TIẾP TUYẾN
A. Kiến thức cần nhớ:
– Hệ số góc của tiếp tuyến với đồ thị hàm số (C): y = f(x) tại điểm M(x0; f(x0)) là:
– Khi đó phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số (C) tại M là:
B. Các dạng bài tập:
Dạng 1: Viết phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số:
Phương pháp giải:
+ Tìm TXĐ.
+ Tính đạo hàm .
+ Hệ số góc: .
+ Phương trình tiếp tuyến:
Chú ý: Để viết được phương trình tiếp tuyến tại M(x0; y0) ta cần phải tìm đủ 3 yếu tố:
+ Hoành độ tiếp điểm x0.
+ Tung độ y0 (Nếu chưa biết y0 thì thay x0 vào phương trình của hàm số để tìm y0 = f(x0)).
+ Hệ số góc .
Ví dụ:Viết phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số tại điểm M(-1; -2).
Lời giải:
TXĐ: R
y’ = 3×2 – 6x ⇒ y'(-1) = 9.
Phương trình tiếp tuyến tại M(-1; -2) là:
Dạng 2: Viết phương trình tiếp tuyến khi biết hệ số góc k.
Phương pháp giải:
+ Tìm TXĐ.
+ Tính đạo hàm.
+ Gọi M(x0; y0) là tiếp điểm ⇒ Hệ số góc của tiếp tuyến là y'(x0).
+ Giải phương trình y'(x0) = k ⇒ x0; y0.
⇒ Phương trình tiếp tuyến.
Ví dụ: Viết phương trình tiếp tuyến của đồ thị hàm số , biết hệ số góc bằng -5.
Lời giải:
TXĐ:
Gọi M(x0; y0) là tiếp điểm
⇒
⇔ x0 = 1 hoặc x0 = 3 (thỏa mãn)
+ Với x0 = 1 thì y0 = -3
Phương trình tiếp tuyến: y = -5(x – 1) – 3 = -5x + 2.
+ Tương tự x0 = 3, y0 = 7
Phương trình tiếp tuyến: y = -5x + 22.
Dạng 3: Viết phương trình tiếp tuyến đi qua điểm A(xA; yA).
Phương pháp giải:
+ Tìm TXĐ.
+ Tính đạo hàm.
+ Gọi M(x0; f(x0)) là tiếp điểm ⇒ Hệ số góc của tiếp tuyến là y'(x0) ⇒Phương trình tiếp tuyến.
+ Giải điều kiện tiếp tuyến đi qua điểm A(xA; yA) ⇒x0.
Ví dụ: Cho hàm số (C): y = x3 – x2 . Hãy viết phương trình tiếp tuyến của đồ thị (C) đi qua điểm A(3;0).
Lời giải:
TXĐ: R
y’ = x2 – 2x.
Gọi M(x0; ) là tiếp điểm ⇒ Hệ số góc của tiếp tuyến là y'(x0) = .
Phương trình tiếp tuyến: .
Vì tiếp tuyến đi qua điểm A(3; 0) nên:
+ Với x0 = 3, y0 = 0 ⇒ y'(3) = 3.
Phương trình tiếp tuyến: y = 3(x – 3).
+ Với x0 = 0, y0 = 0 ⇒ y'(0) = 0.
Phương trình tiếp tuyến là y = 0.
Vậy qua A có 2 phương trình tiếp tuyến là: y = 0 và y = 3(x – 3).