Tìm hiểu về 2 mạch điều khiển đảo chiều dùng rơ le trung gian, phù hợp cho các ứng dụng điều khiển động cơ DC công suất lớn không yêu cầu điều khiển tốc độ và chi phí thấp.
2 mạch điều khiển đảo chiều động cơ dùng rơ le trung gian
1. Mạch điều khiển đảo chiều dùng 2 rơ le
Mạch điều khiển đảo chiều dùng 2 rơ le được vẽ như hình bên dưới, tương tự như mạch điều khiển đèn cầu thang. Nhưng thay vì ở mạch đèn thì điều khiển bật tắt đèn ở hai vị trí khác nhau thì mạch dưới đây mỗi công tắc điều khiển động cơ chạy một chiều và dừng.
Mạch điều khiển đảo chiều dùng 2 relay trung gian
+ Mỗi công tắc được mắc nối tiếp với cuộn dây điều khiển relay.
+ Động cơ được nối với hai chân chung (COM) của 2 relay. Thường đóng của 2 relay được nối với âm nguồn 12V và thường hở được nối với dương nguồn.
– Nguyên lý của mạch như sau:
+ Khi nhấn công tắc 1 thì relay 1 đóng, thường mở relay chuyển sang thường đóng. Khi đó dòng điện từ nguồn đi qua tiếp điểm RL1, qua động cơ, qua tiếp điểm RL2 và về nguồn âm. Động cơ quay theo một chiều nhất định.
+ Tương tự khi nhấn công tắc 2 dòng điện đi từ nguồn qua RL2, động cơ, RL1 và quay về nguồn âm. Động cơ sẽ quay theo chiều ngược lại.
Video mô phỏng mạch điện dùng 2 relay trung gian
2. Mạch cầu H đảo chiều sử dụng 4 rơ le
Mạch cầu H điều khiển đảo chiều dùng rơ le trung gian tuy không thể điều khiển được tốc độ như với mạch Mosfet. Nhưng có những ưu điểm nổi bật như sử dụng được với động cơ công suất lớn, mạch dễ điều khiển với nguyên lý đơn giản.
Mạch cầu H dùng 4 relay đảo chiều động cơ được thiết kế như hình bên dưới. Khác với mạch 2 relay ở mạch cầu H chỉ sử dụng tiếp điểm thường hở của mỗi relay. Động cơ được mắc ở giữa hai cặp Mosfet tạo thành hình chữ H. Tín hiệu điều khiển 4 rơ le có thể thông qua vi điều khiển hoặc dạng là các nút nhấn.
Mạch cầu H điều khiển đảo chiều dùng 4 relay trung gian
– Nguyên lý của mạch điện như sau:
+ Khi tín hiệu IN1 là IN4 lên mức cao thì 2 rơ le RL1 và RL2 cùng dẫn, tiếp điểm thường hở chuyển sang thường đóng. Dòng điện đi từ nguồn qua tiếp điểm RL1, qua động cơ, RL4 và quay về nguồn. Động cơ lúc này quay theo một chiều xác định, giả sử động cơ quay thuận.
+ Tương tự khi tín hiệu IN2 và IN3 ở mức cao thì dòng điện đi từ nguồn qua RL3, động cơ, qua RL2 về nguồn. Động cơ quay theo chiều ngược lại.
+ Các trường hợp còn lại động cơ sẽ không quay, đồng thời cần tránh hai Mosfet ở cùng một nhánh của cầu H đồng dẫn sẽ dẫn đến ngắn mạch. Tham khảo bảng bên dưới.
|
IN1 |
IN2 |
IN3 |
IN4 |
Trạng thái động cơ |
|
1 |
0 |
0 |
1 |
Quay thuận |
|
0 |
1 |
1 |
0 |
Quay ngược |
|
1 |
1 |
X |
X |
Ngắn mạch |
|
X |
X |
1 |
1 |
Ngắn mạch |
– Trong đó:
+ 1: Là trạng thái IN ở mức cao, rơ le đóng
+ 0: Là trạng thái In ở mức thấp, rơ le mở
+ X: là trạng thái bất chấp có thể 0 hoặc 1
Tham khảo video mô phỏng mạch cầu H sử dụng rơ le
>>> Xem thêm: