể gây kích ứng cho da. Nên sử dụng nước chanh pha loãng và phải nhớ tránh xa ánh nắng mặt trời sau khi sử áp dụng cách thức này.
- Trà xanh: Trong trà xanh có chứa hợp chất epigallocatechin gallate (EGCG). Theo nghiên cứu năm 2015 cho biết, EGCG có thể ngăn ngừa sự tích tụ melanin trong da bạn. Nó sẽ hoạt động hữu hiệu bằng cách ức chế loại enzyme cần thiết để tạo ra melanin.
Bạn nên nhớ rằng, melanin là gì – là chính yếu tố di truyền của bạn tạo ra các tế bào giúp bảo vệ da khỏi tác nhân gây hại từ bên ngoài. Do vậy, việc muốn làm cải thiện làn da từ việc ức chế sản sinh chất này là điều hoàn toàn không được bác sĩ khuyến khích. Tốt hơn hết, để vừa bảo vệ sức khỏe cũng như sắc đẹp làn da, hãy sử dụng kem chống nắng thường xuyên, ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, đặc biệt là vitamin,… Chỉ có như vậy, bạn mới có thể vừa khỏe mà lại vừa đẹp. Elipsport tin rằng, những thông tin và bí quyết vừa nêu trên chính là thứ bạn nên ghi nhớ và chia sẻ cho những ai đang có cùng vấn đề.
Người việt chúng ta có câu nói: “Phòng bệnh hơn chữa bệnh” hay “Có sức khoẻ là có tất cả” và một nhà hiền triết đã từng nói: “Thà làm một kẻ ăn mày khoẻ mạnh còn hơn một ông vua ốm yếu”, vì vậy chúng ta hãy cùng nhau luyện tập thể dục tại nhà mọi lúc cùng Elipsport với các dòng máy chạy bộ Elip hoặc xe đạp tập, nếu gia đình khá giả bạn hãy cân nhắc một chiếc ghế massage sau một ngày mệt nhọc để thư giãn, giảm stress để có một giấc ngủ ngon nhé.
Elipsport – Thương hiệu thể thao tại nhà với các dòng sản phẩm như: Máy chạy bộ, xe đạp tập, ghế massage… được khách hàng tin dùng hàng đầu hiện nay. Hệ thống cửa hàng tại 63 tỉnh trên toàn quốc. CEO Elipsport với phương châm: “Sức khoẻ cho người Việt là mục tiêu của cuộc đời tôi.”
Câu hỏi thường gặp
Melanin là sắc tố tạo ra màu da, màu tóc và màu mắt cho con người. Nó được sản sinh bởi các tế bào có tên melanocytes được tìm thấy ở lớp biểu bì ngoài cùng của da.
Melanin giúp chống lại tác động nhiệt từ môi trường bên ngoài bao gồm nắng và lửa. Giúp cân bằng nhiệt độ cho cơ thể. Khả năng hỗ trợ kháng khuẩn tuyệt vời. Melanin giúp cơ thể chống lại bức xạ tia cực tím và từ đó chống oxy hóa hữu hiệu cho làn da.
Khi hàm lượng melanin sản sinh quá nhiều, nám trên da có thể xuất hiện. Có lẽ bởi vì vậy mà không ngoa khi nói rằng melanin chính là một con dao hai lưỡi: vừa hỗ trợ bảo vệ làn da nhưng cũng vừa có thể làm da xấu đi.
Chúng bao gồm: di truyền, vitamin D và cường độ tiếp xúc với tia cực tím như thế nào. Khoa học đã công bố rằng, nếu cơ thể con người bị thiếu melanin suốt một thời gian dài có thể gây ra biến chứng tử vong bởi nguyên nhân thiếu hụt vitamin D.
Sử dụng chanh, nghệ, trà xanh, lô hội theo hướng dẫn trong bài viết này để giảm lượng melanin gây nám da.