1/ Hình thành môn học bản vẽ kỹ thuật
Bản vẽ kỹ thuật là một phương tiện thông tin kỹ thuật sử dụng để diễn đạt ý tưởng của người thiết kế, mà môn cơ sở của nó làm ôn hình học trong toán học và môn hình hoạ hoạ hình.
Việc ứng dụng của môn học đã được hình thành từ xa xưa, nó được vận dụng ko chỉ trong việc xây dựng mà nó còn được vận dụng trong việc sản xuất những thiết bị cơ khí, nó thực sự trở thành một môn học vô cùng quan yếu, nó phát triển cùng với những thời kỳ phát triển của ngành cơ khí trên thế giới và ngày càng hoàn thiện về tiêu chuẩn cũng như những quy ước của hệ thống của những tổ chức trên thế giới nói chung và Việt nam nói riêng.
Ngày nay cùng với sự phát triển như vũ bão của khoa học thông tin thì vấn đề vận dụng khoa học thông tin vào việc số hoá bản vẽ cũng như tự động thiết kế bản vẽ ngày càng mang thêm nhiều tiện ích và phát triển mạnh mẽ. Vững chắc trong tương lai ngành vẽ kỹ thuật còn phát triển nhanh hơn.
1.1/ Nhiệm vụ tính chất môn học
– Nhiệm vụ của môn học vẽ kỹ thuật là cung cấp cho sinh viên những phương pháp cơ bản trong cách dựng và đọc bản vẽ kỹ thuật (bản vẽ lắp và bản vẽ yếu tố) một cách cơ bản nhất, song song cung cấp cho người đọc những thông tin cơ bản về những tiêu chuẩn, quy phạm trong trình bày và dựng bản vẽ kỹ thuật…
– Môn vẽ kỹ thuật là một môn cơ sở của chuyên ngành Cơ khí, xây dựng, kiến trúc ..do đó trong quá trình học tập đòi hỏi sinh viên phải lắm vững những cơ sở lí luận, những lý thuyết cơ bản về phép chiếu, những phương pháp thể hiện vật thể trên bản vẽ, những tiêu chuẩn và quy phạm của quốc gia và đặc thù là cách tư duy trong nghiên cứu và trình bày hình biểu về kết cấu của vật, sao cho hầu hết thông tin nhất nhưng phải đơn thuần nhất.
1.2/ Bản vẽ kỹ thuật và thực chất của nó trong quá trình sản suất
Bản vẽ kỹ thuật là một phương pháp truyền thông tin kỹ thuật nó thể hiện ý đồ của nhà thiết kế, nó là một tài liệu cơ bản nhất và thể hiện hầu hết thông tin nhất để chỉ đạo quá trình gia công, dựa vào đó người gia công tiến hành gia công và sản xuất ra sản phẩm. Nhưng cũng dựa vào đó mà người kiểm tra mang thể tiến hành kiểm tra những thông số cấp thiết của sản phẩm vừa sản xuất ra.
Bản vẽ kỹ thuật được thực hiện bằng những phương pháp trình diễn khoa học, chuẩn xác theo những quy tắc thống nhất của Quốc gia và Quốc tế, song song nó cũng là những cơ sở pháp lý của công trình hay thiết bị được trình diễn.
2/ Những tiêu chuẩn được quy định về bản vẽ kỹ thuật
2.1/ Tiêu chuẩn về trình bày
Trình bày được những tri thức cơ bản về tiêu chuẩn bản vẽ, của loại dụng cụ vẽ, phương pháp lựa tậu, sử dụng của dụng cụ và vật liệu vẽ. Lựa tậu, sử dụng được của dụng cụ và vật liệu vẽ.
Những lĩnh vực kỹ thuật sử dụng bản vẽ kỹ thuật
Vật liệu – dụng cụ vẽ và những cách sử dụng Giấy: Giấy vẽ sử dụng để vẽ ( gọi là giấy vẽ). Đó là loại giấy dầy tương đối cứng mang mặt phải nhẵn, mặt trái ráp. Lúc vẽ bằng bút chì hay mực đều sử dụng mặt phải để vẽ.
Khổ giấy: theo tiêu chuẩn TCVN 7283 : 2003 ( ISO 5457:1999 ) quy
Định khổ giấy của những bản vẽ kỹ thuật bao gồm:
Bút chì: Bút vẽ sử dụng để vẽ kỹ thuật là bút chì đen mang hai loại:
Bút vẽ: bút mực và bút chì
- Cứng: Ký hiệu là H
- Mềm: Ký hiệu là B
Để vẽ nét ngay tắp lự mảnh, nét mảnh sử dụng bút chì loại cứng: H. Vẽ nét ngay tắp lự đậm, chữ viết thì sử dụng bút chì mềm.
Ván vẽ: Làm bằng gỗ dán dạng tấm, mica với yêu cầu bềmặt ván vẽ phải nhẵn phẳng ko cong vênh. Ván vẽ mang thể rời hoặc đóng ngay tắp lự với bản vẽ. Khá dốc với người vẽ.
