TẠO GIỐNG BẰNG CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
Công nghệ tế bào là một ngành kĩ thuật áp dụng phương pháp nuôi cấy mô hoặc tế bào trong môi trường dinh dưỡng nhân tạo để tạo ra những mô, cơ quan hay cơ thể hoàn chỉnh mang đặc tính của cơ thể cho mô, tế bào.
1. Công nghệ tế bào trong tạo giống thực vật
1.1. Nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn
a. Cách tiến hành
– Nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn trên môi trường nhân tạo để hình thành các dòng đơn bội.
– Chọn lọc các dòng đơn bội có kiểu hình mong muốn.
– Lưỡng bội hóa các dòng đơn bội thành các dòng lưỡng bội có tất cả các cặp gen đồng hợp tử.
b. Ứng dụng
– Dùng để chọn các cây có đặc tính chống chịu hạn, chịu lạnh, chịu mặn, kháng thuốc diệt cỏ,…
– Dùng để tạo ra dòng thuần chủng, tính trạng chọn lọc sẽ rất ổn định.
1.2. Nuôi cấy mô, tế bào
a. Cách tiến hành
– Nuôi cấy mô hoặc tế bào thực vật 2n trong môi trường dinh dưỡng nhân tạo để hình thành mô sẹo.
– Bổ sung hoocmon kích thích sinh trưởng để phát triển thành cây hoàn chỉnh.
b. Ứng dụng
– Nhân nhanh các giống cây có năng suất cao, chất lượng tốt, thích nghi với điều kiện sống và duy trì ưu thế lai.
Video quá trình nuôi cấy mô phong lan:
1.3. Dung hợp tế bào trần (lai tế bào sinh dưỡng)
a. Các bước tiến hành
– Tạo tế bào trần bằng cách dùng enzim hoặc vi phẫu để phá bỏ thành xenlulôzơ.
– Dung hợp hai khối nhân và tế bào chất thành một sau đó cho phát triển thành cây lai xôma giống lai hữu tính.
b. Ứng dụng
Đây cũng là hình thức lai xa, lai khác loài nhưng không thông qua sinh sản hữu tính nên tránh được hiện tượng bất thụ. Và có thể tạo thành cây lai mang đặc tính của cả 2 loài xa nhau mà phương pháp lai hữu tính không tạo được.
2. Công nghệ tế bào trong tạo giống động vật
2.1. Cấy truyền phôi
a. Cách tiến hành
– Lấy phôi từ động vật cho phôi.
– Tách phôi thành hai hay nhiều phần, mỗi phần sau đó sẽ phát triển thành một phôi riêng biệt.
– Cấy phôi vào động vật nhận phôi.
b. Ứng dụng
Phương pháp này áp dụng với thú quý hiếm hoặc đối với vật nuôi sinh sản chậm và ít.
2.2. Nhân bản vô tính động vật
Quy trình nhân bản vô tính:
– Tách tế bào 2n của động vật cho nhân.
– Tách tế bào trứng của một động vật khác và loại bỏ nhân.
– Chuyển nhân tế bào 2n vào tế bào trứng đã loại bỏ nhân.
– Nuôi cấy trên môi trường nhân tạo cho trứng phân cắt thành phôi.
– Chuyển phôi vào tử cung của con mẹ khác để nó mang thai.
Video nhân bản vô tính cừu đôly: