THOÁT HƠI NƯỚC
1. Vai trò của thoát hơi nước
– Tạo lực hút đầu trên của dòng mạch gỗ có vai trò giúp vận chuyển nước và các ion khoáng từ rễ lên lá và đến các bộ phận khác ở trên mặt đất của cây.
– Làm giảm nhiệt độ bề mặt lá.
– Khí khổng mở cho CO2 khuếch tán vào lá cung cấp cho quá trình quang hợp.
2. Thoát hơi nước qua lá
2.1. Cấu tạo của lá thích nghi với chức năng thoát hơi nước
– Lá có cấu tạo thích nghi với chức năng thoát hơi nước
a) Khí khổng gồm:
+ 2 tế bào hình hạt đậu nằm cạnh nhau tạo thành lỗ khí, trong các tế bào này chứa hạt lục lạp, nhân và ti thể.
+ Thành bên trong của tế bào dày hơn thành bên ngoài của tế bào
+ Số lượng khí khổng ở mạt dưới của lá thường nhiều hơn ở mặt trên của lá
b) Lớp cutin
+ Có nguồn gốc từ lớp tế bào biểu bì của lá tiết ra, bao phủ bề mặt là trừ khí khổng
+ Độ dày của lớp cutin phụ thuộc vào từng loại cây và độ tuổi sinh lý của lá cây (lá non có lớp cutin mỏng hơn lá già)
2.2. Hai con đường thoát hơi nước
– Con đường qua khí khổng (chủ yếu): được điều chỉnh bằng việc đóng mở khí khổng.
+ Khi no nước, vách mỏng của tế bào khí khổng căng ra → vách dày cong theo → lỗ khí mở ra.
+ Khi mất nước, vách mỏng hết căng → vách dày duỗi → lỗ khí đóng.
– Con đường qua cutin: lớp cutin càng dày thoát hơi nước càng giảm và ngược lại.
2.3. Các tác nhân ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước
– Độ mở của khí khổng càng rộng, thoát hơi nước càng nhanh.
– Các nhân tố ảnh hưởng:
+ Nước.
+ Ánh sáng.
+ Nhiệt độ, gió và một số ion khoáng
Video về quá trình vận chuyển nước ở thực vật: