Con cái là kết tinh hạnh phúc của cha mẹ. Tuy nhiên, trong niềm vui sướng ấy cũng có những nỗi lo và biến động mà người phụ nữ phải vượt qua. Trong đó có hiện tượng phù chân. Vậy thì bà bầu bị phù chân có sao không?
Một trong những thay đổi thường thường gặp nhất trên cơ thể người phụ nữ khi mang thai chính là hiện tượng phù tay chân. Tùy vào vị trí và độ lớn của thai, cơ địa mẹ bầu mà biểu hiện phù sẽ diễn ra sớm hay muộn, nhiều hay ít, nhiều hay ít. Đối với những chị em phụ nữ lần đầu mang thai khi gặp tình trạng này sẽ khá hoang mang, không biết bà bầu bị phù chân có sao không. Bài viết sau sẽ giúp sản phụ giải đáp chi tiết nghi vấn này.
1. Bệnh phù chân ở phụ nữ mang thai diễn ra khi nào?
Tình trạng phù chân ở bà bầu khá phổ biến. Đây là hiện tượng sinh lý bình thường ở mẹ bầu và có thể xảy ra tại bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ dựa vào cơ địa từng sản phụ. Tuy nhiên, thường thì sẽ diễn ra vào tháng cuối thai kỳ. Vì giai đoạn này thể tích thai nhi ngày càng to chiếm nhiều vị trí trong khoang bụng người mẹ, trọng lượng lớn tạo sức ép lớn lên tĩnh mạch dưới làm máu khó lưu thông, dẫn đến phù nề.
Bà bầu bị phù chân vào bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ
Biểu hiện rõ nhất ở bệnh phù chân của bà bầu là từ phần cổ chân trở xuống, bàn chân bị sưng và phù nề. Mặc dù không tạo cảm giác đau đớn nhưng lại khiến sản phụ không thoải mái, bất tiện trong hoạt động hàng ngày. Ở phái nữ, đặc biệt là người lần đầu mang thai thì suy tĩnh mạch có thể tạo thành tình trạng phù chân nặng, sưng phù. Suy giãn tĩnh mạch chi dưới có liên quan đến việc tăng lưu lượng máu và nồng độ hormone cao hơn gấp 100 lần so với bình thường.
2. Phù chân ở mẹ bầu có phải là dấu hiệu sắp sinh?
Tình trạng phù chân có thể xuất hiện ở bất kỳ lúc nào trong các giai đoạn mang thai của mẹ bầu. Tùy thuộc vào cơ địa mà mẹ sẽ gặp ở nhiều thời điểm khác nhau. Tuy nhiên, tình trạng này thường xuất hiện vào tam cá nguyệt thứ 3, tức 3 tháng cuối thai kỳ.
Nếu mẹ bị phù chân vào tháng thứ 9 của thai kỳ thì đây cũng được xem là một dấu hiệu cảnh báo mẹ sắp sinh. Để chắc chắn hơn, mẹ cũng cần quan sát xem cơ thể mình có các biểu hiện này kèm theo hay không:
- Bụng bầu có dấu hiệu tụt xuống sâu hơn
- Dịch âm đạo ra nhiều bất thường
- Tần suất xuất hiện những cơn gò bụng dưới nhiều hơn
- Có cảm giác vùng xương chậu mở rộng
- Ra máu hoặc vỡ ối
Mẹ bầu hãy định kỳ theo dõi những thay đổi trên cơ thể mình và đi khám ngay lập tức nếu phát hiện những triệu chứng bất thường.
3. Nguyên nhân bà bầu bị phù chân
Để biết bà bầu bị phù chân có sao không, thai phụ nên quan tâm đến nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này. Có 3 lý do chính dẫn đến phù chân khi mang thai: Thay đổi trong máu, cản trở máu về tim, rối loạn nội tiết.
Đi giày cao gót cũng có thể là nguyên nhân gây phù chân ở mẹ bầu
- Các thay đổi trong máu: Trong quá trình mang thai, khả năng sản xuất máu trong cơ thể mẹ bầu sẽ tự động đẩy mạnh khiến lượng máu được tạo ra nhiều hơn bình thường đến 50%. Lượng máu này sẽ cung cấp những dưỡng chất này để nuôi dưỡng thai nhi, nhưng đồng thời cũng là “thủ phạm” gây sưng phù cơ thể ở sản phụ.
