Nếu bạn bị tụt huyết áp đột ngột tại nhà thì làm gì? Hướng dẫn cách xử lý tụt huyết áp tại nhà nhanh chóng, hiệu quả và cách phòng tránh trường hợp tụt huyết áp sẽ được giới thiệu đến bạn trong bài viết này.
Tụt huyết áp đột ngột khiến cơ thể khó chịu, chóng mặt, hoa mắt và thậm chí là ngất xỉu. Chúng ta hoàn toàn có thể sơ cứu tại nhà trong những trường hợp thông thường. Nếu xử lý tụt huyết áp đúng cách, cơ thể sẽ dần phục hồi và tránh được những nguy hiểm không mong muốn. Vậy khi bị tụt huyết áp thì nên làm gì? Xử lý tại nhà có khó không? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu.
1. Tình trạng tụt huyết áp là gì?
Huyết áp là khái niệm chỉ áp lực máu trong động mạch giúp đưa máu đi nuôi dưỡng các cơ quan trong cơ thể. Lực co bóp của tim kết hợp với sức cản của động mạch sẽ tạo thành huyết áp. Huyết áp chính là một trong các thông số được dùng để đánh giá thể trạng sức khỏe con người.
Tình trạng tụt huyết áp
Khi bị tụt huyết áp, não và cơ quan trong cơ thể không nhận được lượng máu cần thiết để cung cấp oxy và dưỡng chất khác. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu máu lên não.
Huyết áp không bao giờ có con số cố định mà luôn dao động trong giới hạn cho phép. Tuy nhiên, nếu chỉ số huyết áp giảm xuống dưới 90/60 mmHg một cách liên tục qua nhiều lần đo thì người ta gọi là tụt huyết áp.
Khi huyết áp giảm xuống thấp, áp lực máu trong thành mạch không đủ di chuyển đến các cơ quan, các hoạt động của cơ thể sẽ diễn ra không con hiệu quả. Quan trọng nhất là hoạt động của 2 cơ quan não và tim cũng bị ảnh hưởng. Do đó, bệnh là nguyên nhân phổ biến gây nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy nhược cơ thể…
2. Tụt huyết áp có biểu hiện gì?
Chỉ số huyết áp luôn được cơ thể giữ ở mức ổn định với nhiều cơ chế khác nhau, đảm bảo máu đều đặn luôn được tim bơm đến cho các cơ quan. Vì nhiều nguyên nhân, khi đo thấy chỉ số huyết áp tâm trương thấp hơn 60 mmHg và huyết áp tâm thu thấp hơn 90 mmHg thì được gọi là tụt huyết áp.
Nếu chỉ số huyết áp đột ngột bị hạ thấp, người bệnh sẽ bị hoa mắt, choáng váng, hồi hộp, chóng mặt, tim đập nhanh. Nếu nặng hơn, bệnh nhân sẽ bị lú lẫn, lơ mơ, ngất xỉu và mất đi ý thức. Tình trạng tụt huyết áp sẽ khiến cho não và những cơ quan khác trong cơ thể không được máu cung cấp đủ oxy cùng dưỡng chất thiết yếu. Điều này có thể dẫn đến thiếu máu não và chết não.
3. Khi tụt huyết áp đột ngột nên làm gì?
Khi đối mặt với tình trạng tụt huyết áp, rất nhiều người bối rối và không biết làm gì. Trong lúc này, điều cần làm là bạn cần bình tĩnh để có thể giải quyết tình huống một cách hợp lý và nhanh chóng. Bên cạnh đó, cũng tùy vào tình trạng nặng hay nhẹ để có những cách xử lý thích hợp.
Nên làm gì khi tụt huyết áp?
Nếu bắt gặp một người bị tụt huyết áp, bạn cần xem xét xem người đó có tiền sử mắc bệnh tiểu đường hay không. Nếu không thì bạn có thể loại bỏ khả năng bệnh nhân bị hạ đường huyết và tập trung sơ cứu tình trạng hạ huyết áp. Dưới đây sẽ là những bước sơ cứu tụt huyết áp cơ bản mà chúng ta có thể áp dụng.
Các bước sơ cứu:
- Bình tĩnh và nhẹ nhàng đặt người bệnh ngồi hoặc nằm xuống mặt phẳng, dùng gối kê đầu và chân, chú ý giữ cho chân được cao hơn.
