Bệnh bãi nào chắc chắn là một trong những loại bệnh về não bộ nặng nề nhất để lại di chứng đến suốt đời đối với người bệnh. Hãy tìm hiểu về căn bệnh bại não ngay sau đây để biết thêm về khái niệm, nguyên nhân và các phân loại nó bạn nhé!
Mục lục
1. Bại não là gì?
Bại não là một thuật ngữ ý chỉ một loại bệnh lý gây ra khi não bị tổn thương dẫn đến không thể phát triển theo thời gian. Không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe, bệnh này cần làm giảm đáng kể chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Nguyên nhân gây ra bệnh bại não có rất nhiều và khá đa dạng, tuy nhiên có thể phân các loại nguyên nhân thành ba loại chính là nguyên nhân do trước sinh, trong khi sinh và sau sinh cho đến dưới 5 tuổi.
Hậu quả mà bại não đem lại gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động, hành vi và tinh thần của trẻ nhỏ. Không chỉ vậy gia đình và sự phát triển của xã hội cũng chịu tác động tiêu cực chính bởi căn bệnh bại não.
Về cơ bản, một hay nhiều phần não bộ bị tổn thương sẽ khiến cơ thể con người không thể hoạt động một cách bình thường. Ảnh hưởng đến vận động chỉ là một trong những hậu quả của bại não.
Ngoài nó ra, các tình trạng tàn tật khác còn được ghi nhận chẳng hạn như chậm phát triển trí tuệ, rối loạn khả năng học tập, thay đổi hành vi hoặc một số rối loạn về ngôn ngữ, thị giác và thính giác,…
Hiện nay tỷ lệ trẻ bị mắc bệnh bại não trên thế giới ước tính khoảng 2/1000. Trong đó tỷ lệ bé trai mắc bệnh này cao hơn các bé gái.
Bệnh bại não là gì?
2. Nguyên nhân gây bại não
Nguyên nhân gây ra bại não khá đa dạng tuy nhiên có thể phân loại nó theo các nhóm sau:
2.1 Nguyên nhân trước sinh
– Nhiễm trùng trong thai kỳ
Trong quá trình mang thai, thai phụ có thể nhiễm các loại virus nguy hiểm như rubella và một số loại virus khác. Trong khoảng thời gian 3 tháng đầu thai kỳ, các loại virus này sẽ để lại những tổn thương cho não của bào thai, đây chính là cơ sở để gây ra chứng bại não ở trẻ sơ sinh.
Một số hình thức nhiễm trùng khác như nhiễm trùng hệ tiết niệu – sinh dục hay nhiễm trùng nước ối cũng có nguy cơ khiến trẻ mắc bệnh bại não hoặc sinh non.
– Thiếu oxy não bào thai
Trong quá trình mang thai, bào thai có thể bị bóc tách khỏi thành tử cung, chức năng của nhau thai suy giảm hoặc chảy máu cho rau tiền đạo, khi đấy oxy cung cấp cho thai nhi bị suy giảm. Thiếu oxy cũng là một trong những yếu tố gây nên bại não.
– Các nguyên nhân và bất thường khác
Ngoài hai nguyên nhân lớn trên, trong lúc mang thai, cấu trúc hệ thần kinh bất thường bẩm sinh cũng có thể gây bại não. Hoặc nếu mẹ là người mắc các bệnh về tuyến giáp, đái tháo đường thai kỳ,… cũng góp phần thúc đẩy sự tổn thương đối với hệ thần kinh.
Mặt khác, rất có thể trong gia đình của trẻ có người đã có tiền sử bệnh bại não, yếu tố này có thể di truyền. Một số thai phụ sử dụng thuốc chưa qua tham khảo ý kiến của bác sĩ khi mang thai dễ khiến thai bị nhiễm độc.
Các nguyên nhân gây ra bệnh bại não
2.2 Nguyên nhân trong khi sinh
– Sinh non, cân nặng thấp
Trẻ sinh trước 37 tuần thai thì được gọi là sinh non. Những trẻ sinh non trong vòng từ 32 tuần – 28 tuần thai sẽ dễ có nguy cơ mắc bại não hơn trẻ sơ sinh sinh non khác. Để giải thích cho vấn đề này, các bác sĩ đã chỉ ra nguy cơ xuất huyết não cao đối với các trường hợp sinh non.
Trẻ sinh non thường khá nhẹ cân, nếu trẻ sinh non chỉ dưới 1500 gram thì nguy cơ mắc bại não cũng cao hơn nhiều.