- Cản trở máu trở về tim: Càng về các tháng cuối thai kỳ, sự lớn dần của thai nhi sẽ làm tăng áp lực trong ổ bụng, gây nên lực ép lớn lên những tĩnh mạch vùng chậu khiến máu khó chảy về tim.
- Rối loạn nội tiết: Phụ nữ mang thai có thể tăng trọng lượng cơ thể 9 – 12kg, thậm chí gần 20kg. Điều này khiến đôi chân chịu sức ép lớn làm bàn chân phù nề. Đồng thời, sự thay đổi nội tiết trong cơ thể làm lượng máu dồn về đôi chân nhiều hơn, tăng hàm lượng muối và giảm hàm lượng kali, khiến tay chân nặng nề.
- Ngoài ra, việc mang giày dép không phù hợp làm mệt mỏi đôi chân thai phụ. Nếu mang giày dép chật sẽ gò bó, bức bối đôi chân, khiến nó bị chứng viêm kẽ chân, đặc biệt là kẽ ngón chân cái. Còn khi mang giày cao thì trọng lượng cơ thể sẽ bị dồn về phía trước khó giữ cân bằng, xương chậu bị nghiêng làm vùng lưng dưới đau nhiều. Trường hợp thai phụ vừa mang giày dép vừa cao vừa chật thì sẽ dẫn đến sưng tĩnh mạch, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến bào thai nếu chẳng may mẹ bầu trẹo chân vấp ngã.
- Một số nguyên nhân khác có thể tạo thành phù chân ở thai phụ như đứng lâu, làm việc quá sức, dùng nhiều caffeine, ăn ít kali, ăn nhiều natri (muối), thời tiết nóng bức.
4. Bà bầu bị phù chân có sao không?
Bà bầu bị phù chân có sao không? Bình thường, hiện tượng này không gây hại nhiều đến sức khỏe sản phụ và có thể mất đi sau khi sinh. Khi sản phụ bị sưng phù chân thì cảm nhận đầu tiên chính là việc vận động không thoải mái, tạo áp lực làm việc lớn hơn cho thận. Trong cơ thể, thận chính là bộ phận chịu trách nhiệm lọc và thải chất lỏng. Nếu lượng chất lỏng tăng lên thì thận cần làm việc nhiều hơn để giải quyết phần chất lỏng đó và cung cấp đủ nước cho những bộ phận khác trong cơ thể.
Phù chân có thể là dấu hiệu của một số bệnh nguy hiểm
Mặt khác, khi bị phù chân, việc tuần hoàn và lưu thông máu tại chân về tim bị kém hiệu quả, làm ảnh hưởng hoạt động của tim. Một vài trường hợp trong giai đoạn 3 tháng giữa thai kỳ, bà bầu bị phù chân có thể là dấu hiệu của tiền sản giật. Đây là tình trạng có thể đe dọa tính mạng sản phụ và thai nhi nếu không không được điều trị kịp thời, nên mẹ bầu cần đặc biệt lưu ý.
Bà bầu bị phù chân có nguy hiểm không? Đáp án là có. Khi phát hiện cơ thể có các dấu hiệu như sau, thai phụ nên đến bệnh viện kiểm tra ngay: Bất ngờ sưng mặt, tay, chân; đau đầu dữ dội; chóng mặt hoa mắt khi đứng lên hoặc ngồi xuống, nhìn mọi thứ xung quanh bị chói hoặc nhòe; cao huyết áp; nôn mửa; đau xương sườn; một trong hai chân bị phù nhiều hơn chân còn lại và bắp chân hoặc đùi cảm thấy đau.
5. Cách phân biệt phù chân do sinh lý và phù chân gây nguy hiểm
Phù chân khi mang thai là một hiện tượng bình thường mà các mẹ bầu hay gặp phải. Mặc dù vậy nhưng đây cũng có thể là triệu chứng cảnh báo một số căn bệnh nguy hiểm. Mẹ bầu hãy nắm rõ những dấu hiệu sau để phân biệt và đến bác sĩ thăm khám kịp thời ngay khi nhận thấy chúng.
