Dementia là gì? Đây có vẻ là một câu hỏi đang được rất nhiều người quan tâm và tìm hiểu hiện nay. Có thể nói đây là tình trạng sa sút trí tuệ đang rất phổ biến trong xã hội. Cùng Elipsport tìm hiểu Dementia nhé.
Dementia là gì?
1. Dementia là gì?
Dementia là tên gọi của căn bệnh sa sút trí tuệ. Nó được hiểu như một căn bệnh tổ hợp từ nhiều triệu chứng khác nhau, gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến suy nghĩ, hành vi và năng lực xã hội cũng như gây trở ngại và giảm thiểu chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Như được biết thì dementia là một căn bệnh sa sút trí tuệ đối với những người mắc phải. Tuy nhiên ta cần phân biệt giữa giảm trí nhớ và sa sút trí tuệ. Đây là hai phạm trù không giống nhau.
Thật vậy, việc bạn bị giảm trí nhớ không đồng nghĩa với việc bạn bị sa sút trí tuệ. Nhưng khi bạn bị sa sút trí tuệ bạn chắc chắn sẽ bị giảm sút trí nhớ trầm trọng. Bên cạnh giảm trí nhớ thì người bệnh còn bị các vấn đề về não bộ như ảnh hưởng đến hành vi, nhận thức, cụ thể đó là các vấn đề về ngôn ngữ, hoạt động sinh hoạt hằng ngày của con người.
Sa sút trí tuệ là căn bệnh có thể xóa bỏ ký ức của bạn, khiến bạn có thể không thể nhớ ra người hay tên của người đó. Hơn thế nữa, dementia còn khiến bạn thay đổi về nhân cách, hành vi cũng như thái độ ứng xử của mình đối với xã hội.
Sa sút trí tuệ là một bệnh lý rất nguy hiểm, nó hủy hoại dần các tế bào thần kinh ở não. Và triệu chứng của dementia là gì còn tùy thuộc vào vùng não bị tổn thương mà sẽ có những biểu hiện khác nhau.
Đọc đến đây ắt hẳn các bạn đã có thể hiểu dementia là gì rồi chứ. Có thể khẳng định rằng căn bệnh sa sút trí tuệ này ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống của con người. Nó giết dần giết mòn những tế bào ở não và khiến ta bị thay đổi theo thời gian.
2. Triệu chứng của dementia là gì?
Sau khi đã tìm hiểu dementia là gì thì sau đây sẽ là những triệu chứng của căn bệnh dementia. Người mắc bệnh dementia sẽ có những biểu hiện sau:
Biểu hiện, triệu chứng của Dementia
- Ký ức dần mất đi, suy giảm trí nhớ dần.
- Gặp khó khăn trong giao tiếp với những người xung quanh.
- Không thể tự làm những việc phức tạp.
- Dần mất đi khả năng lập kế hoạch và tổ chức công việc.
- Khó khăn trong vận động, có những lúc không thể làm chủ chân, tay hay cơ thể của mình.
- Gặp khó khăn trong việc định hướng, hay đi lạc và có vấn đề về xác định phương hướng.
- Nhân cách, tính khí bị thay đổi.
- Dần mất đi khả năng suy luận
- Có triệu chứng hoang tưởng, xuất hiện ảo giác
- Nhạy cảm, dễ bị kích động bởi những ảnh hưởng xung quanh.
3. Các nguyên nhân và các thể dementia
Dựa vào các triệu chứng của dementia trên mà ta có thể xác định ra nguyên nhân gây bệnh dementia là gì? Có rất nhiều nguyên nhân gây ra bệnh dementia. Trong đó, nguyên nhân chính là do Alzheimer.
Suy cho cùng thì việc xác định tùy thuộc vào vị trí thoái hóa ở vùng nào của não và vẫn có vài trường hợp của bệnh dementia có thể hồi phục được. Sau đây là những nguyên nhân gây bệnh dementia.
Nguyên nhân dẫn đến bệnh Dementia
3.1. Các thể dementia tiến triển
Dementia có rất nhiều thể, tùy vào nguyên nhân mà có những thể bệnh khác nhau. Vậy các thể dementia là
Bệnh Alzheimer là căn bệnh rất phổ biến với người già, thường xuất hiện ở những người già trên 65 tuổi. Đây là một một thể của Dementia và là nguyên nhân phổ biến gây nên thể sa sút trí tuệ tiến triển.
Tuy vậy nhưng cũng có trường hợp phát bệnh sớm hơn trong trường hợp có nhiễm sắc thể khiếm khuyết. Được biết, căn bệnh Alzheimer hiện nay vẫn chưa xác định được nguyên nhân gây bệnh nhưng có thể xác định một số trường hợp của Alzheimer là do yếu tố di truyền
Bệnh Alzheimer thường diễn tiến khá chậm, có thể kéo dài từ 7 – 10 năm, với sự suy giảm nhận thức một cách từ từ cho đến khi ảnh hưởng đến vùng não gây mất trí nhớ, mất kiểm soát trong suy nghĩ, hành vi và nhận thức của người bệnh.
