Tỷ lệ người mắc phải nhồi máu cơ tim gây đột qụy ngày càng cao chóng mặt. Chính vì sự nguy hiểm này ai cũng nên biết cách sơ cứu người bị nhồi máu cơ tim.
Bệnh nhồi máu cơ tim nếu biết không biết cách nắm bắt và phòng ngừa sẽ có những hệ lụy cụ thể. Tuy nhiên, nếu biết sơ cứu người bị nhồi máu cơ tim đúng cách, tỷ lệ rủi ro có thể giảm 50%.
Mục lục
1. Nhồi máu cơ tim là gì?
Ai cũng biết rằng, tim luôn cần được cung cấp dinh dưỡng và máu liên tục giống như bất kỳ bộ phận nào khác trong cơ thể. Trong đó, hai nhánh động mạch vành lớn cung cấp oxy cho cơ tim. Nếu một trong các động mạch lớn hoặc nhóm nhỏ bị nghẽn tắc đột ngột thì một phần của tim sẽ bị thiếu hụt oxy gây ra tình trạng được gọi là “thiếu máu cơ tim”. Giả sự việc thiếu máu cơ tim này kéo dài quá lâu, phần mô cơ tim kia sẽ bị “chết”, gây ra các cơn đau thắt ngực, được gọi là nhồi máu cơ tim.
Cơ chế chính gây ra bệnh thông thường là do mảng xơ vữa chứa chất béo bám trên thành mạch bị bong tróc ra, làm lộ lớp thành mạch máu bị tổn thương. Khi ấy, tiểu cầu sẽ kết tụ cùng nhau ngay vị trí thành mạch đó, tạo ra cục máu đông gây tắc nghẽn hoàn toàn trong lòng mạch máu.
Bệnh nhồi máu cơ tim
Tùy thuộc theo vị trí bị bít tắc mà mức độ tổn thương sẽ nặng nhẹ khác nhau. Những trường hợp bị tắc nhánh mạch máu nuôi nút tạo nhịp cho quả tim có thể làm bệnh nhân tử vong ngay tức thì vì rối loạn nhịp tim trầm trọng.
2. Các triệu chứng điển hình của bệnh
Triệu chứng điển hình thường gặp của nhồi máu cơ tim bao gồm:
- Đau thắt ngực: mức độ của cơn đau có thể dao động từ nhẹ như kiểu đè nặng, cảm giác nóng rát ngực trái đến đau dữ dội giống khi có dao đâm. Cơn đau đôi khi lan đến cổ, hàm dưới, lưng, bụng, vai trái hoặc cánh tay trái. Thời gian của cơn đau có thể kéo dài nhiều phút hoặc biến mất, sau đó lại xuất hiện.
- Ngoài cơn đau điển hình nêu trên, bệnh nhân còn gặp phải các triệu chứng như khó thở, đổ mồ hôi, buồn nôn, ói mửa, chóng mặt, lo lắng, tim đập nhanh.
- Trong vài trường hợp, bệnh nhân đôi lúc không trải qua các triệu chứng như mô tả ở trên mà chỉ cảm thấy hơi mệt người hoặc khó chịu vùng thượng vị mà thôi.
Cơn đau có thể kéo dài lên đến hàng giờ. Chính vì vậy, khi thấy có các triệu chứng nghi ngờ mắc nhồi máu cơ tim nên đến ngay bệnh viện gần nhất càng sớm càng tốt.
Các triệu chứng của bệnh.
Cơn đau thắt ngực có thể kéo dài hàng giờ, vì vậy khi có các triệu chứng trên, cần tìm kiếm sự giúp đỡ và đến bệnh viện càng sớm càng tốt.
3. Nguyên nhân gây ra bệnh nhồi máu cơ tim
Xơ vữa động mạch chính là nguyên nhân thường hay gặp nhất của bệnh nhồi máu cơ tim. Đây là tình trạng xảy ra do mảng xơ vữa tích tụ theo thời gian và bám vào thành mạch máu, thành phần cấu tạo có cholesterol, canxi và các mảnh vỡ tế bào. Bên cạnh đó còn có các yếu tố khác dẫn tới bít tắc động mạch vành như sau:
- Tăng cholesterol: Khi bệnh nhân có chế độ ăn quá nhiều chất béo bão hòa thì có thể thúc đẩy hình thành các mảng xơ vữa động mạch vành. Chất béo bão hòa này được tìm thấy nhiều nhất trong các sản phẩm từ sữa và thịt. Bằng cách tăng lượng cholesterol xấu và giảm cholesterol tốt trong máu, những chất béo này có thể dẫn đến nguy cơ tắc nghẽn động mạch.
Không những thế, chất béo chuyển hóa cũng rất nguy hiểm đến sức khỏe bởi chính loại chất béo này đã được hydro hóa. Thức ăn nhanh, chế biến sẵn chính là nơi chứa dồi dào các loại chất béo chuyển hóa nhất.
Các thức ăn gây ra việc tăng cao cholesterol trong máu.
