Aminoaxit, trắc nghiệm hóa học lớp 12 2022

1. Định nghĩa, cấu tạo và danh pháp

1.1. Định nghĩa

Amino axit là loại hợp chất hữu cơ tạp chức mà phân tử chứa đồng thời nhóm amino (-NH2) và nhóm cacboxyl (-COOH).

VD: H2N-CH2-COOH, CH3-CH(NH2)-COOH,…

1.2. Cấu tạo phân tử

Phân tử amino axit có nhóm -COOH mang tính axit và nhóm -NH2 mang tính bazơ nên có thể tương tác với nhau tạo ra dạng ion lưỡng cực

NH2-R-COOH	⇔	NH3+-R-COO-
(dạng phân tử)		(dạng ion lưỡng cực)

1.3. Danh pháp

a. Tên thay thế

Tên amino axit = Axit + amino + tên axit cacboxylic tương ứng

VD: H2N – CH2COOH: Axit aminoetanoic

b. Tên bán hệ thống

Tên amino axit = Axit + vị trí nhóm NH2(α, β, γ,…) + amino + tên axit cacboxylic tương ứng

VD:

H2N(CH2)5COOH: Axit ε-aminocaproic (điều chế tơ capron)

H2N(CH2)6COOH: Axit ω-aminoenantoic (điều chế tơ enang)

c. Tên thông thường

Với amino axit chúng ta cần ghi nhớ tên và công thức của các α-amino axit hay gặp dưới đây

Công thức	Tên thay thế	Tên bán hệ thống	Tên thường + M
$N{{H}_{2}}-C{{H}_{2}}-COOH$	Axit aminoetanoic	Axit α-aminoaxetic	Glyxin (Gly)- 75
$C{{H}_{3}}-CH(N{{H}_{2}})-COOH$	Axit 2-aminopropanoic	Axit α-aminopropionic	Alanin (Ala) – 89
$C{{H}_{3}}-CH(C{{H}_{3}})-CH(N{{H}_{2}})-COOH$	Axit 2-amino-3metylbutanoic	Axit α-aminoisovaleric	Valin (Val) – 117
	Axit 2-aminopentanđioic	Axit α-aminoglutaric	Axit glutamic (Glu) – 147
	Axit 2,6-điaminohexanoic	Axit α,ε-điaminocaproic	Lysin (Lys) – 146

2. Tính chất vật lí

– Là chất rắn, kết tinh, không màu, vị ngọt

– Dễ tan trong nước, không tan trong các dung môi không phân cực

– Nhiệt độ nóng chảy cao, bị phân hủy khi nóng chảy

Mytranshop.com khuyên bạn nên xem: Thiết kế nội thất căn hộ nhỏ tiện nghi và những nguyên tắc cần ghi nhớ 2022 | Mytranshop.com

3. Tính chất hóa học

3.1. Tính axit – bazơ của dung dịch amino – axit

H2N-R-COOH H2N-R-COO- + H+ H3N+-R-COO-

Với công thức amino axit là (NH2)x-R-(COOH)y

Khi: x = y, amino axit không làm quỳ tím đổi màu.

x > y, amino axit làm quỳ tím hóa xanh (VD: Lys)

x < y, amino axit làm quỳ tím hóa đỏ (VD: Glu)

3.2. Tính chất lưỡng tính

a. Tác dụng với dung dịch bazơ (do phân tử có nhóm COOH)

H2N-R-COOH + NaOH → H2N-R-COONa + H2O

VD: H2NCH2COOH + NaOH → H2NCH2COONa + H2O

b. Tác dụng với dung dịch axit (do phân tử có nhóm NH2)

H2N-R-COOH + HCl → ClH3N-R-COOH

VD: H2N-CH2-COOH + HCl → ClH3N-CH2-COOH

3.3. Phản ứng este hoá

Nhóm -COOH trong amino axit có khả năng tham gia phản ứng este hóa với ancol

H2N-R-COOH + C2H5OH H2N-R-COOC2H5 + H2O

3.4. Phản ứng trùng ngưng tạo peptit

– Khi đun nóng, các ε- hoặc ω-amino axit trùng ngưng tạo ra poliamit

VD: trùng ngưng axit ε-aminocaproic thu được policaproamit

4. Ứng dụng

– Các amino axit tự nhiên (hầu hết là a – amino axit) là những hợp chất cơ sở để kiến tạo nên các loại protein của cơ thể sống.

– Một số amino axit được dùng phổ biến trong đời sống như axit glutamic làm thuốc bổ thần kinh, muối mononatri glutamat làm bột ngọt.

– Axit ε-aminocaproic, axit ω-aminoenantoic làm nguyên liệu trong sản xuất tơ nilon-6, nilon-7.

Aminoaxit, trắc nghiệm hóa học lớp 12 2022 | Mytranshop.com