Thể Lewy là thể thường gặp trong sa sút trí tuệ, chiếm từ 10 – 22% trong tổng số các bệnh nhân mắc dementia. Vậy thể Lawy của Dementia là gì? nó xuất phát từ nguyên nhân nào?
Thể Lewy được hiểu là tình trạng não bộ có chứa những đám protein bất thường giống với bệnh Alzheimer và Parkinson. Vì thế mà triệu chứng của nó cũng rất giống với bệnh Alzheimer. Tuy nhiên, nó khác với Alzheimer và Parkinson ở chỗ xuất hiện tình trạng ảo thị và sự dao động giữa sự sáng suốt và sự lẫn lộn
Bệnh nhân dementia trong thể Lewy thường xuất hiện tình trạng rối loạn hành vi trong giấc ngủ chuyển động mắt nhanh, điều này gây ảnh hưởng và liên quan rất nhiều đến những hành vi bất thường trong giấc mơ của họ.
Thể Lewy của bệnh Dementia
- Sa sút trí tuệ mạch máu
Thể Sa sút trí tuệ mạch máu là thể phổ biến thứ hai trong các thể của dementia. Ở đây, căn bệnh dementia xuất phát từ các vấn đề về mạch máu có nguy cơ gây ra đột quỵ, nhiễm trùng hay các bệnh lý về mạch máu khác, đặc biệt là các bệnh lý ở tim.
Các triệu chứng thường khởi phát rất bất thường và đột ngột, thường gặp ở những bệnh nhân có tiền sử bị cao huyết áp hoặc người từng bị đột quỵ hay bệnh lý tim mạch.
Thể sa sút trí tuệ mạch máu đồng thời cũng giúp ta có thể hiểu rõ hơn các nguyên nhân gây bệnh sa sút trí tuệ Dementia. Từ đó là đưa ra những phương pháp điều trị đúng cách và phù hợp nhất.
- Sa sút trí tuệ trán thái dương
Đây là thể dementia ít gặp. Tuy nhiên nó xuất hiện ở độ tuổi từ 40 – 65 tuổi, trẻ hơn so với bệnh Alzheimer.
Đặc điểm của thể bệnh này là tình trạng thoái hóa các tế bào thần kinh ở vùng thùy trán và thùy thái dương của não. Đây là những vùng não có liên quan đến nhân cách, hành vi và ngôn ngữ của một con người. Điều này đồng nghĩa với việc sa sút trí tuệ trán thái dương ảnh hưởng rất nhiều đến nhân cách và hành vi của người bệnh.
Vậy những dấu hiệu của thể sa sút trí tuệ trán thái dương là gì. Nó bao gồm: các hành vi không thích đáng, tình trạng rối loạn ngôn ngữ, khó khăn trong nói, đọc, viết, khó khăn trong việc suy xét và tập trung, hay các vấn đề về vận động.
Cũng như các thể khác của dementia, nguyên nhân gây ra thể bệnh này cũng chưa biết rõ, theo như các nhận định hiện nay thì sa sút trí tuệ trán thái dương có liên quan đến vài trường hợp đột biến gen nhất định.
Sa sút trí tuệ thể trán thái dương là thể ít gặp nhất trong Dementia
3.2. Các rối loạn khác liên quan đến dementia là gì?
- Bệnh Huntington: Đây là căn bệnh di truyền, liên quan đến việc sa sút các tế bào thần kinh ở bộ phận não và tủy sống. Xuất hiện ở các bệnh nhân có độ tuổi khoảng từ 30-40 tuổi. Các triệu chứng có thể là tính cách thay đổi, dễ bị kích động, lo âu, yếu cơ, có vấn đề về vận động, đi lại. Theo thời gian thì bệnh này gây ra sự suy giảm nhận thức nghiêm trọng.
- Tổn thương vùng não sau chấn thương: Ở đây, với thể dementia này, nguyên nhân xuất phát từ việc chấn thương ở đầu gây tổn thương vùng não, có thể do va đập mạnh ở đầu, tai nạn. Thể bệnh này không phát ra ngay mà sẽ phát ra sau nhiều năm chấn thương
- Người bị HIV: Đây là trường hợp thể bệnh ở những người nhiễm HIV giai đoạn AIDS. Giai đoạn này, não bộ bị tàn phá nghiêm trọng, gây ra các vấn đề về trí nhớ, khó tập trung cũng như ảnh hưởng đến việc vận động của người bệnh.
- Bệnh Creutzfeldt-Jakob: Đây là một bệnh lý về não rất hiếm gặp. Nó không chứa các yếu tố nguy cơ mà bị sản sinh ra do cấu tạo bất thường của một loại protein trong cơ thể. Căn bệnh này phát sinh có thể là do di truyền hoặc bị phơi nhiễm tế bào não hay các mô thần kinh bị bệnh.
Dấu hiệu của các bệnh này xuất hiện ở những người già ở độ tuổi 60 với các triệu chứng ban đầu như các vấn đề về động tác, trí tuệ, thị giác và trí nhớ. Theo thời gian, bệnh càng tiến triển xấu dẫn đến mất khả năng nói hay nhìn cũng như tình trạng nhiễm trùng tăng cao.