Hiện tượng phù chân do sinh lý:
- Xuất hiện vào giai đoạn khoảng 3 tháng cuối thai kỳ.
- Triệu chứng rõ ràng hơn vào cuối ngày.
- Cả hai bàn chân đều bị sưng phù.
- Triệu chứng sẽ thuyên giảm sau khi mẹ nghỉ ngơi.
Hiện tượng phù chân bất thường:
- Chứng phù chân càng gia tăng ngày một nhiều hơn, có thể xuất hiện chỗ bị lõm. Khi mẹ dùng tay ấn vào vị trí bị phù thì thấy da đàn hồi chậm.
- Tình trạng phù kéo dài lâu ngày, không có dấu hiệu thuyên giảm dù mẹ đã nghỉ ngơi nhiều.
- Không chỉ chân mà cả tay và mặt đều gặp phải dấu hiệu tương tự.
- Bên cạnh phù chân, mẹ còn bị chóng mặt, đau đầu, mắt mờ, khó thở…
Tình trạng phù có thể là dấu hiệu cảnh báo mẹ mắc phải biến chứng của bệnh tiền sản giật gây khả năng tử vong cao cho cả hai mẹ con.
Bà bầu nên đi khám nếu bị phù chân ngày càng nặng
6. Mẹ bầu nên làm gì khi bị phù chân?
Để giảm bớt phù chân khi mang thai, mẹ bầu hãy áp dụng những cách chăm sóc cơ thể và thay đổi thói quen sinh hoạt được bác sĩ sản khoa khuyến cáo như sau:
- Chế độ dinh dưỡng cho mẹ bầu: Cung cấp đầy đủ chất đạm bằng cách ăn nhiều cá, thịt, sữa, trứng, bổ sung chất sắt cho thai kỳ.
- Tránh việc đi đứng quá nhiều hay ngồi quá lâu. Mẹ cần liên tục vận động nhằm hạn chế sức ép tác động lên khu vực lưng, chân, hông. Mẹ cũng nên tránh những tư thế ngồi sai cách như bắt chéo chân, xếp bằng để tránh quá trình tuần hoàn máu xuống chân bị cản trở, gây tê chân, đi lại khó khăn. Lâu dần, hiện tượng này sẽ gây phù nề.
- Khi ngủ, mẹ nên nằm nghiêng và thay đổi bằng việc nghiêng người qua 2 bên để giảm thiểu các tác động lên tĩnh mạch. Tốt nhất là mẹ hãy nghiêng sang bên trái để giúp làm giảm áp lực từ tĩnh mạch chủ trong quá trình vận chuyển máu ở chân đến tim. Nằm nghiêng bên trái sẽ giúp tử cung của mẹ không gây chèn ép lên tĩnh mạch ở khung chậu.
- Mẹ cũng có thể đặt gối kê chân để hỗ trợ làm giảm áp lực và giúp mẹ ngủ ngon hơn.
- Mẹ bầu chỉ được đi giày đế bệt, giày thoải mái để không khiến chân bị bí bách. Mẹ cần tránh đi giày cao gót hoặc các loại giày có đế trơn trượt.
Ngâm chân trước khi ngủ cũng giúp mẹ bầu khắc phục tình trạng phù chân
- Mẹ nên kết hợp tập luyện những bài tập nhẹ nhàng để vừa giúp tăng sức dẻo dai cho cơ thể lại vừa tăng cường lưu thông máu huyết.
- Mẹ tuyệt đối không được nhịn tiểu để chân không bị sưng phù nhiều hơn.
- Mẹ bầu nên có chế độ ăn uống hợp lý, bổ sung nhiều loại rau xanh, trái cây tươi, hạn chế ăn nhiều dầu mỡ, muối, các loại thực phẩm chế biến sẵn vì chúng là những nguyên nhân dễ gây hiện tượng phù nề.
- Mẹ bầu cần hạn chế uống trà, cà phê vì chúng có xu hướng khiến cơ thể bị tích trữ nhiều nước.
- Mẹ nên mặc quần áo thoải mái, không mặc đồ quá bó sát để máu không bị cản trở lưu thông.
