I. Chuyển động cơ. Chất điểm
1. Chuyển động cơ
Chuyển động cơ của một vật ( gọi tắt là chuyển động ) là sự thay đổi vị trí của vật đó so với các vật khác theo thời gian.
Chú ý: Chuyển động có tính chất tương đối (tức là phụ thuộc vào vật làm mốc)
Ví dụ: Một cái xe oto đang chuyển động trên đường là so với cây bên đường nhưng so với người ngồi trên xe thì ô tô đứng yên
2.Chất điểm
Một vật chuyển động được coi là một chất điểm nếu kích thước của nó rất nhỏ so với độ dài đường đi ( hoặc so với những khoảng cách mà ta đề cập đến).
3.Quỹ đạo
Quỹ đạo là đường mà chất điểm vạch ra trong không gian.
II. Cách xác định vị trí của vật trong không gian
1. Vật làm mốc và thước đo
Để xác định chính xác vị trí của vật ta chọn một vật làm mốc và một chiều dương trên quỹ đạo rồi dùng thước đo chiều dài đoạn đường từ vật làm mốc đến vật.
VD: Người đi oto thấy cột kilomet ghi ” Hà Nội – 50km” nghĩa là người ấy đã chọn Hà Nội làm mốc, khoảng cách từ vị trí của người đó đến Hà Nội được đo sẵn là 50km.
2. Hệ tọa độ
– Hệ toạ độ 1 trục (sử dụng khi vật chuyển động trên một đường thẳng):
Toạ độ của vật ở vị trí M : x =
Toạ độ của vật ở vị trí M : x = y =
|
Vậy, để xác định vị trí của vật ta cần một vật làm mốc, hệ trục tọa độ gắn với vật làm mốc.
III. Cách xác định thời gian trong chuyển động
1. Mốc thời gian và đồng hồ.
Để mô tả chuyển động của vật ta cần biết chính xác vị trí của vật ở những thời điểm khác nhau. Vì vậy ta cần có mốc thời gian và đồng hồ đếm thời gian.
2. Thời điểm và thời gian.
Vật chuyển động đến từng vị trí trên quỹ đạo vào những thời điểm nhất định còn vật đi từ vị trí này đến vị trí khác trong những khoảng thời gian nhất định.
VD: Bảng giờ tàu chạy
-
Giờ tàu chạy cho ta biết thời điểm tàu có mặt ở các ga.
-
Nếu bỏ qua thời gian tàu đỗ thì ta có thể tính được thời gian tầu chạy từ ga này đến ga kia.
-
Nếu chọn mốc thời gian t = 0 lúc tàu bắt đầu xuất phát thì thời điểm trùng với số đo thời gian
3. Hệ quy chiếu
Một hệ quy chiếu gồm:
+ Một vật làm mốc, một hệ toạ độ gắn với vật làm mốc.
+ Một mốc thời gian và một đồng hồ