1. Sự hình thành các vương quốc phong kiến ở Tây Âu
– Thế kỉ III, đế quốc Rô-ma lâm vào khủng hoảng, nô lệ nổi dậy đấu tranh sản xuất sút kém, xã hội rối ren.
– Cuối thế kỉ V, đế quốc Rô-ma bị người Giéc-man xâm chiếm, năm 476 đế quốc Rô-ma bị diệt vong, thời đại phong kiến bắt đầu ở châu Âu.
– Khi vào lãnh thổ của Rô-ma, người Giéc-man đã:
+ Thủ tiêu bộ máy nhà nước Rô-ma, lập nhiều vương quốc mới như vương quốc Ăng-glô Xắc-xông, Phơ-răng, Tây-Gốt, Đông-Gốt.
+ Chiếm ruộng đất của chủ nô Rô-ma cũ rồi chia cho nhau.
+ Tự xưng là vua và phong các tước vị hình thành nên tầng lớp quý tộc.
+ Từ bỏ các tôn giáo nguyên thủy của mình và tiếp thu Ki-tô giáo, xây dựng nhà thờ và tìm cách chiếm ruộng của nông dân.
– Tầng lớp quý tộc và tăng lữ được hình thành có đặc quyền và giàu có, trở thành các lãnh chúa phong kiến, còn nô lệ và nông dân biến thành nông nô, phụ thuộc lãnh chúa. Quan hệ sản xuất phong kiến Châu Âu hình thành.
2. Xã hội phong kiến Tây Âu
– Giữa thế kỉ IX các lãnh địa phong kiến Tây Âu ra đời, đây là đơn vị chính trị kinh tế cơ bản trong thời kì phong kiến phân quyền.
– Mỗi lãnh chúa có một lãnh địa, lãnh địa là một khu đất rộng lớn bao gồm đất của lãnh chúa và đất khẩu phần.
+ Lãnh địa là một cơ sở kinh tế đóng kín, mang tính chất tự nhiên, tự cung, tự cấp, tự túc.
+ Lãnh địa là một đơn vị chính trị độc lập có quân đội, tòa án, pháp luật riêng, chế độ thuế khóa riêng, tiền tệ riêng…
– Các giai cấp trong xã hội
+ Nông nô là người sản xuất chính trong các lãnh địa. Họ bị gắn chặt và lệ thuộc vào lãnh chúa.
+ Lãnh chúa có cuộc sống nhàn rỗi, xa hoa, sung sướng bằng việc bóc lột tô thuế và sức lao động của nông nô.
– Sự phát triển về kinh tế
+ Kĩ thuật canh tác tiến bộ: dùng phân bón, gieo trồng theo thời vụ…
+ Quan hệ sản xuất phong kiến: lãnh chúa bóc lột nông nô.
+ Kinh tế tự cung tự cấp.
– Do lãnh chúa bóc lột tô thuế và sức lao động và đối xử hết sức tàn nhẫn với nông nô, nông nô đã nổi dậy đấu tranh điển hình là khởi nghĩa Giắc-cơ-ri ở Pháp năm 1358 và Oát Tay-lơ ở Anh năm 1381.
3. Sự xuất hiện thành thị trung đại
– Nguyên nhân thành thị ra đời
+ Tây Âu đã xuất hiện những tiền đề của nền kinh tế hàng hóa.
+ Thị trường buôn bán tự do.
+ Thủ công nghiệp diễn ra quá trình chuyên môn hóa.
– Thợ thủ công đến ngã ba đường, bến sông nơi có đông người qua lại lập xưởng sản xuất và buôn bán hình thành các thành thị.
– Vai trò thành thị
+ Phá vỡ nền kinh tế tư nhiên, tự cấp, tự túc, tạo điều kiện cho kinh tế hàng hóa phát triển.
+ Góp phần tích cực xóa bỏ chế độ phân quyền… Đặc biệt mang lại không khí tự do cho xã hội phong kiến Tây Âu.