- Lấy một ly trà gừng, cà phê, nước sâm… hoặc một ly nước muối cho người bệnh uống để cơ thể dễ chịu. Nếu không có các loại nước trên thì nước lọc cũng có thể dùng để xử lý tụt huyết áp. Nước vào cơ thể sẽ giúp kích thích nhịp tim, tăng huyết áp tạm thời.
- Tiếp theo, nên cho người bị tụt huyết áp ăn một chút socola, điều này giúp bảo vệ thành mạch máu, ổn định huyết áp.
- Có thể cho bệnh nhân uống thuốc nâng huyết áp nếu có.
- Cho người bệnh ngồi dậy từ từ, trước khi ngồi dậy nên cử động chân tay trước.
- Nếu đã tiến hành sơ cứu tụt huyết áp nhưng tình trạng không thay đổi, cần đưa bệnh nhân tới bệnh viện.
4. Bị tụt huyết áp phải làm sao để phòng tránh?
Ngoài việc biết khi bị tụt huyết áp nên làm gì để có thể giải quyết khi gặp phải, thì việc làm sao để phòng tránh cũng là điều mà mọi người tò mò. Vậy nên làm sao để phòng tránh và hạn chế tình trạng tụt huyết áp?
- Ăn với chế độ nhiều muối: Chế độ ăn nhạt và ít muối không phải là một lựa chọn tốt cho người bị tụt huyết áp, bạn cần tăng muối trong các món ăn của mình. Việc nạp nhiều muối vào cơ thể giúp tăng huyết áp cũng như giúp ổn định chỉ số này.
Các phương pháp giúp làm giảm tình trạng tụt huyết áp
- Hạn chế hoặc tránh hoàn toàn các loại đồ uống có cồn: Những loại đồ uống có cồn có thể làm huyết áp hạ hơn nữa. Chính vì vậy, bạn nên hạn chế chúng khi xử lý tụt huyết áp.
- Ngồi bắt chéo chân: Tư thế này có thể không tốt cho người cao huyết áp nhưng người tụt huyết áp thì nên áp dụng. Với cách này, máu sẽ tăng áp lực lưu thông nên huyết áp cũng tăng theo.
- Uống nhiều nước: Nếu vẫn đang đau đầu về việc tụt huyết áp nên làm gì để phòng tránh thì uống nước chính là câu trả lời cho bạn. Nước sẽ làm tăng thể tích máu, giảm bớt nguy cơ bị hạ huyết áp đột ngột.
- Chia nhỏ các bữa ăn trong ngày: Việc ăn quá no cũng có thể khiến chúng ta bị tụt huyết áp, do vậy, để đề phòng và ngăn ngừa tình trạng này, chúng ta nên chia nhỏ bữa ăn trong ngày. Điều này vừa tránh tụt huyết áp, vừa giúp hệ tiêu hóa hoạt động dễ dàng hơn.
- Tránh thay đổi tư thế đột ngột: Thay đổi tư thế đột ngột, tim sẽ không bơm máu kịp để dẫn đến các bộ phận đang hoạt động và cơ thể bị tụt huyết áp. Do vậy, bạn nên tránh hành động này.
- Luyện tập thể dục nhẹ nhàng: Việc tập luyện giúp tăng huyết áp và ổn định sức khỏe của cơ thể. Ngồi ghế matxa thư giãn và tập thể dục bằng máy chạy thể dục tại nhà vừa có không gian riêng tư vừa thoải mái. Chỉ cần dành mỗi ngày 20-30 phút bạn sẽ cảm thấy tốt hơn mỗi ngày.
5. Một số thực phẩm giúp xử lý tụt huyết áp tại nhà
Nếu không may bị tụt huyết áp, bạn cũng đừng quá lo lắng và sợ hãi. Một số thực phẩm rất quen thuộc dưới đây sẽ không còn khiến bạn phải khổ sở với câu hỏi hạ huyết áp nên làm gì.
- Muối: Đứng đầu danh sách xử lý tụt huyết áp chính là muối. Khi cảm thấy cơ thể bị hạ huyết áp, bạn chỉ cần lấy một nhúm muối rồi pha với ly nước và uống. Natri trong muối sẽ làm tăng huyết áp gần như ngay lập tức.