- Tăng huyết áp: Tuổi tác là một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn đến huyết áp. Với người trưởng thành, huyết áp thường dưới 120/80mmHg. Khi huyết áp càng cao thì nguy cơ mắc bệnh cũng tăng.
- Nồng độ triglycerid cao: Đây là một trong những nguyên nhân là tăng nguy cơ mắc nhồi máu cơ tim. Khi bị tăng cao, triglycerid sẽ đi khắp cơ thể cho tới khi được dự trữ trong các tế bào mỡ. Tuy vậy, một vài triglycerid cũng sẽ tồn đọng trong động mạch và đẩy nhanh quá trình tạo ra mảng xơ vữa.
- Đái tháo đường: Tình trạng đái tháo đường xuất hiện do lượng đường trong máu cao, làm tổn hại các mạch máu và dần dần dẫn đến bệnh mạch vành nguy hiểm.
- Béo phì: Thông thường, những người béo phì dễ mắc bệnh nhồi máu cơ tim hơn người có cân nặng hợp lý. Béo phì chính là nguy cơ dẫn đến việc tăng tỷ lệ mắc các bệnh tim mạch.
- Hút thuốc là: Đây là một trong những nguyên nhân làm tăng tỷ lệ mắc bệnh mạch vành và các bệnh về tim mạch khác.
- Tuổi tác: Nguy cơ mắc bệnh sẽ tăng dần theo số tuổi. Đàn ông có nguy cơ cao mắc bệnh sau 45 tuổi và với phụ nữ là sau 55 tuổi.
- Ngoài ra còn có các yếu tố: Ít vận động, dùng các thuốc như cocaine, amphetamine, stress, bệnh sử về tiền sản giật hoặc mắc tăng huyết áp thai kỳ.
4. Cách sơ cứu người bị nhồi máu cơ tim kịp thời
Sở dĩ nhồi máu cơ tim là bệnh cần được điều trị ngay tức thì. Chính vì vậy nếu chưa thể đưa người bệnh đến bệnh viện cấp cứu kịp thời thì bạn cần nắm bắt một số cách sơ cứu người bị nhồi máu cơ tim quan trọng, giúp giảm tỷ lệ tử vong cho bệnh nhân.
4.1. Dấu hiệu của cơn nhồi máu cơ tim
Theo như ghi nhận bởi 95% những người sống sót sau một cơn nhồi máu cơ tim, họ thường cảm thấy một vài hoặc tất cả các “cảnh báo sớm” sau từ vài tuần, thậm chí là vài tháng trước đó:
- Mệt mỏi bất thường
- Tâm trạng bồn chồn, lo lắng và bất an nhưng không rõ nguyên nhân.
- Đau nhiều ở vùng ngực như bị co kéo, siết chặt trong khoảng 5 – 15 phút và cơn đau không kéo dài quá một giờ. Thường bệnh nhân sẽ đau ở giữa ngực, lan lên vai, cổ, hàm hoặc lan dọc theo cánh tay, đặc biệt là tay trái.
- Khó thở, chóng mặt, nhức đầu,…
- Cảm giác giống như người cảm cúm, cơ thể yếu và mệt, không có sức lực gì.
- Buồn nôn, nôn mửa, khó tiêu, buồn đi vệ sinh sau khi ăn nhưng không đi được.
- Mất ngủ, rối loạn giấc ngủ thường xuyên.
- – Da xanh xao, hay vã mồ hôi lạnh.
Tuy nhiên, ở người có ngưỡng chịu đau cao hoặc phụ nữ, người có sẵn nền bệnh đái tháo đường thì họ thường không có triệu chứng rõ ràng. Họ có thể bị hôn mê đột ngột, rối loạn nhịp tim rồi ngừng tim, đột tử.
Nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh.
4.2. Cách sơ cứu người bị nhồi máu cơ tim khi bệnh nhân còn tỉnh
Hành động nhanh với cơn nhồi máu cơ tim có thể cứu được mạng sống của bệnh nhân. Bên cạnh việc ngay lập tức gọi cho cấp cứu, hãy thực hiện các biện pháp, cách sơ cứu người bị nhồi máu cơ tim sau đây:
- Dừng mọi hoạt động, đặt bệnh nhân ở tư thế ngồi, đầu gối nâng cao và tìm điểm tựa cho lưng.
- Trấn an bệnh nhân nên thả lỏng, mọi việc gắng sức lúc này chỉ làm cho tình trạng càng nguy hiểm hơn.
- Nới lỏng quần áo, làm mọi cách giúp cho bệnh nhân dễ thở hơn.
- Giữ ấm cho bệnh nhân nếu ở ngoài trời có gió, có thời tiết lạnh.