Ngoài ra, còn có các thể dementia khác như rối loạn vận động hay một số bệnh lý khác. Tuy vậy, trên đây là những nguyên nhân chính và phổ biến trong việc dẫn đến tình trạng sa sút trí tuệ tiến triển. Góp phần trả lời cho câu hỏi nguyên nhân của dementia là gì.
3.3. Những nguyên nhân sa sút trí tuệ có thể điều trị khỏi
Hơn hết, vận có những nguyên nhân gây ra bệnh sa sút trí tuệ dementia có thể điều trị được. Vậy nhưng những trường hợp điều trị khỏi của dementia gồm những trường hợp nào. Hãy cùng tìm hiểu các trường hợp dưới đây.
Những trường hợp điều trị khỏi của dementia
- Nhiễm trùng và các rối loạn miễn dịch: Các trường hợp nhiễm trùng ở não cũng có nguy cơ gây ra bệnh dementia ở người như viêm màng não, lyme, giang mai…Hay các trường hợp rối loạn miễn dịch bạch cầu, miễn dịch chống lại các tế bào thần kinh…
- Thiếu dinh dưỡng: Thiếu dinh dưỡng cũng có nguy cơ gây ra sa sút trí tuệ dementia. Triệu chứng ở đây có thể là do thiếu nước, thiếu vitamin B1, B6, B12…Hay gặp ở những người nghiện rượu bia.
- Nhiễm độc tính: Tình trạng nhiễm độc tính gây nên tình trạng dementia. Có thể hiểu là tình trạng nhiễm độc kim loại nặng như chì, thủy ngân, đồng…Những tác nhân đó gây ảnh hưởng các tế bào nào, dần dần gây tổn thương não một cách trầm trọng gây nên tình trạng sa sút trí tuệ dementia.
- Các u não: Việc não có chữa các khối u cũng là nguyên nhân gây nên sa sút trí tuệ. Vì thế mà chữa trị u não là rất quan trọng loại bỏ nguy cơ gây là dementia.
- Não thiếu oxy: Oxy là một yếu tố vô cùng quan trọng cho tuần hoàn máu cũng như đưa máu lên não. Việc thiếu oxy có thể xuất phát từ các trường hợp như hen phế quản, bệnh lý về tim mạch hay ngộ độc do chất carbon monoxide…Vì thế mà não thiếu oxy dẫn đến bị trì trệ và không làm việc được, dần dần bị giảm trí nhớ, lẫn lộn trong sinh hoạt hằng ngày.
- Các bệnh lý về tim, phổi: Tim cung cấp máu đến các cơ quan, phổi cung cấp nguồn oxy để tăng quá trình tuần hoàn máu. Vì thế, việc mắc các bệnh lý về tim hay phổi cũng khiến cho máu và oxy không được cung cấp đủ cho não dẫn đến tình trạng thiếu oxy gây nên sa sút trí tuệ trầm trọng.
- Não úng thủy áp lực bình thường (NPH): Đây là tình trạng tăng tích tụ dịch não tủy làm hệ thống não bị ảnh hưởng cũng như không thể hoạt động bình thường. Bệnh lý này gây khó khăn trong việc vận động, đi lại, rối loạn đường tiểu và giảm trí nhớ nặng. Cùng vì thế mà về lâu dài dẫn đến tình trạng dementia.
Qua bài viết này, tập đoàn thể thao Elipsport hi vọng rằng có thể giúp bạn hiểu hơn và trả lời được cho câu hỏi dementia là gì và những nguyên nhân cũng như biểu hiện của dementia như thế nào. Từ đó là nó cái nhìn rõ hơn về tình trạng sa sút trí tuệ này.
Bạn có biết biện pháp phòng ngừa bệnh tật hữu hiệu nhất chính là tập luyện thể dục, thể thao. Người xưa có câu “phòng bệnh hơn chữa bệnh” hãy chuẩn bị cho mình một sức khỏe tốt, dẻo dai, chúng như là một tấm khiên bảo vệ bạn trước những mầm mống bệnh tật. Hiểu được điều đó các chuyên gia của Elipsport đã nghiên cứu và tạo ra nhiều thiết bị chăm sóc sức khỏe toàn diện, từ đầu đến chân như ghế mát xa toàn thân, thiết bị tập thể dục tại nhà như may chay bo dien Elipsport, xe đạp tập gym tại nhà. Hãy thử trải nghiệm và nâng cao sức khỏe và duy trì chúng mỗi ngày.
Elipsport – Thương hiệu thể thao tại nhà với các dòng sản phẩm như: Máy chạy bộ, xe đạp tập, ghế massage… được khách hàng tin dùng hàng đầu hiện nay. Hệ thống cửa hàng tại 63 tỉnh trên toàn quốc. CEO Elipsport với phương châm: “Sức khoẻ cho người Việt là mục tiêu của cuộc đời tôi.”