I. Tình hình nông nghiệp ở các thế kỉ XVI – XVIII
– Từ cuối thế kỉ XV đến nửa đầu thế kỉ XVII. Do Nhà nước không quan tâm đến sản xuất, nội chiến giữa các thế lực phong kiến => nông nghiệp sa sút, mất mùa đói kém liên miên.
– Từ nửa sau thế kỉ XVII, tình hình chính trị ổn định, nông nghiệp 2 Đàng phát triển.
+ Ruộng đất ở cả 2 Đàng mở rộng nhất là ở Đàng trong.
+ Thủy lợi được củng cố.
+ Giống cây trồng càng phong phú.
+ Kinh nghiệp sản xuất được đúc kết.
– Ở cả 2 Đàng chế độ tư hữu ruộng đất phát triển. Ruộng đất ngày càng tập trung trong tay địa chủ.
II. Sự phát triển của thủ công nghiệp
– Nghề thủ công truyền thống tiếp tục phát triển đạt trình độ cao (dệt, gốm).
– Một số nghề mới xuất hiện như: Khắc in bản gỗ, làm đường trắng, làm đồng hồ, làm tranh sơn mài.
– Khai mỏ 1 ngành quan trọng rất phát triển ở cả Đàng Trong và Đàng Ngoài.
– Các làng nghề thủ công xuất hiện ngày càng nhiều.
– Ở các đô thị thợ thủ công đã lập phường hội vừa sản xuất vừa bán hàng (nét mới trong kinh doanh).
III. Sự phát triển của thương nghiệp
* Nội thương: ở các thế kỉ XVI – XVIII buôn bán trong nước ngày càng phát triển.
– Chợ làng, chợ huyện… mọc lên khắp nơi và ngày càng đông đúc.
– Ở nhiều nơi xuất hiện làng buôn.
– Buôn bán lớn xuất hiện.
– Buôn bán giữa các vùng miền phát triển.
* Ngoại thương
– Thế kỉ XVI – XVIII ngoại thương phát triển mạnh.
+ Thuyền buôn các nước (kể cả các nước Châu Âu: Bồ Đào Nha, Hà Lan, Pháp, Anh) đến Việt Nam buôn bán càng tấp nập.
+ Bán vũ khí, thuốc súng, len dạ, bạc, đồng.
+ Mua: Tơ lụa, đường, gốm, nông lâm sản.
+ Thương nhân nhiều nước đã tụ hội lập phố xá, cửa hàng buôn bán lâu dài.
– Nguyên nhân phát triển:
+ Do chính sách mở cửa của Chính quyền Trịnh, Nguyễn.
+ Do phát kiến địa lí tạo điều kiện giao lưu Đông – Tây thuận lợi.
Giữa thế kỉ XVIII ngoại thương suy yếu dần do chế độ thuế khóa của Nhà nước ngày càng phức tạp.
IV. Sự hưng khởi của đô thị
– Thế kỉ XVI – XVIII nhiều đô thị mới hình thành phát triển hưng thịnh.
– Thăng Long – Kẻ chợ với 36 phố phường trở thành đô thị lớn của cả nước.
– Những đô thị mới như: Phố Hiến (Hưng Yên), Hội An (Quảng Nam), Thanh Hà (Phú Xuân – Huế) trở thành những nơi buôn bán sầm uất.
– Đầu thế kỉ XIX do chính sách hạn chế ngoại thương, hạn chế giao lưu giữa các vùng của chính quyền phong kiến. Đô thị suy tàn dần.