Chỉ số huyết áp bao gồm huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Huyết áp tâm thu là gì? Chúng có ý nghĩa gì đối với hệ thống tim mạch? Cùng Tập đoàn thể thao Elipsport tìm hiểu ngay trong bài viết này nhé.
Những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ảnh hưởng của huyết áp lên hoạt động của các cơ quan trong cơ thể.
Mục lục
1. Huyết áp tâm thu là gì?
Huyết áp tâm thu là áp lực của dòng máu lên thành động mạch khi tim co bóp. Đây là chỉ số quan trọng. Bởi vì nó thể hiện khả năng cung cấp máu đến các cơ quan trong cơ thể của tim. Cụ thể trong mỗi nhịp tim sẽ có 1 lượng máu được tim tống ra, sau đó theo mạch máu đi khắp cơ thể. Áp lực của của dòng máu lên động mạch gọi là huyết áp tâm thu.
Chỉ số huyết áp tâm thu phụ thuộc vào khả năng tim co bóp và lượng máu đi ra tim trong mỗi lần đập. Tim co bóp càng mạnh, máu càng nhiều thì huyết áp tâm thu càng lớn. Và ngược lại. Khi đo bằng dụng cụ cầm tay, huyết áp tâm thu được đánh dấu lúc người đo nghe được tiếng tim đập đầu tiên khi xả bao hơi.
Huyết áp tâm thu là gì?
2. Chỉ số huyết áp tâm thu như thế nào là bình thường?
2.1. Chỉ số huyết áp tâm thu bình thường là bao nhiêu?
Chỉ số huyết áp tâm thu và tâm trương đóng vai trò hết sức quan trọng. Đặc biệt đối với hoạt động của các cơ quan sinh tồn như não, tim, thận và với sức khỏe nói chung. Huyết áp tâm thu chính là con số biểu thị cho khả năng tưới máu đến các cơ quan hoạt động bình thường.
Vậy huyết áp tâm thu bình thường là bao nhiêu? Theo WHO, khi huyết áp tâm thu của bạn dao động từ 90 – 140 mmHg được coi là bình thường. Trường hợp cao huyết áp được chẩn đoán khi huyết áp tâm thu tâm trương lần lượt cao hơn 140 và 90 mmHg.
2.2. Khi nào chỉ số được coi là rối loạn?
Huyết áp tâm thu ở mức bình thường chứng tỏ thể tích máu lưu thông tuần hoàn và ổn định trong cơ thể. Máu được tim cung cấp đến các cơ quan một cách đều đặn. Nếu bị tăng huyết áp tâm thu đơn độc một cách đột ngột thì cũng sẽ khiến bạn cảm thấy khó chịu. Thậm chí tình trạng này có thể dẫn đến các loại bệnh lý nguy hiểm.
3. Rối loạn huyết áp tâm thu nguy hiểm như thế nào?
Sự nguy hiểm của rối loạn huyết áp tâm thu
Khi huyết áp tâm thu tăng cao, bạn sẽ thấy mỏi vai gáy, tim đập nhanh, nhức đầu dữ dội, mờ mắt hay khó thở… Còn khi huyết áp tâm thu giảm sẽ gây mệt mỏi, suy nhược, choáng váng, chóng mặt, hoa mắt, chóng mặt, tim đập nhanh. Trường hợp nặng hơn có thể bị ngất xỉu và mất ý thức. Nguyên nhân là do đột ngột giảm khiến não và các cơ quan khác không nhận được đủ oxy và máu. Hậu quả là tình trạng thiếu máu hay chết não có thể xảy ra gây nguy hiểm đến tính mạng.
4. Những yếu tố gây ảnh tăng huyết áp tâm thu
4.1. Do tăng huyết áp nguyên phát (vô căn)
Khoảng 90% trường hợp tăng huyết áp không xác định được nguyên nhân.
Bệnh này có tính chất di truyền trong gia đình, trong gia đình có nhiều người mắc phải, nhất là khi bạn lớn tuổi hoặc mắc bệnh tiểu đường. Có những yếu tố khác dễ dẫn đến huyết áp cao Chẳng hạn như thói quen ăn mặn (nhiều muối), hút thuốc, uống nhiều rượu, thừa cân hoặc béo phì, lười vận động và căng thẳng quá mức. đời sống.
4.2. Tăng huyết áp thứ phát
Đây được gọi là tăng huyết áp thứ phát khi nguyên nhân trực tiếp được xác định. Tình trạng này chiếm khoảng 10% các trường hợp, nhưng nếu được điều trị đúng cách, bệnh này có thể được chữa khỏi. Những lý do phổ biến là:
- Bệnh thận là nguyên nhân phổ biến nhất của tăng huyết áp thứ phát (ví dụ: viêm cầu thận, hội chứng thận hư, suy thận mạn, hẹp động mạch thận …)
- Bệnh tuyến thượng thận, các tuyến nội tiết nằm ngay mỗi bên thận điều hòa lượng muối và máu của cơ thể, áp lực do tiết ra các hoocmon. Nếu khối u tuyến này tiết ra các hormone bất thường, huyết áp sẽ tăng cao. Cắt bỏ khối u có thể chữa khỏi bệnh cao huyết áp mà không cần dùng thuốc lâu dài hoặc ít.