– Ngạt trong quá trình chuyển dạ và sinh
Như đã đề cập thiếu oxy dễ khiến não bị tổn thương nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh. Khi đẻ ra trẻ bị ngạt thường không khóc, thay vào đó da trẻ bị tím tái. Đây là lúc bạn cần phải cấp cứu gấp. Tuy vậy, trường hợp trẻ bị ngạt dẫn đến bại não chỉ chiếm số ít trong tổng số các ca bệnh trẻ sơ sinh bại não.
2.3 Nguyên nhân sau sinh
– Xuất huyết não
Trong quá trình chăm sóc trẻ sơ sinh, nếu lượng vitamin K không được cung cấp đầy đủ cho bé thì dễ xảy ra hiện tượng xuất huyết não ở trẻ. Đặc biệt đối với những nước đang phát triển như Việt Nam, tỷ lệ biến chứng bại não do xuất huyết não có phần cao hơn. Thiếu hụt vitamin K không phải là nguyên nhân duy nhất gây ra xuất huyết não ở trẻ, một số rối loạn về đông máu cũng là nguyên nhân dẫn đến xuất huyết não và sau đó là bại não.
– Vàng da nhân
Nhiều người thường xem nhẹ vấn đề vàng da ở trẻ. Bạn nên phân biệt giữa hiện tượng vàng da sinh lí thông thường và vàng da nhân.
Hiện tượng vàng da sinh lý chỉ là một hiện tượng kéo dài trong một thời gian ngắn. Khoảng từ 2 – 4 ngày sau sinh, trẻ có thể sẽ bị vàng da mà không có bất kỳ triệu chứng nào khác. Thời gian để trẻ hết bị vàng da sinh lý khoảng từ 1 – 2 tuần tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ.
Đối với trường hợp bị vàng da nhân, khi nồng độ sắc tố bilirubin trong máu tăng, gan không thể chuyển hóa và đào thải dẫn đến trẻ bị vàng da. Các sắc tố này lắng đọng tại các nhân nền của não dễ làm phá hủy cấu trúc của các nhân nền này.
Để phân biệt hai loại tình trạng này, đối với vàng da bệnh lý, bạn có thể phân biệt bằng cách quan sát màu vàng trên cơ thể của trẻ đậm hay nhạt, trên mạt mắt có bị vàng không. Bạn cần theo dõi kĩ trẻ để tránh trường hợp bị tím tái hay xuất hiện các vấn đề tổn thương não.
– Hạ đường huyết sau sinh
Khác với thiếu oxy lên não, tổn thương não do hạ đường huyết sau sinh mới là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến căn bệnh bại não. Khi lượng đường bên trong máu ở mức quá thấp, trẻ sẽ gặp tình trạng hôn mê, suy hô hấp dễ bị bại não.
– Các bệnh lý nền về não bộ
Đối với nhiều trẻ mắc phải những bệnh tổn thương về não từ khi sinh ra đến năm 5 tuổi như chấn thương sọ não hay viêm màng não,.. các tổn thương này thường có thể biến chứng thành bại não nếu không được theo dõi kỹ càng.
Nguyên nhân gây ra bại não khá đa dạng
3. Phân loại bệnh bại não
Để hiểu hơn về căn bệnh bại não, bạn cần tìm hiểu cách phân loại của nó thông qua những tiêu chí sau:
3.1 Phân loại bại não theo thể lâm sàng
– Bại não thể liệt cứng
Bại não thể liệt cứng chiếm khoảng 70 – 80% tổng số ca mắc bại não hiện nay. Khi trẻ bị thể liệt cứng thường xuất hiện tình trạng bị co cứng các cơ, các hoạt động vận động gặp nhiều trở ngại do tổn thương não bộ nghiêm trọng. Trong đó bại não thể liệt cứng được chia thành các loại như sau:
+ Liệt cứng 2 chi dưới
Đối với tình trạng bại não liệt thể cứng ở 2 chi dưới, cơ khép đùi của trẻ bị co cứng khiến chân trẻ có dáng đi chéo chân đặc trưng.
+ Liệt cứng nửa người
Trẻ có thể liệt nửa bên trái hoặc phải, thông thường chi trên sẽ bị nặng hơn chi dưới.
+ Liệt cứng tứ chi
Đây là trường hợp nặng nhất vì trẻ bị liệt cả hai chi trên và hai chi dưới đồng thời các cơ trục thân cũng bị co cứng nghiêm trọng làm tàn tật nặng.