2.2/ Quy định về đường nét
Trên bản vẽ kỹ thuật, những hình chiếu của vật thể được trình diễn bằng những dạng đường, nét mang độ rộng khác nhau để thể hiện những tính chất của vật thể.
Những đường, nét trên bản vẽ được quy định trong TCVN 0008:1993 tiêu chuẩn này yêu thích với tiêu chuẩn Quốc tế ISO 128:1982.
Những loại đường nét
- Những loại đường, nét trong bản vẽ kỹ thuật theo tiêu chuẩn được liệt kê trong bảng sau:
Chiều rộng nét vẽ
Theo những tiêu chuẩn thì ta chỉ được phép sử dụng 02 loại nét vẽ trên một bản vẽ, tỷ số chiều rộng của nét đậm và nét mảnh ko được vượt quá 2:1
Những chiều rộng của những nét vẽ cần tậu sao cho yêu thích với kích thước, loại bản vẽ mà ta tậu theo tiêu chuẩn sau:
- Dãy bề rộng nét vẽ tiêu chuẩn: 0,18; 0,25; 0,35; 0,5; 0,7; 1; 1,4; 2mm
Để ý: chiều rộng của nét vẽ cho một đường ko thay đổi theo tỷ lệ bản vẽ, hình vẽ..
Quy tắc vẽ đường nét
Khoảng cách nhỏ nhất giữa hai đường music music bao gồm cả trường hợp đường gạch mặt cắt, ko được nhỏ hơn hai lần chiều rộng của nét đậm nhất. Khoảng cách này ko nhỏ hơn 0,7mm
Lúc hai hay nhiều nét vẽ khác loại trùng nhau thì cần theo trật tự ưu tiên sau:
- Đường bao thấy, cạnh thấy ( sử dụng nét ngay tắp lự đậm A)
- Đường bao khuất, cạnh khuất ( nét đứt loại E,F)
- Mặt phẳng cắt ( nét gạch chấm mảnh mang nét đậm hai đầu, loại H )
- Đường tâm và trục đối xứng ( nét chấm gạch mảnh, loại G )
- Đường trọng tâm ( nét gạch hai chấm mảnh, loại Okay )
- Đường dóng kích thước (nét ngay tắp lự mảnh, loại B)
2.3/ Tiêu chuẩn về khổ giấy
Những loại khổ giấy
Theo TCVN 2-74 ( tiêu chuẩn Việt nam số 2-74 ) quy định khổ giấy của những bản vẽ và những tài liệu kỹ thuật khác quy định cho ngành công nghiệp và xây dựng. Được quy định như sau:
- Khổ giấy được quy định bằng kích thước của mép ngoài bản vẽ
- Khổ giấy bao gồm khổ chính và khổ phụ.
- Khổ chính mang kích thước dài x rộng = 1189 x 841 mang dung tích bằng 1m2 (khổ A0), còn những khổ phụ được chia ra từ khổ này theo số chẵn lần. Ví dụ: A0 = 2A1 = 4A2 = 8A3 = 18A4 =.. ta mang thể xem hình sau đây.
2.4/ Tiêu chuẩn trình bày khung bản vẽ và khung tên
Mỗi bản vẽ đều phải mang khung vẽ và khung tên riêng. Nội dung và kích thước được quy định trong tiêu chuẩn TCVN
Khung bản vẽ
Khung bản vẽ được vẽ bằng nét ngay tắp lự đậm ( thông thường lấy bằng 0.5 hoặc là 1 mm ) kẻ cách những mép giấy là 5mm. Lúc cần đóng thành tập thì những cạnh giữ nguyên trừ cạnh khung bên trái được kẻ cách mép một đoạn bằng 25mm, như những hình dưới đây
Khung tên
Khung tên của bản vẽ mang thể được đặt theo cạnh dài hoặc ngắn của bản vẽ tuỳ theo cách trình bày như nó phải được đặt ở cạnh dưới và góc bên phải của bản vẽ. Nhiều bản vẽ mang thể đặt chung trên một tờ giấy nhưng mỗi bản vẽ phải mang khung tên và khung bản vẽ riêng, khung tên của mỗi bản vẽ phải đặt sao cho những chữ ghi trong khung tên mang dấu hướng lên trên hay hướng sang trái đối với bản vẽ đó.
Nội dung của khung bản vẽ sử dụng trong nhà trường được thể hiện ở hình sau:
- Ô1: Tiêu dùng để ghi nhan đề bài tập hoặc tên gọi yếu tố
- Ô2: Tiêu dùng để ghi tên vật liệu làm yếu tố
- Ô3: Tiêu dùng để ghi tỷ lệ của bản vẽ
- Ô4: Tiêu dùng để ghi kí hiệu bản vẽ
- Ô5: Tiêu dùng để ghi họ tên người vẽ
- Ô6: Tiêu dùng để ghi tháng ngày năm hoàn thành bản vẽ
- Ô7: Tiêu dùng để ghi họ và tên người kiểm tra
- Ô8: Tiêu dùng để ghi ngày kiểm tra xong
- Ô9: Tiêu dùng để ghi tên trường, khoa ,lớp