- Một số bệnh nội tiết khác cũng có thể gây tăng huyết áp như cường giáp, suy giáp, bệnh Cushing….
- Một số loại thuốc uống như corticosteroid (để điều trị viêm khớp, lupus, hen suyễn, dị ứng, v.v.), thuốc chống viêm, giảm đau, thay thế hormone hoặc thuốc tránh thai, v.v.
- Hội chứng ngưng thở khi ngủ.
- Cao huyết áp ở trẻ em hoặc người trẻ tuổi phải loại trừ bệnh tim bẩm sinh do co thắt động mạch chủ. Khi đó huyết áp ở tay cao, trong khi huyết áp ở chân thấp hoặc không đo được. Bệnh này được điều trị bằng phẫu thuật hoặc bằng cách cấy một stent vào lòng của đoạn động mạch chủ bị hẹp.
Nguyên nhân gây rối loạn huyết áp
5. Cách kiểm soát huyết áp tâm thu hiệu quả mà bạn nên biết
5.1. Chuẩn bị sẵn máy đo huyết áp tại nhà
Ngoài việc kiểm tra huyết áp tại phòng khám thì cũng nên có máy đo huyết áp tại nhà để theo dõi hàng ngày. Thời gian đo lý tưởng là khi bạn thức dậy vào buổi sáng. Việc theo dõi này sẽ giúp bạn điều chỉnh chế độ ăn uống, lối sống và sử dụng thuốc để kiểm soát huyết áp tốt hơn.
5.2. Giảm lượng muối ăn mỗi ngày
Ăn quá nhiều muối là việc có thể khiến huyết áp tăng. Vì khi chúng ta ăn nhiều muối, cơ thể sẽ “nạp” nhiều natri khiến hàm lượng natri trong máu tăng cao, áp suất thẩm thấu tăng cao, kéo theo nước vào mạch máu. Do đó, lượng máu trong tuần hoàn tăng lên, làm tăng áp lực lên thành mạch máu và tăng gánh nặng cho tim. Điều này đồng nghĩa với việc tăng huyết áp và tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), 62% ca tai biến mạch máu não và 49% ca nhồi máu cơ tim là do ăn mặn.
Các chuyên gia khuyên bạn nên giảm lượng muối ăn hàng ngày xuống dưới 3.000 mg (tương đương khoảng ½ thìa cà phê) hoặc ít hơn. Đặc biệt là các loại thực phẩm chế biến sẵn như dưa chuột muối, lạp xưởng, lạp xưởng, đồ hộp, hải sản (cá khô, tôm khô)… Chúng đều là thực phẩm chứa nhiều natri nên tốt nhất bạn nên loại bỏ chúng ra khỏi bữa ăn hàng ngày. Ngoài ra, bạn nên bổ sung nhiều chất xơ để giúp cơ thể khỏe mạnh hơn.
Huyết áp ổn định nhờ việc giảm lượng muối ăn mỗi ngày
5.3. Ăn nhiều rau và trái cây chứa kali
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng ăn thực phẩm giàu kali có thể giúp giảm huyết áp ở bệnh nhân cao huyết áp. Nguồn cung cấp kali dồi dào nhất là rau, vì vậy bạn nên ăn nhiều rau xanh và trái cây, tốt nhất là hơn 500 gam mỗi ngày.
Thực phẩm giàu kali bao gồm: khoai lang, khoai tây, cà chua, củ cải, đậu, chuối, cam …
5.4. Giảm cân – cách kiểm soát huyết áp tâm thu
Nếu bạn bị thừa cân hoặc béo phì, bạn sẽ có nguy cơ bị cao huyết áp. Vì vậy, bạn cần lên kế hoạch giảm cân để cân nặng trở lại bình thường. Thông qua việc thiết lập chế độ ăn uống khoa học, giảm béo, tăng cường rau xanh, hoa quả tươi. Ngoài ra, bạn nên tăng cường vận động, tập thể dục ít nhất 30 phút đến 1 tiếng mỗi ngày 5 các ngày trong tuần.
5.5. Ngủ đủ giấc
Một nghiên cứu gần đây được công bố cho thấy những bệnh nhân huyết áp cao bị mất ngủ thường xuyên có nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp khó chữa cao hơn gấp đôi so với những người ngủ ngon. Khi một người uống từ ba loại thuốc trở lên mà huyết áp vẫn cao hơn 140/90 mmHg thì được coi là cao huyết áp kháng thuốc.
Vì vậy, muốn cải thiện tình trạng mất ngủ, trước hết bạn phải tìm ra nguyên nhân gây mất ngủ như uống cà phê, uống trà đậm vào ban đêm, căng thẳng, sử dụng điện thoại thông minh, ipad trước khi đi ngủ… rồi loại bỏ chúng ra khỏi cơ thể hàng ngày.
