A.LÍ THUYẾT
I.Suất điện động cảm ứng trong mạch kín
1.Định nghĩa
Suất điện động cảm ứng là suất điện động sinh ra dòng điện cảm ứng trong mạch kín.
2.Định luật Fa – ra – đây
– Phát biểu: độ lớn của suất điện động cảm ứng xuất hiện trong mạch kín tỉ lệ với tốc độ biến thiên từ thông qua mạch kín đó.
Trong đó: ec: suất điện động cảm ứng (V)
: độ biến thiên từ thông (Wb)
:độ biến thiên thời gian (s)
II.Quan hệ giữa suất điện động cảm ứng và định luật Len – xơ
-Nếu F tăng thì eC < 0: chiều của suất điện động cảm ứng (chiều của dòng điện cảm ứng) ngược chiều với chiều của mạch.
– Nếu F giảm thì eC > 0: chiều của suất điện động cảm ứng (chiều của dòng điện cảm ứng) cùng chiều với chiều của mạch.
III.Chuyển hóa năng lượng trong hiện tượng cảm ứng điện từ
Bản chất của hiện tượng cảm ứng điện từ là quá trình chuyển hóa cơ năng thành điện năng.
B.BÀI TẬP
DẠNG 1: XÁC ĐỊNH CHIỀU VÀ SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG
I .Phương pháp
1. Xác định dòng điện cảm ứng có tồn tại hay không?
Căn cứ vào
– Từ trường, diện tích, góc hợp bởi giữa cảm ứng từ B và vectơ pháp tuyến
– Số lượng đường sức
2. Xác định chiều dòng điện cảm ứng
Cách 1:
– Xác định chiều BN
– Xác định chiều Bcư
+ Nếu f tăng thì Bcư ¯ BN
+ Nếu f giảm thì Bcư BN
– Áp dụng quy tắc nắm bàn tay để xác định chiều dòng điện
Cách 2: Dựa vào nguyên nhân sinh ra
3. Tính suất điện động cảm ứng:
– Tính từ thông: f = B.S.cosα
– Áp dụng công thức: (một vòng) hoặc
DẠNG 2: DÂY DẪN CHUYỂN ĐỘNG TRONG TỪ TRƯỜNG
I.Phương pháp
1. Các công thức sử dụng
– Suất điện động cảm ứng: x = B.v.l sina
– Sử dụng định luật Ôm cho đoạn mạch:
– . Hiệu điện thế:
+ U = I.R
+ U = I.R ±
x (Vào cực nào dấu cực ấy)
– Lực từ: F = B.I.l.sina
2. Xác định chiều chuyển động của thanh và vận tốc của thanh
Bước 1: Xác định lực ban đầu tác dụng lên thanh (P, FtN – Nếu có dòng điện ngoài)
=> Chiều chuyển động của thanh
Bước 2: Khi có chiều chuyển động của thanh xác định chiều của suất điện động cảm ứng
Bước 3: Lúc đầu v tăng dần cho tới khí Fhl = 0 => vgh