I. Khái niệm công nghệ tế bào
– Công nghệ tế bào là ngành kĩ thuật về quy trình ứng dụng phương pháp nuôi cấy tế bào hoặc mô trên môi trường dinh dưỡng nhân tạo để tạo ra cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh.
– Cơ sở của công nghệ tế bào: tính toàn năng của tế bào.
– Công nghệ tế bào gồm 2 giai đoạn:
+ Tách tế bào từ cơ thể rồi nuôi cấy ở môi trơờng dinh dưỡng để tạo mô sẹo
+ Dùng hooc môn sinh trưởng kích thích mô sẹo phân hoá thành cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh.
II. Ứng dụng công nghệ tế bào
2.1. Nhân giống vô tính trong ống nghiệm (vi nhân giống) ở cây trồng
– Quy trình nhân giống vô tính trong ống nghiệm ở cây trồng:
– Ưu điểm:
+ Tăng nhanh số lượng cây trồng trong một thời gian ngắn, đáp ứng yêu cầu của sản xuất.
+ Bảo tồn một số nguồn gen thực vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng.
– Thành tựu: nhân giống thành công ở cây khoai tây, mía, hoa phong lan và bước đầu đạt kết quả trong nhân giống một số cây quý (lát hoa, sến, sâm, sinh địa, râu mèo,…).
2.2. Ứng dụng nuôi cấy tế bào và mô trong chọn giống cây trồng
– Đây là phương pháp tạo giống cây trồng mới bằng cách chọn tế bào xôma biến dị.
– Ví dụ:
+ Chọn dòng tế bào chịu nóng và khô từ tế bào phôi của giống CR 203.
+ Nuôi cấy để tạo ra giống lúa mới cấp quốc gia DR2 có năng suất và độ thuần chủng cao, chịu hạn, chịu nóng tốt.
2.3. Nhân bản vô tính ở động vật
– Hiện nay, trên thế giới đã nhân bản vô tính thành công đối với cừu, bò và một số động vật khác. Ở Việt Nam, đã nhân bản vô tính thành công đối với cá trạch.
Quy trình nhân bản vô tính ở Cừu Đôly
– Nhân bản vô tính ở động vật đã mở ra triển vọng:
+ Nhân nhanh nguồn gen động vật quý hiếm có nguy cơ bị tuyệt chủng.
+ Tạo cơ quan nội tạng của động vật đã được chuyển gen người để chủ động cung cấp cơ quan thay thế cho các bệnh nhân bị hỏng cơ quan.