Phương sai và độ lệch chuẩn là hai số đặc trưng cho mức độ biến động, chênhlệch giữa các số liệu của mẫu.
I. Phương sai
1. Khái niệm
Phương sai của mẫu số liệu kí hiệu , là số
trong đó là số trung bình và
Phương sai và độ lệch chuẩn là hai số đặc trưng cho mức độ biến động, chênhlệch giữa các số liệu của mẫu.
2. Lưu ý:
Để thuận tiện hơn trong tính toán có thể sử dụng công thức
II. Độ lệch chuẩn
1. Khái niệm
Căn bậc hai của phương sai gọi là độ lệch chuẩn của mẫu số liệu:
Phương sai và độ lệch chuẩn là hai số đặc trưng cho mức độ biến động, chênhlệch giữa các số liệu của mẫu.
*Chú ý: Nếu mẫu số liệu được cho bởi bảng phân bố tần số thì phương sai được tính theo công thức
trong đó là tần số tương ứng của các giá trị là tập các số liệu đôi một phân biệt của mẫu.
Thuận tiện trong tính toán có thể dùng công thức
Đối với bảng phân bố tần số ghép lớp, phương sai được tính bằng công thức (1) trong đó là giá trị đại diện của lớp thứ i.
III. Ý nghĩa của phương sai và độ lệch chuẩn
Phương sai và độ lệch chuẩn đo mức độ phân tán của các số liệu trong mẫu quanh số trung bình. Phương sai và độ lệch chuẩn càng lớn thì độ phân tán càng lớn.