BẢO VỆ VỐN GEN LOÀI NGƯỜI
1. Các biện pháp bảo vệ vốn gen loài người
1.1. Tạo môi trường trong sạch nhằm hạn chế các tác nhân gây đột biến
– Tác hại: con người tiếp xúc ngày càng nhiều loại tác nhân gây đột biến → bệnh di truyền.
– Giải pháp: Trồng cây bảo vệ rừng, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hợp lí, xử lí chất thải,…
1.2. Tư vấn di truyền và việc sàng lọc trước sinh
a. Tư vấn di truyền
– Là hình thức trao đổi ý kiến, cung cấp thông tin và cho lời khuyên về khả năng đứa trẻ sinh ra mắc 1 tật bệnh di truyền mà bản thân cặp vợ chồng hay người thân của họ đã mắc bệnh ấy.
– Để việc tư vấn di truyền có hiệu quả, cần:
+ Chẩn đoán đúng bệnh di truyền.
+ Xây dựng được phả hệ của người bệnh.
+ Chẩn đoán xác suất xuất hiện trẻ mắc bệnh ở đời sau để có thể cho ngưng thai kì giúp giảm thiểu các bệnh di truyền cho gia đình và xã hội.
b. Sàng lọc trước khi sinh
– Sàng lọc trước khi sinh: Là xét nghiệm phân tích NST, ADN xem thai nhi có bị bệnh di truyền hay không.
– Kĩ thuật sàng lọc trước khi sinh:
+ Chọc dò dịch ối.
+ Sinh thiết tua nhau thai.
-Ý nghĩa: Để giúp giảm thiểu việc sinh ra các trẻ tật nguyền.
1.3. Liệu pháp gen – kỹ thuật của tương lai
– Là kỹ thuật chữa bệnh bằng thay thế gen bệnh bằng gen lành.
– Về nguyên tắc là kỹ thuật chuyển gen.
– Quy trình:
+ Bước 1: tách tế bào đột biến ra khỏi cơ thể bệnh nhân.
+ Bước 2: các bản sao bình thường của gen đột biến được gài vào virút rồi đưa vào các tế bào đột biến ở trên.
+ Bước 3: chọn các dòng tế bào có gen bình thường lắp đúng thay thế cho gen đột biến rồi đưa trở lại người bệnh.
– Hạn chế : virut có thể gây hư hỏng các gen khác( không chèn đúng vị trí của gen trên NST ).
2. Một số vấn đề xã hội của di truyền học
2.1. Tác động xã hội của việc giải mã bộ gen người
Việc giải mã bộ gen người ngoài những tích cực mà nó đem lại cũng làm xuất hiện nhiều vấn đề tâm lý xã hội.
2.2. Vấn đề phát sinh do công nghệ gen và công nghệ tế bào
– Liệu gen kháng thuốc có phát tán sang vi sinh vật gây bệnh cho người không?
– Con người khi sử dụng thực phẩm biến đổi gen có hại không?
2.3. Vấn đề di truyền khả năng trí tuệ
a. Hệ số thông minh (IQ)
Là chỉ số đánh giá khả năng trí tuệ của con người dựa vào các trắc nghiệm với các bài tập tích hợp có độ khó tăng dần thông qua các hình vẽ, con số và các câu hỏi.
b. Khả năng trí tuệ và sự di truyền
Tính di truyền có ảnh hưởng nhất định tới khả năng trí tuệ.
2.4. Di truyền học với bệnh AIDS
Để làm chậm sự tiến triển của bệnh người ta sử dụng biện pháp di truyền nhằm hạn chế sự phát triển của virut HIV.