- Đường: Ngoài muối, đường cũng là một thực phẩm cứu cánh cho bạn khi chưa biết làm gì khi tụt huyết áp. Pha 2 muỗng đường với 1 chút muối vào một ly nước rồi uống, tình trạng hạ huyết áp của bạn sẽ thuyên giảm.
- Nho khô: Nho khô rất thích hợp để sơ cứu tụt huyết áp. Hãy ăn ngay lập tức 10-12 quả nho khô và bạn sẽ thấy tình trạng huyết áp được cải thiện nhanh chóng.
Các thực phẩm giúp cải thiện tình trạng tụt huyết áp nhanh chóng
- Mật ong: Nếu không thích vị đường thì mật ong sẽ là một thay thế thích hợp. Pha một muỗng mật ong với muối và uống ngay, tụt huyết áp của bạn sẽ không còn là vấn đề đáng lo ngại.
- Cà phê: Như một phương thuốc làm tăng huyết áp tạm thời, cà phê chính là một lựa chọn tốt nếu bạn chưa biết hạ huyết áp nên làm gì để lấy lại trạng thái bình thường.
- Trà xanh: Uống trà xanh 2-3 lần một ngày cùng với mật ong sẽ giúp huyết áp của bạn ổn định hơn, cải thiện tình trạng tụt huyết áp.
6. Bệnh nhân tụt huyết áp cần tránh làm gì?
Một số điều mà người bị tụt huyết áp cần tránh để không khiến bệnh thêm nặng bao gồm:
- Lười uống nước: Nếu không nạp vào cơ thể đủ lượng nước cần thiết thì lưu lượng máu tuần hoàn sẽ giảm đi khiến cho huyết áp hạ thấp. Do đó, để xử lý tụt huyết áp thì bạn cần uống đủ nước.
- Thức khuya: hệ thống thần kinh có vai trò điều khiển các hoạt động của cơ thể và điều hòa huyết áp. Thời gian bạn ngủ cũng là lúc hệ thần kinh nghỉ ngơi. Việc thực khuya sẽ khiến hệ thần kinh hoạt động nhiều hơn dẫn đến lao lực, mệt mỏi, tác động xấu đến chức năng điều hòa huyết áp.
- Thói quen ăn uống không đầy đủ và điều độ: Ăn uống không có mục đích làm dạ dày của bạn cảm thấy no. Ăn uống giúp bổ sung dưỡng chất thiết yếu để cơ thể bạn sản xuất máu. Nếu ăn không điều độ, cơ thể bạn sẽ không được cung cấp đủ chất dinh dưỡng để tạo máu.
- Ăn quá no: Khi bạn ăn no, máu sẽ dồn nhiều đến ruột và dạ dày nhằm hỗ trợ tiêu hóa thức ăn. Việc này đồng nghĩa với tình trạng máu đi đến các cơ quan khác giảm xuống, đặc biệt là não bộ. Bệnh nhân sẽ dễ bị choáng váng, chóng mặt, hạ huyết áp sau ăn.
- Đột ngột thay đổi tư thế: Nếu đang nằm hoặc ngồi rồi đứng lên đột ngột, bạn sẽ bị choáng váng, chóng mặt. Đây là dấu hiệu của tình trạng máu lưu thông kém, lâu dần, hạ huyết áp sẽ tiến triển nặng hơn, khiến người bệnh gặp nhiều nguy hiểm.
Người bị tụt huyết áp không nên ăn gì?
Một số thực phẩm mà người bị hạ huyết áp nên kiêng ăn là:
- Sữa ong chúa: Tuy loại thực phẩm này có công dụng tốt cho sắc đẹp và sức khỏe nhưng lại không tốt cho người bị hạ huyết áp. Sữa ong chúa có thành phần chứa hoạt chất insulin gây tăng phản ứng hạ đường huyết. Chất đồng insulin sẽ khiến cho động mạch giãn, huyết áp hạ nhanh.
- Cà rốt: Thành phần của củ cà rốt rất giàu kali và ít natri. Việc ăn nhiều cà rốt sẽ giúp bổ sung nhiều kali cho cơ thể, thận sẽ tăng đào thải natri vào nước tiểu khiến người bệnh bị hạ huyết áp.