- Những bệnh nhân có tiền sử đau tim thường được kê thuốc, trong đó có nitroglycerin – một loại thuốc giãn mạch và giúp giảm triệu chứng đau tim. Người bệnh thường luôn mang thuốc bên người, vì vậy hãy hỏi họ có thuốc không để dùng ngay. Đặt một 1 viên nitroglycerin dưới lưỡi hoặc xịt 2 nhát dưới lưỡi nếu thuốc ở dạng xịt. Nếu sau 5 phút chưa thuyên giảm thì có thể ngậm thêm 1 viên nữa cho lần 2.
4.3. Cách sơ cứu khi bị nhồi máu cơ tim nếu bệnh nhân bất tỉnh
Tiến hành ép tim ngoài lồng ngực cho bệnh nhân nhồi máu cơ tim bị bất tỉnh. Lưu ý rằng việc này chỉ được áp dụng với nhân viên y tế hoặc người đã được hướng dẫn thực hành ép tim ngoài lồng ngực.
- Đặt người bệnh nằm ngửa trên mặt phẳng.
- Quỳ gối, đặt hai tay chồng lên nhau, đặt trước ngực người bệnh (vùng tim nằm khoảng giữa hai vú, tính từ phần lõm ở cuối xương ức lên 10cm).
- Dùng lực đủ mạnh, ép xuống khoảng ⅔ độ sâu của ngực. Đây là một động tác tương tự với máy bơm tim giúp tim người bệnh hoạt động trở lại.
- Làm thao tác này khoảng 60 lần/phút và làm liên tục cho tới khi xe cứu thương đến nơi.
Kỹ thuật ép tim ngoài lồng ngực.
Thời gian là tối quan trọng với bệnh nhân sắp ngừng thở. Chính vì thế, cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến nơi cấp cứu càng sớm càng tốt.
5. Các biện pháp điều trị nhồi máu cơ tim
Nhồi máu cơ tim là tình trạng buộc phải điều trị ngay lập tức. Thủ thuật can thiệp mạch vành nhằm làm thông động mạch, cung cấp máu cho tim. Bác sĩ có thể thực hiện phẫu thuật bắc cầu động mạch vành bằng cách nối tĩnh mạch vào với động mạch sao cho máu có con đường mới để chảy, vòng qua chỗ tắc.
Trong trường hợp bệnh nhân còn sống nhưng không can thiệp phẫu thuật kịp thời thì một phần của cơ tim sẽ bị chết và ảnh hưởng vĩnh viễn đến chức năng tim. Khi bệnh nhân nhồi máu cơ tim được cấp cứu kịp thời, bác sĩ có thể chỉ định thuốc tiêu sợi huyết hoặc phẫu thuật can thiệp thông tim (đặt stent trong mạch vành), lúc này, cơ tim được tái tưới máu và tế bào cơ tim được bảo tồn. Thế nhưng, một số bệnh nhân bị đái tháo đường sẽ xảy ra hiện tượng hẹp tắc nhiều nhánh mạch vành và không còn có thể can thiệp đặt stent. Khi ấy, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật bắc cầu động mạch vành khi tình trạng nhồi máu cơ tim đã dần được kiểm soát.
Cho dù như thế nào thì sau cơm đau tim, bệnh nhân đều phải sử dụng nhiều loại thuốc để hỗ trợ cũng như ngăn ngừa cơn đau tái phát. Chính vì vậy, người bệnh cần theo dõi và kiểm tra sức khỏe thường xuyên để theo dõi tình trạng bệnh của mình một cách triệt để.
Bệnh tim mạch có nguy cơ tử vong cao nhất, cần phải thường xuyên theo dõi và chăm sóc.
Trọn bộ các thông tin về cách sơ cứu người bị nhồi máu cơ tim của Elipsport trên đây hy vọng đã có thể giúp ích cho bạn bổ sung vào cẩm nang kiến thức cần thiết cho sức khỏe của mình và những người thân.
Bệnh tim mạch là căn bệnh thường xuất hiện với những người ít vận động, mất ngủ, ăn nhiều dồ chiên sào, đồ gián, thức ăn nhanh và là căn bệnh của thời đại, gây nhiều nguy hiểm nhưng có thể được dễ dàng phòng ngừa và kiểm soát với những bài tập thể dục phù hợp. Trong đó, bài tập tốt nhất là đi bộ, chạy bộ cùng máy chạy bộ chất lượng cao Elipsport và đạp xe đạp tập. Dễ dàng chăm sóc sức khỏe bản thân và người thân tại nhà. Ngoài ra để có một giấc ngủ sâu bạn cần lựa chọn một chiếc ghế mát xa toàn thân Elip để giãn và stress cũng giúp phần lớn giảm nguyên cơ bệnh tim mạnh và giảm mức độ trầm trọng của nó.
Elipsport – Thương hiệu thể thao tại nhà với các dòng sản phẩm như: Máy chạy bộ, xe đạp tập, ghế massage… được khách hàng tin dùng hàng đầu hiện nay. Hệ thống cửa hàng tại 63 tỉnh trên toàn quốc. CEO Elipsport với phương châm: “Sức khoẻ cho người Việt là mục tiêu của cuộc đời tôi.”