- Mẹ nên hạn chế mang vớ vì vớ tất có thể khiến khả năng lưu thông máu bị cản trở, đặc biệt là những đôi vớ dạng có dây buộc chặt ở bắp chân hay mắt cá chân. Trong trường hợp thời tiết quá lạnh, mẹ nên sử dụng những đôi tất dành cho bà bầu để có cảm giác thoải mái.
- Mẹ bầu nên uống nhiều nước, tránh để cơ thể mất nước. Nguyên nhân là khi mất nước, cơ thể sẽ cố gắng trữ nước nhiều hơn làm tình trạng phù nề càng thêm trầm trọng.
- Mỗi tối trước khi đi ngủ, mẹ bầu nên ngâm chân trong nước ấm khoảng từ 10 đến 15 phút để giúp thư giãn cơ thể, giảm căng thẳng thần kinh, thúc đẩy máu tuần hoàn tốt hơn, cải thiện triệu chứng chân phù nề.
Vấn đề bà bầu bị phù chân có sao không đã được giải đáp. Tình trạng phù chân ở cuối tháng thai kỳ có thể không nguy hiểm hoặc là dấu hiệu của tiền sản giật. Chính vì vậy, mẹ bầu cần thường xuyên khám thai để đảm bảo cơ thể bản thân và thai nhi được khỏe mạnh. Xem thêm các thông tin bổ ích cho mẹ và bé tại website thương hiệu Elipsport.
Đi bộ mỗi ngày là phương pháp bảo vệ sức khỏe đơn giản những mang lại hiệu quả nhất. Tuy nhiên không phải ai cũng có điều kiện và thời gian để đi bộ ngoài trời, ngoài công viên. Thay vào đó các bạn có thể linh động sắp xếp thời gian đi bộ của mình ngay tại nhà với thiết bị máy đi bộ tại nhà. Bên cạnh đó, các bạn cũng có thể thay đổi từ việc đi bộ sang đạp xe với thiết bị xe đạp tập thể dục và sử dụng ghế massage mỗi ngày để thư giãn gân cốt. tăng cường sức đề kháng, giải tỏa căng thẳng.
Elipsport – Thương hiệu thể thao tại nhà với các dòng sản phẩm như: Máy chạy bộ, xe đạp tập, ghế massage… được khách hàng tin dùng hàng đầu hiện nay. Hệ thống cửa hàng tại 63 tỉnh trên toàn quốc. CEO Elipsport với phương châm: “Sức khoẻ cho người Việt là mục tiêu của cuộc đời tôi.”
Câu hỏi thường gặp
So với những các tháng trước thì hiện tượng phù chân tháng cuối thai kỳ diễn ra phổ biến hơn. Phù chân tay khi mang thai tháng cuối phổ biến hơn so với những các tháng trước, thời điểm này trùng hợp với thời gian thai phụ sắp chuyển dạ, nên nếu kèm theo những dấu hiệu sắp sinh như thấy máu báo, vỡ ối, tần suất các cơn gò bụng dưới xuất hiện nhiều, bị tiêu chảy thường xuyên, bụng tụt hẳn xuống dưới, xương chậu nở rộng thì cần lưu ý.
Tình trạng phù chân có thể là bình thường cũng có thể là dấu hiệu của một số bệnh nguy hiểm, nên thai phụ cần đến khám bác sĩ để được tư vấn chi tiết.
Sản phụ nên nằm nghiêng bên trái khi ngủ, hạn chế đứng quá lâu, thường xuyên massage tập thể dục cho bàn chân, mang giày dép thoải mái, hạn chế đeo vớ, tập thể dục thường xuyên, uống nhiều nước, ngâm chân 10 – 15 phút trong nước ấm trước khi ngủ, giảm ăn mặn và cafein.
Mẹ bầu có thể tập luyện đi bộ, đạp xe, bơi lội, tập yoga để lưu thông máu dễ dàng hơn, giảm tình trạng phù chân.
Thai phụ có thể tuyện tập với xe đạp tập tại nhà để vừa đảm bảo an toàn cho bản thân vừa dễ tập luyện đều đặn để giảm phù chân.