- Táo mèo: Đây là vị thuốc giúp làm giãn mạch ngoại vi nên rất tốt cho người bị huyết áp cao. Chính vì thế, tác dụng của táo mèo sẽ gây tổn hại đến người bị hạ huyết áp.
- Cà chua: Loại quả chứa nhiều chất lycopen này được chứng minh giúp làm giảm huyết áp. Vì thế, những người bị hạ huyết áp không nên thường xuyên ăn cà chua, nhất là cà chua sống còn xanh.
- Củ cải đường: Một đáp án của câu hỏi hạ huyết áp nên kiêng gì chính là củ cải đường. Ở những người bị cao huyết áp, uống 1 ly nước ép củ cải đường có công dụng giúp hạ huyết áp nhanh chóng. Vì thế, thực phẩm này không tốt cho người bị tụt huyết áp.
- Mướp đắng: Khả năng giúp làm giảm đường huyết của mướp đắng rất thích hợp với những người bị cao huyết áp.
- Tảo bẹ, cần tây, hạt hướng dương, dưa hấu, tỏi, hành tây… có tác dụng làm giãn mạch, lợi tiểu và gây tụt huyết áp.
- Chuối, rau diếp cá, khoai tây là thực phẩm giàu kali và ít natri. Nếu bổ sung nhiều kali, thận sẽ tăng cường đào thải natri vào trong nước tiểu. Ăn các thực phẩm này sẽ khiến cho bạn bị tụt huyết áp.
Trên đây là một số phương pháp cũng như những thực phẩm mà người tụt huyết áp nên biết. Mong rằng những chia sẻ trên đã giúp bạn biết cách xử lý tụt huyết áp tại nhà như thế nào cho đúng kỹ thuật. Với những biện pháp này, tụt huyết áp sẽ không còn quá đáng ngại và bạn sẽ có một sức khỏe ổn định hơn.
Huyết áp tuy là một chỉ số đơn giản và dễ thấy nhưng lại có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, đặc biệt là hệ tim mạch. Bạn đừng quên duy trì các biện pháp lành mạnh, các thói quen ăn uống tốt để ổn định huyết áp. Hãy dành 30 phút mỗi ngày tập thể dục tại nhà đều đặn bạn sẽ thấy được hiệu quả rõ rệt. Các sản phẩm như may chay bo, ghế massage toàn thân, xe đạp tập,… có thể hổ trợ trong việc rèn luyện sức khoẻ tại nhà.
Elipsport – Thương hiệu thể thao tại nhà với các dòng sản phẩm như: Máy chạy bộ, xe đạp tập, ghế massage… được khách hàng tin dùng hàng đầu hiện nay. Hệ thống cửa hàng tại 63 tỉnh trên toàn quốc. CEO Elipsport với phương châm: “Sức khoẻ cho người Việt là mục tiêu của cuộc đời tôi.”
Câu hỏi thường gặp
Không. Khi bị tụt huyết áp, bạn cần hạn chế uống nước đường. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tụt huyết áp. Chỉ khi nào bị huyết áp thấp do hạ đường huyết thì bạn mới nên uống một ly nước đường để ổn định huyết áp kịp thời tránh những biến chứng tiêu cực do bệnh gây ra.
Có. Nếu huyết áp đột ngột giảm thì có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Ví dụ, nếu huyết áp từ 110 mmHg tâm thu giảm xuống 90 mmHg tâm thu thì bệnh nhân có thể chóng mặt và ngất xỉu khi não không nhận được lượng máu cung cấp đầy đủ.
Có. Huyết áp thấp là do lượng glucose trong người bị giảm xuống một cách đột ngột, hàm lượng đường trong máu bị giảm xuống mức thấp. Cách khắc phục là người bệnh hãy ăn đồ ngọt để chống lại cảm giác mệt mỏi, run rẩy và vã mồ hôi.
Bệnh nhân huyết áp thấp nên uống trà hoa tam thất, trà gừng, trà giảo cổ lam, trà linh chi nhân sâm để cải thiện lưu lượng máu trong cơ thể.
Người bị tụt huyết áp nên ăn nho, mía, chanh, táo, chuối chín, hồng xiêm, xoài, dâu tây…