(đọc thêm có hướng dẫn)
I. Vai trò của chọn lọc trong chọn giống
– Chọn lọc giống là quá trình chọn lọc do con người tiến hành trên cây trồng, vật nuôi gồm hai mặt song song, vừa tích lũy những biến dị có lợi – vừa đào thải những biến dị không có lợi cho con người, tạo giống cây trồng, vật nuôi.
– Vai trò của chọn lọc trong chọn giống:
+ Chọn được những giống có năng suất, chất lượng cao, chống chịu tốt.
+ Chọn và tạo được những giống đáp ứng với nhu cầu luôn thay đổi của con người.
+ Phục hồi giống cũ đã có biểu hiện thoái hóa.
II. Các phương pháp chọn lọc
– Có 2 phương pháp chọn lọc cơ bản: chọn lọc hàng loạt và chọn lọc cá thể.
Chọn lọc hàng loạt |
Chọn lọc cá thể |
|
Cách tiến hành |
– Chọn ra một nhóm cá thể phù hợp mục tiêu chọn lọc – Ở cây trồng: hạt của các cây được thu hoạch chung, trộn lẫn với nhau để trồng trong vụ sau rồi so sánh với năng suất giống ban đầu để đánh giá. – Ở vật nuôi: chọn những cá thể có kiểu hình đẹp, lớn nhanh, đẻ tốt để nhân giống. – Tùy thuộc vật liệu khởi đầu, yêu cầu chọn lọc để tiến hành chọn lọc một hay nhiều lần. |
– Chọn lấy một số ít cá thể tốt nhất sau đó nhân lên riêng rẽ theo từng dòng. – So sánh giữa các dòng và chọn dòng tốt – Có thể tiến hành một hay nhiều lần |
Ứng dụng |
– Dễ sử dụng với những tính trạng có hệ số di truyền cao. – Đối với cây tự thụ phấn, chỉ cần chọn lọc một lần là có hiệu quả còn cây giao phấn hoặc động vật cần chọn lọc nhiều lần. |
– Áp dụng cho những tính trạng có hệ số di truyền thấp. – Có thể áp dụng một lần đối với các cây nhân giống vô tính hoặc tự thụ phấn. Còn cây giao phấn thì chọn lọc qua nhiều thế hệ. – Ở động vật sử dụng phương pháp kiểm tra đực giống qua đời sau. Ngày nay người ta còn bổ sung thêm phương pháp phân tích hóa sinh hoặc phân tích tế bào trên đực giống. |
Ưu điểm |
– Đơn giản, dễ làm, ít tốn kém nên dễ áp dụng rộng rãi. |
– Kết hợp được sự đánh giá kiểu gen và kiểu hình nên nhanh chóng đạt hiệu quả. |
Nhược điểm |
– Chỉ căn cứ trên kiểu hình, không xét kiểu gen nên việc củng cố và tích lũy các biến dị chậm đưa ra kết quả. |
– Đòi hỏi công phu, tốn kém nên khó áp dụng rộng rãi. |
Sơ đồ chọn lọc hàng loạt
Sơ đồ chọn lọc cá thể