– Bại não thể múa vờn hay loạn động
Đây là một loại bại não hiếm gặp thể hiện ở sự thay đổi thất thường của trương cơ lực chẳng hạn trẻ không thể kiểm soát được hành động của mình. Trẻ không thể kiểm soát được hành động của bản thân, khó nói, khó nuốt,…
– Bại não thể thất điều
Thể thất điều gây khó khăn cho trẻ trong việc kết hợp các hoạt động và cân bằng tư thế. Khả năng thực hiện các động tác nhịp nhàng bị giảm đáng kể, trẻ không thể thực hiện động tác vỗ tay theo nhịp hay viết chữ một cách trơn tru.
– Bại não thể phối hợp
Đây là loại bệnh bao gồm cả hai dạng thể liệt cứng và thể múa vờn. Những trường hợp này thường đã tàn tật nặng nề khó có thể hoạt động bình thường.
Các tiêu chí phân loại bệnh bại não
3.2 Phân loại theo mức độ nặng
Một cách khác để phân loại bệnh bại não là theo mức độ nặng nhẹ của nó. Theo đó căn bệnh này được phân thành ba mức độ khác nhau là bại não mức độ nhẹ, mức độ nặng vừa và mức độ nặng.
3.3 Các dấu hiệu phát hiện sớm trẻ bại não
Vì đây là căn bệnh nguy hiểm, bạn cần nhanh chóng phát hiện trẻ bại não sớm nhất thông qua một số biểu hiện như sau:
– Khi vừa sinh ra, trẻ không thể khóc ngay hoặc tiếng khóc yếu, cơ thể trẻ bị tím tái hoặc trắng bệnh.
– Trẻ sau khi sinh không thể vận động được hoặc không ngẩng đầu lên được.
– Trẻ bị co cứng gây khó tắm rửa, ăn uống.
– Trẻ gặp các tình trạng co giật, bất tỉnh, sùi bọt mép,…
– Trẻ chậm ngồi, bò, khó giữ thăng bằng, đi lại nhịp nhàng.
– Khó cầm nắm hay thực hiện các động tác đơn giản.
– Kỹ năng giao tiếp bị hạn chế, trẻ khó nhận mặt bố mẹ và người thân.
– Trẻ không có phản ứng với môi trường bên ngoài hay người thân.
– Trẻ không biểu lộ tình cảm hay có phản ứng với tiếng động.
– Trẻ không thể hiện cảm xúc vui thích hay biểu lộ cảm xúc thông qua nét mặt.
– Trẻ hay bị chảy dãi, sặc sữa, khó bú sữa,…
– Ngoài ra nếu trẻ có các biểu hiện khác như lác mắt, mất khả năng nhìn hay méo miệng, bạn cũng nên theo dõi để phát hiện bại não càng sớm càng tốt.
Biểu hiện của bệnh bại não
Có thể nói đây là một loại bệnh lý phức tạp và hết sức nguy hiểm. Nguyên nhân gây nên bệnh bại não cũng hết sức đa dạng. Hiện nay công tác chữa trị bệnh bại não cũng gặp nhiều khó khăn bởi tính chất phức tạp của bệnh này. Bạn nên tìm hiểu rõ nguyên nhân, thực hiện phòng ngừa một cách chủ động, đồng thời bạn nên phát hiện trẻ bị bệnh càng sớm càng tốt để tránh bệnh trở nặng.
Trong cuộc sống hiện nay, đoi khi chúng ta gặp quá nhiều áp lực và căng thẳng từ công việc đến chuyện gia đình. Nó khiến đầu óc bạn nặng nề, ảnh hưởng nhiều đến hoạt động của não bộ. Hãy cùng Elipsport tạo nên một nền tảng sức khỏe vững chắc qua các thiết bị hỗ trợ tập thể dục như may chay bo, xe đạp tập tại nhà và đặc biệt hơn thiết bị chăm sóc sức khỏe như ghế massage sẽ giúp bạn thư giản tin thần toàn diện từ đầu đến chân. Hãy đến Elipsport để nâng cao sức khỏe và sống tốt hơn, thành công hơn.
Elipsport – Thương hiệu thể thao tại nhà với các dòng sản phẩm như: Máy chạy bộ, xe đạp tập, ghế massage… được khách hàng tin dùng hàng đầu hiện nay. Hệ thống cửa hàng tại 63 tỉnh trên toàn quốc. CEO Elipsport với phương châm: “Sức khoẻ cho người Việt là mục tiêu của cuộc đời tôi.”