5.6. Tránh stress
Cho dù đó là căng thẳng ngắn hạn hay căng thẳng mãn tính. Nó sẽ khiến huyết áp tăng lên. Vì vậy, hãy tránh xa căng thẳng, dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn mỗi ngày. Hãy làm những gì mình thích và chia sẻ cuộc sống với những người xung quanh. Đồng thời tập yoga, thiền, hít thở sâu, thở chậm và các bộ môn khác giúp tinh thần luôn thoải mái, vui vẻ.
5.7. Hạn chế uống đồ chứa caffein
Quá nhiều caffein có thể gây căng thẳng, huyết áp cao và mất ngủ. Vì vậy, bạn hãy cố gắng hạn chế trong các đồ uống hàng ngày như cà phê, trà, soda, nước tăng lực…
5.8. Sử dụng thực phẩm giàu magie
Magie có tác dụng làm giãn nở mạch máu và giúp hạ huyết áp. Vì vậy, hãy bổ sung những thực phẩm giàu magie vào bữa ăn hàng ngày. Nguồn magie tự nhiên là tỏi, các loại hạt (như hạt bí ngô, hạt lanh, vừng, hạt điều, hạnh nhân), các loại rau có màu xanh đậm (như cải xoăn, cải xoăn và rau bina); chuối, bơ, nho …
5.9. Bỏ hút thuốc lá
Chất nicotin trong khói thuốc lá có thể gây xơ vữa động mạch, co thắt mạch vành, giảm lượng oxy cung cấp cho tim, gây cao huyết áp, rối loạn nhịp tim và tăng nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch. Do đó, bạn không có lý do gì để chần chừ việc bỏ thuốc lá. Nếu bạn hoặc người thân của bạn hút thuốc, hãy lập kế hoạch cai thuốc lá ngay lập tức, và nhớ rằng sống trong môi trường có khói thuốc thụ động cũng có hại không kém việc hút thuốc lá trực tiếp.
Thiết lập lối sống lành mạnh giúp kiểm soát huyết áp và ngăn ngừa các nguy cơ tăng huyết tâm thu, bệnh tim mạch. Đó chính là cách giúp cho huyết áp của bạn luôn trong tình trạng ổn định.
Bỏ thuốc lá để tốt cho sức khoẻ
Huyết áp tâm thu là một vấn đề sức khỏe mà bạn cần phải chú trọng, quan tâm hàng ngày. Để gìn giữ sức khỏe của mình một cách tốt nhất, ngoài những gợi ý trên, bạn cũng cần phải chăm chỉ rèn luyện cơ thể với các bài tập thể dục lành mạnh. Nếu như không có thời gian, bạn nên sử dụng máy tập chạy bộ, xe đạp tập hoặc các thiết bị thể thao tại nhà của Thương hiệu Elipsport. Chỉ có như thế, bạn mới tự tin, mạnh mẽ hơn cả khi sở hữu một sức khỏe tuyệt vời. Mọi thông tin chi tiết cần tư vấn thêm, đừng ngần ngại gọi đến số 1800 6854 bạn nhé!
Elipsport – Thương hiệu thể thao tại nhà với các dòng sản phẩm như: Máy chạy bộ, xe đạp tập, ghế massage… được khách hàng tin dùng hàng đầu hiện nay. Hệ thống cửa hàng tại 63 tỉnh trên toàn quốc. CEO Elipsport với phương châm: “Sức khoẻ cho người Việt là mục tiêu của cuộc đời tôi.”
Câu hỏi thường gặp
heo WHO, khi huyết áp tâm thu của bạn dao động từ 90 – 140 mmHg được coi là bình thường. Trường hợp cao huyết áp được chẩn đoán khi huyết áp tâm thu tâm trương lần lượt cao hơn 140 và 90 mmHg.
Khi huyết áp tâm thu tăng cao, bạn sẽ thấy mỏi vai gáy, tim đập nhanh, nhức đầu dữ dội, mờ mắt hay khó thở…
Ngoài việc kiểm tra huyết áp tại phòng khám thì cũng nên có máy đo huyết áp tại nhà để theo dõi hàng ngày. Thời gian đo lý tưởng là khi bạn thức dậy vào buổi sáng. Việc theo dõi này sẽ giúp bạn điều chỉnh chế độ ăn uống, lối sống và sử dụng thuốc để kiểm soát huyết áp tốt hơn.
Một số loại thuốc uống như corticosteroid (để điều trị viêm khớp, lupus, hen suyễn, dị ứng, v.v.), thuốc chống viêm, giảm đau, thay thế hormone hoặc thuốc tránh thai, v.v.
Chất nicotin trong khói thuốc lá có thể gây xơ vữa động mạch, co thắt mạch vành, giảm lượng oxy cung cấp cho tim, gây cao huyết áp, rối loạn nhịp tim và tăng nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch.